ওচিডি : ৰোগ নে এক অভ্যাস?
সংঘমিত্ৰা কাশ্যপ
ওচিডি
সংঘমিত্ৰা কাশ্যপ
বৰ্তমান সময়ত আমি বহুতো মানসিক ৰোগৰ বিষয়ে আজিকালি অৱগত আৰু সজাগ, নহয়নে? তাৰ ভিতৰত এক ৰোগ হৈছে ওচিডি(OCD)। অবসেছিভ-কম্পালচিভ ডিচঅৰ্ডাৰ (ওচিডি) হৈছে এক সাধাৰণ, দীৰ্ঘম্যাদী আৰু দীৰ্ঘম্যাদী বিকাৰ য’ত এজন ব্যক্তিৰ নিয়ন্ত্ৰণহীন, পুনৰাবৃত্তি হোৱা চিন্তা (আৱেগ) আৰু আচৰণ (বাধ্যবাধকতা) থাকে যাক তেওঁ বাৰে বাৰে পুনৰাবৃত্তি কৰাৰ আগ্ৰহ অনুভৱ কৰে।
যোৱা তিনি দশকত, অবসেছিভ-কম্পালচিভ ডিচঅৰ্ডাৰ (ওচিডি) প্ৰায় চিকিৎসাযোগ্য, জীৱনজোৰা মানসিক বিকাৰৰ পৰা এক অত্যাধিক নিয়ন্ত্ৰণযোগ্য বিকাৰলৈ স্থানান্তৰিত হৈছে। এইটো এটা অতি আদৰণিমূলক পৰিৱৰ্তন। জনসংখ্যাৰ প্ৰায় ২% লোকৰ ওচিডি আছে। প্ৰায় আধা সময়, লক্ষণবোৰ শৈশৱ বা কৈশোৰৰ সময়ত দেখা যায়, আৰু ৪০ বছৰ বয়সৰ পিছত এনে খুব কম হয়।
ওচিডি কিন্তু আপুনি বা সমাজে ভবাৰ দৰে কেৱল নখ কামোৰা বা নেতিবাচক চিন্তা কৰাৰ দৰে অভ্যাসৰ বিষয়ে নহয়। কেতিয়াবা লেতেৰা হ’ব পৰা কিবা স্পৰ্শ কৰাৰ পিছত আপোনাৰ হাতখন তিনি চাৰিবাৰ হয়তো বেছিকৈ আপুনি চাফা কৰিব বিচাৰিব পাৰে, কিন্তু ই ওচিডি নহ’বও পাৰে।
ডি.এছ.এম.-5 (মানসিক বিকাৰৰ ডায়গনষ্টিক এণ্ড ষ্টেটিষ্টিকেল মেনুৱেল, পঞ্চম সংস্কৰণ) ত ওচিডিৰ লক্ষণৰ বিষয়ে বিশেষজ্ঞ সকলে কিছুমান পৰিস্থিতি নিৰ্ধাৰণ কৰি দিছে –
আৱেগ, বাধ্যবাধকতা, বা দুয়োটাৰ উপস্থিতি:
বিভ্ৰান্তিৰ সময়ত অনুভৱ কৰা চিন্তা, অনুৰোধ বা আৱেগ আদিয়ে বেছিভাগ ব্যক্তিৰ ক্ষেত্ৰত উদ্বেগ বা দুখৰ সৃষ্টি কৰে। ব্যক্তিজনে এনে চিন্তা, অনুৰোধ বা ছবিবোৰ উপেক্ষা কৰিবলৈ, বা আন কোনো চিন্তা বা কাৰ্য্যৰ দ্বাৰা সেইবোৰ নিষ্ক্ৰিয় কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে (অৰ্থাৎ, এক বাধ্যবাধকতা কৰে)। আৱেগ বা বাধ্যবাধকতাবোৰ হৈছে সময় সাপেক্ষ (যেনে, প্ৰতিদিনে 1 ঘণ্টাতকৈ অধিক সময় লওঁক) বা সামাজিক, বৃত্তিগত, বা কাৰ্যৰ অন্যান্য গুৰুত্বপূৰ্ণ ক্ষেত্ৰত নিদানিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ কষ্ট বা ক্ষতি কৰে। মন কৰিব লগীয়া যে আৱেগিক-বাধ্যতামূলক লক্ষণবোৰ পদাৰ্থ এটাৰ শাৰীৰিক প্ৰভাৱৰ বাবে দায়ী নহয় (যেনে অপব্যৱহাৰৰ ঔষধ, ঔষধ) বা আন এক চিকিৎসীয় স্থিতি।
তাৰ বাহিৰেও ইয়াৰ লগত জড়িত থাকে পুনৰাবৃত্তিমূলক আচৰণ (যেনে সঘনাই হাত ধোৱা, দুৱাৰ তলা মৰা হৈছে নাই পৰীক্ষা কৰা) বা মানসিক কাৰ্য (যেনে গণনা কৰা, শব্দবোৰ নীৰৱে পুনৰাবৃত্তি কৰা) আদি। এই ধৰণৰ কাম হয়তো আমিও দিনটোৰ বহু বাৰ কেতিয়াবা কৰো , কিন্তু যদি ইয়াৰ মাত্ৰা বৃদ্ধি পাই( এমাহত কৈও ওপৰৰ যদি দৈনন্দিন একেই হয়) , ই মানসিক ভাৱে চাপৰ সৃষ্টি কৰে, পৰিস্থিতি যদি প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ অসুবিধা হয়, তেনেহলে ওচিডিৰ লক্ষণ বুলি ইয়াক মান্য কৰা হ’ব।
এজন ব্যক্তিয়ে ওচিডিৰ ভুক্তভোগী হোৱাৰ বহুতো কাৰণ থাকিব পাৰে। যমজ আৰু পাৰিবাৰিক অধ্যয়নে দেখুৱাইছে যে প্ৰথম আত্মীয়ৰ (যেনে পিতৃ-মাতৃ, সহোদৰ ) যদি আগতে এই ৰোগ হোৱাৰ ঘটনা সংঘটিত হৈছে তেনেহলে ই বংশানুক্ৰমিক ভাবে সন্তানৰ হ’ব পাৰে। তাৰোপৰি মগজুৰ গঠন আৰু কাৰ্যকলাপ অধ্যয়নে কয় যে ওচিডি থকা ৰোগীসকলৰ ক্ষেত্ৰত মগজুৰ ফ্ৰণ্টাল কৰ্টেক্স আৰু চাবকৰ্টিকেল গাঁথনিৰ কিছুমান পাৰ্থক্য থাকে। মস্তিষ্কৰ কিছুমান ক্ষেত্ৰত ওচিডি লক্ষণ আৰু অস্বাভাৱিকতাৰ মাজত এক সম্পৰ্ক থকা দেখা যায়, কিন্তু সেই সংযোগ স্পষ্ট নহয়।
ওচিডি ৰোগৰ চিকিৎসা বৰ্তমান যুগত উপলব্ধ। সাধাৰণতে ঔষধ, মনোচিকিৎসা, বা দুয়োটাৰ সংমিশ্ৰণেৰে ইয়াৰ চিকিৎসা কৰা হয়। যদিও ওচিডি থকা বেছিভাগ ৰোগিয়ে চিকিৎসাৰ প্ৰতি সঁহাৰি দিয়ে, কিছুমান ৰোগীৰ লক্ষণ বোৰ অনুভৱ কৰা অব্যাহত থাকে।
কেতিয়াবা ওচিডি থকা লোকসকলৰ আন মানসিক বিকাৰো থাকে, যেনে উদ্বেগ, হতাশা, আৰু শৰীৰৰ ডিচমৰ্ফিক বিকাৰ, এক বিকাৰ য’ত কোনোবাই ভুলকৈ বিশ্বাস কৰে যে তেওঁলোকৰ শৰীৰৰ এটা অংশ অস্বাভাৱিক। চিকিৎসাৰ বিষয়ে সিদ্ধান্ত লওঁতে এই অন্যান্য বিকাৰবোৰ বিবেচনা কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ।
ওচিডিৰ ওপৰত চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ গৱেষণা এতিয়াও চলি আছে। কাৰণবোৰ অধিক স্পষ্ট হ’লে ওচিডিৰ চিকিৎসাৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট, ব্যক্তিগতকৃত চিকিৎসা নিৰ্ধাৰণ কৰাত ই যথেষ্ট সহায়কৰ হৈ পৰিব বুলি গণ্য কৰিব পৰা যায়।
Image: collected from different sources
• সংঘমিত্ৰা কাশ্যপ, মনোবিজ্ঞানী
Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking.
Related Posts
Africa’s Silent Epidemic: “Gambling Addiction” Among the Youth
Africa’s Silent Epidemic: “Gambling Addiction” Among the Youth KAKALI DAS Kakali Das Across Africa, gambling addiction is being called a...
Read moreDetails
Mahabahu: An International Journal Showcasing Premium Articles and Thought-Provoking Opinions on Global Challenges—From Climate Change and Gender Equality to Economic Upliftment.