ইন্দিৰাৰ দিনতেই কেৱল নহয়, এতিয়াও গণতন্ত্ৰৰ ওপৰত পৰি আছে ‘ক’লা দাগ’

গণতন্ত্ৰৰ ওপৰত ‘ক’লা দাগ’

দিলীপ দৈমাৰী 

২৬ জুনত দক্ষিণ জাৰ্মানীত অনুষ্ঠিত G7 শীৰ্ষ সন্মিলনত অন্যান্য বিশ্ব নেতাৰ সৈতে কৰমৰ্দন,আলিঙ্গন আদি কৰাৰ পূৰ্বে ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে মিউনিখত ৰৈ তাত থকা ভাৰতৰ প্ৰব্ৰজনকাৰী নাগৰিকসকলক সম্বোধন কৰে। 

RelatedPosts

How STATE COOCH BEHAR became a District of Bengal?

November 9, 2025

Phoolan Devi: How India created its Bandit Queen?

October 20, 2025

Justice after the Song : A Reflective Meditation on Zubeen Garg and the Meaning of Justice

October 19, 2025

মোদীয়ে তেওঁলোকক সোঁৱৰাই দিয়ে যে ১৯৭৫ চনৰ ২৫ জুনত ইন্দিৰা গান্ধীয়ে ভাৰতৰ ওপৰত জাপি দিয়া ২১ মাহৰ একনায়কত্ববাদী জৰুৰীকালীন অৱস্থা আজিও ভাৰতৰ “জীৱন্ত গণতন্ত্ৰ”ৰ ওপৰত “ক’লা দাগ” হৈয়েই আছে। কিন্তু সেই গণতন্ত্ৰক চেপি ধৰাৰ প্ৰচেষ্টা, তেওঁ ইংগিতেৰে কয়, অতীতৰ কথা আছিল যদিও আজি আমি গৌৰৱেৰে ক’ব পাৰো যে সমগ্ৰ বিশ্বতে ভাৰত গণতন্ত্ৰৰ মাতৃ ।

২৭ জুনত অনুষ্ঠিত জি-৭ শীৰ্ষ সন্মিলনতো আন নেতাসকলৰ সৈতে ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে নাগৰিক সমাজৰ “স্বাধীনতা, স্বাধীনতা আৰু বৈচিত্ৰ্য” সুৰক্ষিত কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিছিল। 

কিন্তু সেইদিনাই দিল্লীৰ আৰক্ষীয়ে ধৰ্মীয় অনুভূতিত আঘাত দিয়া বুলি গণ্য কৰা টুইটৰ বাবে এটা তথ্য পৰীক্ষা কৰা ৱেবছাইটৰ সহ-প্ৰতিষ্ঠাপক মহম্মদ জুবাইৰক গ্ৰেপ্তাৰ কৰে। 

কিছুদিন পূৰ্বে মানৱ অধিকাৰ কৰ্মী তিস্তা ছেতালবাদক অপৰাধমূলক ষড়যন্ত্ৰ কৰাৰ অভিযোগত গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছিল, কাৰণ তেওঁ গুজৰাট ৰাজ্যৰ জ্যেষ্ঠ বিষয়াসকলে, আৰু স্বয়ং মোডীয়ে নিজেই ২০০২ চনত মাৰাত্মক সাম্প্ৰদায়িক সংঘৰ্ষৰ সৃষ্টি কৰা বুলি প্ৰমাণ কৰিবলৈ বছৰ বছৰ ধৰি চেষ্টা কৰি আহিছে।

মোডীয়ে দক্ষিণ জাৰ্মানীত ভাষণ দি থকাৰ সময়তে ভাৰতীয় মানৱ অধিকাৰ কৰ্মী তিস্তা ছেতালবাদে পশ্চিম ৰাজ্য গুজৰাটৰ আহমেদাবাদৰ আদালতত হাজিৰ হয়।

তেওঁৰ বিৰুদ্ধে অন্যান্য বিষয়ৰ লগতে মোদীৰ বিৰুদ্ধে অভিসন্ধি ৰচনা কৰা আৰু অপৰাধমূলক ষড়যন্ত্ৰ কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰা হৈছিল। গুজৰাটৰ সন্ত্ৰাসবাদ বিৰোধী আৰক্ষীৰ এটা দলে আগদিনা ভাৰতৰ বাণিজ্যিক ৰাজধানী মুম্বাইৰ ঘৰত গ্ৰেপ্তাৰ কৰিছিল।

২ জুলাই, ২০২২ তাৰিখে শ্ৰীমতী ছেটালভাদে আদালতত হাজিৰ হ’ব আৰু জানিব পাৰিব যে তেওঁ আৰক্ষীৰ জিম্মাত থাকিব লাগিব নে নালাগে। তেওঁ অলপ সকাহ আশা কৰিব পাৰে।

 ২৪ জুনত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ২০০২ চনৰ সংঘৰ্ষত মোডীয়ে সহযোগিতা কৰাৰ এটা গোচৰৰ পৰা মোডীক মুক্ত কৰে —আৰু চৰকাৰক প্ৰত্যাহ্বান জনোৱাৰ প্ৰচেষ্টাৰ বাবে শ্ৰীমতী ছেটালভাডৰ বিৰুদ্ধেও চৰকাৰে গোচৰ চলোৱা উচিত বুলি মত পোষণ কৰা যেন অনুমান হৈছিল হেতুকে হয়তো এনে গ্ৰেপ্তাৰ কাৰ্য সংঘটিত হ’ল।

শ্ৰীমতী ছেটালৱাদক গ্ৰেপ্তাৰ কৰাটো ভাৰতৰ “জীৱন্ত গণতন্ত্ৰ”ত মতানৈক্যৰ স্থান হ্ৰাস পোৱা আৰু ক্ষমতা পৃথকীকৰণৰ ক্ষয়-ক্ষতিৰ আন এক চিহ্নস্বৰূপ। ২০০২ চনত গুজৰাটত সংঘটিত হোৱা মাৰাত্মক সাম্প্ৰদায়িক সংঘৰ্ষত ১০০০ৰো অধিক লোক নিহত হয়, যাৰ অধিকাংশই মুছলমান লোক।

 বহু পৰ্যবেক্ষকে মোডীয়ে হিংসাত্মক পৰিস্থিতিৰ প্ৰতি পৰ্যাপ্ত সঁহাৰি নিদিয়াৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰি যুক্তি দিছিল যে তেওঁ গুজৰাটৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে হত্যাকাৰীসকলক নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ, ভুক্তভোগীসকলক সুৰক্ষা দিবলৈ আৰু তেওঁলোকৰ মৃত্যুৰ বাবে কোন দায়ী সেইবোৰৰ তদন্ত কৰিবলৈ আৰু অধিক কৰিব পাৰিলেহেঁতেন। এইবিষয়ে সেইসময়ৰ ভাৰতৰ সংবাদপত্ৰত বিতং বিৱৰণী আছে।

কিন্তু শ্ৰীমতী ছেটালভাদে সেই সংঘৰ্ষৰ বিষয়ে নাপাহৰি সক্ৰিয় হৈ ৰৈছিল আৰু অধিক আগবাঢ়ি গৈছিল। সংঘৰ্ষত নিহতসকলৰ পৰিয়ালৰ সৈতে কাম কৰি তেওঁ দুটা দশক ধৰি প্ৰমাণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল যে গুজৰাট ৰাজ্য চৰকাৰৰ উচ্চপদস্থ বিষয়াসকলে, আৰু স্বয়ং মোডীয়ে হিংসাত্মক পৰিস্থিতিৰ জুই জ্বলাইছিল বা আনকি পৰিকল্পনা কৰিছিল। 

তেওঁৰ এনে কাৰ্যকলাপৰ বাবেই হয়তো গুজৰাটৰ কৰ্তৃপক্ষই পঞ্জীয়ন হোৱা অভিযোগ আৰু তদন্তৰ ভিত্তিত তেওঁক ব্যতিব্যস্ত কৰিছিল । তেওঁৰ অফিচত অভিযান চলোৱাৰ লগতে বেংক একাউণ্ট ‘ফ্ৰীজ’ কৰিছিল। ২০১৬ চনত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰেও তেওঁৰ স্বেচ্ছাসেৱী সংগঠনক বিদেশী পুঁজি লাভ কৰাৰ অনুমতি দিয়া অনুজ্ঞাপত্ৰ বাতিল কৰে।

ভাৰত চৰকাৰক সমালোচনা কৰা কৰ্মী আৰু সাংবাদিকসকলক চৰকাৰে হাৰাশাস্তি কৰাৰ ক্ষেত্ৰত অভ্যস্ত হৈ পৰিছে। গুজৰাটত শ্ৰীমতী ছেতালবাদক গ্ৰেপ্তাৰ কৰাৰ মাত্ৰ দুদিন পিছতে, ২০১৮ চনত পোষ্ট কৰা এটা টুইটে ধৰ্মীয় অনুভৱত আঘাত হানিছে বুলি অভিযোগ উত্থাপন কৰাৰ পিছতে দিল্লীৰ আৰক্ষীয়ে এক সন্মানীয় তথ্য পৰীক্ষণ সেৱাৰ সহ-প্ৰতিষ্ঠাপক তথা টুইট পোষ্ট কৰোতা মহম্মদ জুবাইৰৰ কাৰ্যালয়ত তলা লগাই দিয়ে। 

জুবাইৰৰ সহযোগীসকলে বিশ্বাস কৰে যে শাসকীয় ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টিৰ দুজন বিশিষ্ট কৰ্মকৰ্তাৰ ইছলাম’ফ’বিক মন্তব্য সামাজিক মাধ্যমত প্ৰচাৰ কৰি সকলোৰে দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰাই এক আন্তৰ্জাতিক ক্ষেত্ৰলৈ প্ৰসাৰিত কৰোৱাৰ বাবে জুবাইৰক শাস্তি দিয়াৰ লক্ষ্য আছিল, কাৰণ তাৰেই ফলত জুন মাহৰ আৰম্ভণিতে মুছলমান বিশ্বৰ সৈতে ভাৰতৰ সম্পৰ্কৰ অৱনতি হৈছিল।

ইতিপূৰ্বে নিৰ্যাতিত মানৱ অধিকাৰ কৰ্মীসকলে কাৰ্যবাহীৰ হাৰাশাস্তি ৰোধ কৰিবলৈ আদালতৰ মজিয়ালৈ যাব পাৰিছিল। এতিয়ালৈকে শ্ৰীমতী ছেটালভাডৰ বিৰুদ্ধে উত্থাপিত কোনো অভিযোগ প্ৰমাণিত হোৱা নাই। পিছে এইবাৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে নিজেই মত প্ৰকাশ কৰা যেন দেখা গ’ল যে চৰকাৰক প্ৰত্যাহ্বান জনোৱাৰ চেষ্টাৰ বাবে শ্ৰীমতী ছেটালভাডৰ ওপৰত গোচৰ চলোৱাৰ যোগ্য। গতিকে শ্ৰীমতী ছেটালভাডৰ জামিন হয় নে নহয়, গোচৰটোৱে কেনে ৰূপ ধাৰণ কৰে সেয়া লক্ষণীয় হ’ব।

আদালতে চৰকাৰে কৰা অপৰাধমূলক ষড়যন্ত্ৰৰ দাবীক সমৰ্থন কৰিব পৰাকৈ পৰ্যাপ্ত প্ৰমাণ নাই বুলি বিচাৰি উলিওৱাত সীমাবদ্ধ হৈ নাথাকি বৰঞ্চ ৰায়দান কৰোতে আৰু অধিক আগবাঢ়ি যায়, ফলত ৰাষ্ট্ৰক জড়িত কৰিবলৈ বিচৰাসকলৰ বিৰুদ্ধে গোচৰ চলাবলৈ কৰ্তৃপক্ষক উৎসাহিত কৰা হয়।

 ৰায়দানত শ্ৰীমতী ছেটালভাডৰ নাম উল্লেখ কৰা হৈছে আৰু গোচৰটো চলাই নিয়াৰ বাবে গুপ্ত উদ্দেশ্যৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰা হৈছে- “এনে প্ৰক্ৰিয়াৰ অপব্যৱহাৰৰ সৈতে জড়িত সকলোৱে…’ডক’ত থাকিব লাগিব আৰু আইন অনুসৰি আগবাঢ়িব লাগিব (“All those involved in such abuse of process…need to be in the dock and proceeded with in accordance with law)”- ইয়াৰ শেষত কোৱা হৈছে। 

ৰায়দানৰ পিছদিনা গৃহমন্ত্ৰী অমিত শ্বাহে এটা সাক্ষাৎকাৰ দিছিল য’ত তেওঁ শ্ৰীমতী ছেটালবাদক কৰ্তৃপক্ষক সংঘৰ্ষৰ বিষয়ে ভুৱা তথ্য দিয়াৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰিছিল আৰু কৈছিল যে তেওঁ লক্ষ্য কৰিছে যে আদালতে শ্ৰীমতী ছেটালভাডৰ নাম উল্লেখ কৰিছে। তাৰ পিছতেই আৰক্ষীয়ে শ্ৰীমতী ছেটালভাডৰ দুৱাৰত টোকৰ মাৰিলে। দেখা যাওক, মোদীয়ে জাৰ্মানীত উল্লেখ কৰা ‘গণতন্ত্ৰৰ মাতৃ’ ভাৰতত গণতান্ত্ৰিক কৰ্মীৰ কি দশা হয়!

০২-০৭-২০২২

Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking.  You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com ( For Assamese article, Unicode font is necessary)