কাগজৰ ক্ষেত্ৰখনত ভয়ংকৰ পৰিস্থিতিঃ গ্ৰন্থ, ছপাশাল, বাতৰিকাকতৰ ভৱিষ্যত কি?
অঞ্জন শৰ্মা

বহুদিনৰ বিৰতিৰ পাছত অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত গ্ৰন্থৰ মেলা আৰম্ভ হ’বলৈ ধৰিছে আৰু মেলাৰ স্থানত এক উৎসৱমুখৰ পৰিৱেশ সৃষ্টিও হৈছে।
কিন্তু এইসম্পৰ্কে বহুতৰে হয়তো ধাৰণা নাই যে গ্ৰন্থ প্ৰকাশৰ বাবে নিতান্তই প্ৰয়োজনীয় কেচাঁমাল কাগজৰ ক্ষেত্ৰখনত এতিয়া এক ভয়ংকৰ পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হৈছে, আৰু তাৰে লগতে পূৰ্বে বাহাল হৈ থকা ৫% জি.এছ.টি.ৰ স্থানত ছপাশালৰ বাবে ১৮% দি.এছ.টি. জাপি দি অৰ্শৰ ওপৰত বিষফোঁহা সৃষ্টি কৰা হৈছে।
ইয়াৰ পটভূমিত গ্ৰন্থ, ছপাশাল, বাতৰি-কাকতৰ ক্ষেত্ৰখনলৈও নামি আহিছে এক অকল্পনীয় অমানিশা!
আমি প্ৰসঙ্গক্ৰমে যদি গ্ৰন্থ বা কিতাপৰ বাবে, বা ছপাশালৰ বাবে অথবা বাতৰি-কাকতৰ বাবে অন্যতম প্ৰয়োজনীয় কাগজৰ ক্ষেত্ৰখনত প্ৰৱেশ কৰো, আমি গম পাম যে কাগজ উৎপাদনৰ ক্ষেত্ৰখন কেনেদৰে পৰিৱৰ্তিত হ’বলৈ ধৰিছে। কিন্তু এই কাগজ কিদৰে সৃষ্টি কৰা হয়?
কপাহ, ধান, আৰু ঘেঁহুৰ খেৰকে ধৰি ‘লিগনোচেলুল’জিক’ সম্পদ, আৰু কাঠ, বাঁহ আৰু অন্যান্য উদ্ভিদৰ চেলুল’জৰ ‘পাল্প'(মন্ড)ৰ পৰা কাগজ সৃষ্টি কৰা হয়। তাৰোপৰি কাগজ উৎপাদন কৰিবলৈ কিছুমান বিশেষ প্ৰকাৰৰ গছ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। লিখা, ছপা কৰা, পেকেজিং কৰা আদিৰ বাবে কাগজ নামৰ পাতল সামগ্ৰীৰ পাত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
দ্বিতীয় শতিকাত চীনত ৰেচমৰ ঠাইত লিখাৰ মাধ্যম হিচাপে কাগজ আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল বুলি ধৰা হয়। দ্বাদশ শতিকাত ইউৰোপে প্ৰথমে কাগজ প্ৰস্তুত কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। যান্ত্ৰিক কাগজ নিৰ্মাণৰ ফলত বিগত প্ৰায় ২০০ বছৰত বিশ্বব্যাপী তথ্য আদান-প্ৰদানৰ উন্নতি বহুলভাৱে সম্পন্ন হৈছে।
কাগজৰ ব্যৱহাৰ আৰু প্ৰয়োগৰ বিষয়ে ক’বলৈ গ’লে, লিখা আৰু ছপা কৰাৰ বাবে কাগজৰ ব্যৱহাৰ সাধাৰণ কথা। কাগজৰ সহায়ত কিতাপ তৈয়াৰ কৰা হয়। যদিও আজিৰ দিনত বেছিভাগ মানুহেই কম্পিউটাৰ ব্যৱহাৰ কৰি টোকা তৈয়াৰ কৰে, কিন্তু কম্পিউটাৰ এটা নষ্ট হ’লে টোকাবোৰো নোহোৱা হৈ যাব ( আজিৰ ‘ক্লাউড’ৰ কথা সুকীয়া) পাৰে, কিন্তু কিতাপৰ ক্ষেত্ৰত নহয়। তাৰোপৰি কিতাপ পঢ়াটো এটা ভাল অভ্যাস যিয়ে জ্ঞান বৃদ্ধি কৰে; কিন্তু কম্পিউটাৰৰ পৰ্দাত পঢ়িলে চকুৰ শক্তি কমি যায়।

কাগজ বিভিন্ন ধৰণৰ হ’ব পাৰেঃ
মিডিয়া ক্ৰাফ্ট পেপাৰ: সকলো ঔদ্যোগিক পেকেজিং ব্যৱসায় আৰু কাগজৰ বাকচ নিৰ্মাতাই মিডিয়া ক্ৰাফ্ট পেপাৰ ব্যৱহাৰ কৰে। চেন্নাই, মাদুৰাই, কইম্বাটুৰ, বিৰুধুনগৰ, আৰু শিৱকাশী আদি হ’ল এই কাগজৰ প্ৰধান বজাৰ।
ক্ৰাফ্ট পেপাৰ: ই সাধাৰণ বা ৰিবযুক্ত আৰু সকলো পেকেজিং খণ্ডতে আৰু কিতাপ আৰু বহীৰ কভাৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
বগা আৰু ৰঙীন পোষ্টাৰ: এইবোৰ ছপাশালে ব্যৱহাৰ কৰি দেৱালৰ পোষ্টাৰৰ লগতে টিকট, ভাউচাৰ আদি তৈয়াৰ কৰে। চেন্নাই আৰু শিৱকাশীৰ মূল বজাৰত এই কাগজৰ ভিত্তিত বহুতো ছপাশালৰ সৃষ্টি হৈছে।
মেনিলা পেপাৰ: এই কাগজ চেন্নাই আৰু শিৱকাশীত বহুলভাৱে বিক্ৰী কৰা হয়। এই কাগজ খাম বনাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
হালধীয়া পোষ্টাৰ আৰু নীলা মেচ পেপাৰ: এই দুয়োটা কম গ্ৰামেজ সামগ্ৰী যিবোৰ ‘ক্ৰেকাৰ'(ফটকা, আতচবাজী) আৰু ‘মেচবক্স'(জুইশলা)ৰ পেকেটত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। মূল বজাৰ শিৱকাশী, চেন্নাইত অৱস্থিত।
ধূসৰ পোষ্টাৰ আৰু ধূসৰ পোষ্টাৰ চুপিৰিয়েৰ: এইবোৰ জুইশলা উদ্যোগত ব্যাপকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, য’ত ‘অটোমেচন’ ব্যৱহাৰ কৰি জুইশলাৰ বাকচ প্ৰস্তুত কৰা হয়।

কাগজৰ নিৰ্মাণ প্ৰক্ৰিয়াঃ
কাগজৰ সৃষ্টিয়ে মানৱ সভ্যতাৰ উন্নতিত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাইছিল। আজি মানুহে যিদৰে সহজে যোগাযোগ কৰিব পাৰে, জ্ঞান বিতৰণ কৰিব পাৰে, অনুষ্ঠানসমূহৰ সাৰাংশ আৰ্কাইভ আৰু ভাগ-বতৰা কৰাৰ ক্ষমতা আহৰণ কৰিব পাৰে, আৰু পেকেজিঙৰ বাবে কাগজ ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা পৰিৱেশ অনুকূল পদ্ধতি ( তেনে আমাজন/ফ্লিপকাৰ্টৰ বিতৰণ পদ্ধতি) আদি – কাগজে পৃথিৱীখনক সলনি কৰাৰ কেইটামান উপায় মাথোঁ।
সময়ৰ লগে লগে কাগজৰ উৎপাদন সলনি হৈছে, মানৱৰ শ্ৰমৰ পৰা ঔদ্যোগিক যন্ত্ৰৰ ব্যৱহাৰলৈ গতি কৰিছে। পদ্ধতিটোৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপসমূহ হ’ল অৱশ্যে চেলুল’জ আঁহবোৰক এটা দ্ৰৱণত দ্ৰৱীভূত কৰি স্ক্ৰীণৰ মাজেৰে পানী উলিয়াই এটা ইন্টাৰলেচড মেট উৎপন্ন কৰা।
পৰৱৰ্তী পদক্ষেপসমূহে বৰ্তমানৰ উৎপাদন প্ৰক্ৰিয়াটো গঠন কৰে:
•পাল্পিং
•স্ক্ৰীনিং, আৰু ব্লিচিং
•ষ্টক অৰ্গেনাইজিং
•কাগজ নিৰ্মাতা
•ৰাসায়নিক পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে উদ্ভিদ
• কাগজ নিৰ্মাণ উদ্যোগ
ভাৰতবৰ্ষ উপমহাদেশত লিখা আৰু ছপা কাগজ, পেকেজিং কাগজ, আৱৰণযুক্ত কাগজ, আৰু কিছুমান বিশেষ কাগজ আদি বিভিন্ন ধৰণৰ কাগজ উৎপাদন কৰা হয়। প্ৰিন্টিং আৰু লিখা কাগজত ক্ৰীমৱোভ কাগজ, ছুপাৰ প্ৰিন্টিং কাগজ, মেপ্লিথো কাগজ , কপিয়াৰ কাগজ, বণ্ড কাগজ, আৱৰণ ভিত্তি কাগজ, আৰু অন্যান্য জাতৰ দৰে সামগ্ৰীসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
ভাৰতবৰ্ষৰ বজাৰত আৱৰণযুক্ত কাগজ, ক্ৰ’ম’ কাগজ/বৰ্ড, আৰু আৰ্ট পেপাৰ/বৰ্ডৰ বিভিন্ন ধৰণৰ কাগজ উপলব্ধ হয়। ভাৰতত ৬০০ৰো অধিক কাগজ কল আছে, ইয়াৰে মাত্ৰ ১২টা কাগজ কল হ’ল উল্লেখযোগ্য উৎপাদক।
ভাৰতবৰ্ষৰ সমগ্ৰ কাগজৰ বজাৰখন পেপাৰবৰ্ড আৰু উদ্যোগিক পেকেজিং, ষ্টেচনাৰী, বাতৰি কাকতৰ প্ৰিন্ট, আৰু বিশেষ কাগজৰ দ্বাৰা গঠিত। কাঠভিত্তিক কাগজ উদ্যোগৰ বাবে বন নীতিৰ পুনৰীক্ষণ গুৰুত্বপূৰ্ণ যাতে উদ্যোগ, কৃষকৰ সমবায়, আৰু ৰাজ্য চৰকাৰে বাগিচা গঢ়ি তুলিব পাৰে। কাৰণ ভাৰতৰ কাগজ উদ্যোগে মূল বন্দৰ, পথ আৰু ৰে’লৱে, আৰু যোগাযোগৰ সুবিধাসমূহৰ উন্নতি সংযোজন কৰি অধিক প্ৰতিযোগিতামূলক হৈ পৰিছে।
কেইবাটাও গুৰুত্বপূৰ্ণ বৃদ্ধিৰ কাৰকৰ বাবে ভাৰতৰ কাগজৰ চাহিদা বৃদ্ধি পাইছে। দেশৰ সাক্ষৰতাৰ হাৰ বৃদ্ধি পোৱাৰ ফলত গ্ৰন্থ আৰু পাঠ্যপুথিৰ চাহিদা বৃদ্ধি পাইছে। আনহাতে ভাৰতৰ সমৃদ্ধিশালী খুচুৰা আৰু ই-কমাৰ্চ উদ্যোগসমূহে পেপাৰবৰ্ড আৰু পেকেজিঙৰ চাহিদা বৃদ্ধি কৰিছে।
প্লাষ্টিক পেকেজিং আৰু শেহতীয়াকৈ জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ পটভূমিত বিশ্বজুৰি প্লাষ্টিক নিষিদ্ধকৰণক লৈ উদ্বেগ বৃদ্ধি পোৱাৰ ফলতো কাগজ ভিত্তিক বিকল্পসমূহ লাভৱান হৈছে। প্ৰিমিয়াম কাগজৰ প্ৰয়োজনীয়তা থকা উচ্চমানৰ পেকেজিঙৰ জৰিয়তে গ্ৰাহক সামগ্ৰীৰ প্ৰতিষ্ঠানসমূহক পৃথক কৰিব বিচৰা প্ৰিমিয়ামাইজেচনে একে সময়তে উদ্যোগৰ বৃদ্ধিৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰিছে। বৃদ্ধি পোৱা ব্যৱহাৰযোগ্য আয়ৰ বাবে সমগ্ৰ ব’ৰ্ডতে প্ৰত্যক্ষ আৰু পৰোক্ষ দুয়োটা দিশতে কাগজৰ চাহিদা বৃদ্ধি পাইছে।

লিখা আৰু ছপা কৰা কাগজৰ বজাৰঃ
টিছু আৰু পেকেজিং সামগ্ৰীৰ ব্যৱহাৰে বিশ্বৰ বজাৰত কাগজ ছপা আৰু লিখাৰ চাহিদাৰ সৃষ্টি কৰে। কণ্টেইনাৰবৰ্ডৰ ক্ৰমবৰ্ধমান চাহিদাই টিছু আৰু পেকেজিং উদ্যোগৰ ছপা আৰু লিখা সামগ্ৰীৰ প্ৰয়োজনীয়তাত প্ৰত্যক্ষভাৱে অৰিহণা যোগাইছে। কিন্তু কাগজ আৰু পাল্প উদ্যোগৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য পৰিৱেশ আইনসমূহ এক উল্লেখযোগ্য বাধা হ’ব পাৰে।
কিন্তু নতুন বজাৰসমূহে নতুন পেকেজিং পদ্ধতিক আদৰণি জনোৱাৰ বাবে বিশ্বৰ বজাৰখনে ইয়াৰ বৃদ্ধি সুৰক্ষিত কৰাৰ এক বৃহৎ সম্ভাৱনা দেখা পাব বুলি অনুমান কৰা হৈছে। বাণিজ্যিক প্ৰিন্টিঙে শীৰ্ষ এপ্লিকেচনসমূহৰ ক্ষেত্ৰত অন্যান্য এপ্লিকেচন শিতানৰ পৰা চৰ্চা চুৰি কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও কাৰ্যালয়ৰ ৰিপ্ৰ’গ্ৰাফিক, কেটেলগ, সাময়িকী, ষ্টেচনাৰী, আৰু ডিজিটেল প্ৰিন্টিঙত ছপা আৰু লিখাৰ সামগ্ৰী ব্যাপকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
শিক্ষা খণ্ডত আনুমানিক পুনৰুদ্ধাৰৰ ফলত চাহিদা বৃদ্ধি পাব বুলি পূৰ্বানুমান কৰা হৈছে, যিটো বৃদ্ধি পোৱা নামভৰ্তিৰ হাৰ, উন্নত সাক্ষৰতাৰ হাৰ, আৰু বিদ্যালয় আৰু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সংখ্যা বৃদ্ধিয়ে ইন্ধন যোগাব।
এতিয়া ভাৰতবৰ্ষৰ প্ৰধান উৎপাদক গোট কেইটামানৰ বিষয়ে ভাঙি ধৰিমঃ

বল্লাৰপুৰ ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ লিমিটেড
বল্লাৰপুৰ গ্ৰুপ হৈছে ভাৰতৰ লেখা আৰু ছপা কাগজৰ শীৰ্ষ উৎপাদক। বল্লাৰপুৰ গ্ৰুপৰ ছটা উৎপাদন স্থান ভাৰতত অৱস্থিত, আৰু এটা মালয়েছিয়াত। ইয়াৰে তিনিটা ভাৰতীয় উদ্যোগ বিল্ট পেপাৰ পিএলচিয়ে চলায়, আনহাতে বাকী তিনিটা উদ্যোগ চলায় বল্লাৰপুৰ গ্ৰুপে। বল্লাৰপুৰ গ্ৰুপৰ বাকী অংশই কপিয়াৰ পেপাৰ, টিছু পেপাৰ, খুচুৰা, আৰু অ’এছএছবি উৎপাদনত গুৰুত্ব দিয়ে যদিও বিল্ট পেপাৰ পিএলচিয়ে বাল্ক কোটেড আৰু আনকোটেড পেপাৰৰ লগতে ভিস্কোচিটি গ্ৰেড ফাইবাৰ উৎপাদনত মনোনিৱেশ কৰিছে।
বল্লাৰপুৰৰ ইছ্যু কৰা শ্বেয়াৰ কেপিটেলৰ ৪৯.৪২% অৱন্থা গ্ৰুপৰ সদস্যসকলৰ হাতত আছে। বোম্বাই আৰু নেচনেল ষ্টক এক্সচেঞ্জতো বল্লাৰপুৰ ইণ্ডাষ্ট্ৰীজৰ ব্যৱসায় হয়।
ভাৰতত এই ব্যৱসায়টোৰ ছটা উৎপাদন সুবিধা আছে, যাৰ ফলত ইয়াক ঘৰুৱা বজাৰৰ বেছিভাগৰে ভৌগোলিক আওতা প্ৰদান কৰা হৈছে। ভাৰতত এই প্ৰতিষ্ঠানটোৱে উচ্চমানৰ আৱৰণযুক্ত কাগজৰ বজাৰত আধিপত্য বিস্তাৰ কৰিছে। আৱৰণযুক্ত আৰু আৱৰণবিহীন কাগজৰ ভাৰতৰ শীৰ্ষ ৰপ্তানিকাৰক হোৱাৰ উপৰিও ই আৱৰণযুক্ত কাঠবিহীন কাগজৰ বজাৰৰ প্ৰায় ৫৩%, বণ্ড কাগজ উদ্যোগৰ আচৰিত ৮০%, আৰু হাই-ব্ৰাইট মেপ্লিথো বজাৰৰ প্ৰায় ৩৫% অংশ গ্ৰহণ কৰে।
আইটিচি পেপাৰবৰ্ড আৰু বিশেষ কাগজ বিভাগ

আয়তন, পণ্য নিৰ্বাচন, বজাৰৰ আকাৰ, আৰু পৰিৱেশগত পৰিৱেশনৰ ক্ষেত্ৰত, আইটিচিৰ পেপাৰবৰ্ড আৰু বিশেষ কাগজ ব্যৱসায়ে মূল্য সংযোজিত পেপাৰবৰ্ড উদ্যোগত বিশাল আধিপত্য বিস্তাৰ কৰিছে। কোম্পানীয়ে বিশ্বব্যাপী প্ৰতিযোগিতামূলক মানদণ্ড আৰু মূল্য প্ৰদান কৰে আৰু পেকেজিং, গ্রাফিক, যোগাযোগ, লিখা, আৰু প্ৰিন্টিঙৰ এক বৃহৎ পৰিসৰৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰে।
আইটিচিয়ে এফএমচিজি কাৰ্টন, বৈদ্যুতিক ইনচুলেচন কাগজ, জৈৱ-ভিত্তিক বাধা আৱৰণযুক্ত বৰ্ড, সজ্জাগত লেমিনেট বেচ, লিখা আৰু প্ৰিন্টিং কাগজ, আৰু বহুতকে ধৰি এক বৃহৎ পৰিসৰৰ উদ্যোগ খণ্ডৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰাত অতি আনন্দ লাভ কৰে। আইটিচিয়ে বহনক্ষম আৰু নবীকৰণযোগ্য উৎসৰ পৰা নিৰ্মিত ১০০% ভাৰ্জিন, খাদ্য-গ্ৰেডৰ বৰ্ডৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ১০০% পুনঃব্যৱহৃত বৰ্ডলৈকে এক গোটেই পৰিসৰৰ পেপাৰবৰ্ডৰ সামগ্ৰী প্ৰদান কৰে।
আইটিচিয়ে মূল্য শৃংখলটো ওপৰলৈ আগবঢ়াই নিয়াৰ বাবে কাম কৰাৰ লগে লগে তেওঁলোকৰ সামগ্ৰী আৰু সেৱা আগবঢ়োৱা সময়ৰ লগে লগে ক্ৰমান্বয়ে সম্প্ৰসাৰিত হৈছে। বৈষম্যমূলক গ্ৰাহকসকলে আজি ভাৰত আৰু বিদেশত তেওঁলোকৰ প্ৰতিযোগিতামূলক ক্ষমতা বজাই ৰাখিবলৈ আৰু বৃদ্ধি কৰিবলৈ আইটিচি-পিএছপিডিৰ সামগ্ৰী আৰু জ্ঞানভিত্তিক সেৱাৰ এটা পুল বিচাৰে।
ভাৰতবৰ্ষৰ প্ৰথমটো কাগজ নিৰ্মাতা প্ৰতিষ্ঠান আইটিচি পিএছপিডিলৈ ৱৰ্ল্ড ৱাইড ফাণ্ডৰ গ্ল’বেল ফৰেষ্ট এণ্ড ট্ৰেড নেটৱৰ্কে (জিএফটিএন) আমন্ত্ৰণ জনাইছে। বহনক্ষম কেঁচামালৰ ভিত্তি সৃষ্টিৰ প্ৰতিশ্ৰুতি অনুসৰি আইটিচিয়ে ইয়াৰ সামাজিক আৰু কৃষি বনজ কাৰ্যসূচীৰ জৰিয়তে নবীকৰণযোগ্য বাগিচাৰ পৰা নিজৰ পাল্পকাঠৰ ক্ৰমবৰ্ধমান অংশৰ উৎস লাভ কৰে, যিয়ে জনজাতীয় আৰু ক্ষুদ্ৰ কৃষকসকলক বহনক্ষম জীৱনশৈলীৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে।
তামিলনাডু নিউজপ্ৰিণ্ট এণ্ড পেপাৰছ লিমিটেড

১৯৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে তামিলনাডু চৰকাৰে তামিলনাডু নিউজপ্ৰিণ্ট এণ্ড পেপাৰছ লিমিটেড (TNPL) স্থাপন কৰি খেৰৰ উপজাত বাগাছক প্ৰাথমিক কেঁচামাল হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰি বাতৰি কাকত আৰু ছপা আৰু লিখাৰ কাগজ প্ৰস্তুত কৰে। ১৯৮৪ চনত কোম্পানীটোৱে বছৰি ৯০ হাজাৰ টন প্ৰাথমিক আকাৰৰ সৈতে উৎপাদন আৰম্ভ কৰে। বাৰ্ষিক ‘বাগাছ'(কুঁহিয়াৰ বৰ্জ্য) ব্যৱহাৰ প্ৰায় ১০ লাখ টন আৰু বাৰ্ষিক উৎপাদন আকাৰ ২,৪৫,০০০ টনৰ সৈতে কোম্পানীটোৱে বৃদ্ধি পাই বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ ‘বাগাছ’ ভিত্তিক কাগজ কল হিচাপে পৰিগণিত হৈছে।
২০১০ চনৰ জুলাই মাহৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বছৰি ৪,০০০,০০১ টনলৈ আকাৰ বৃদ্ধি কৰিবলৈ কোম্পানীটোৱে কাৰ্যকৰী কৰা মিল বৃদ্ধিৰ পৰিকল্পনা কাৰ্যকৰী কৰা হৈছে। ৩০খনতকৈও অধিক দেশে এনপিএলৰ ৰপ্তানিৰ প্ৰায় এক পঞ্চমাংশ লাভ কৰে। কোম্পানীটোৰ প্ৰযুক্তিগত দক্ষতাৰ এটা সূচক হৈছে যোৱা ২৫ বছৰ ধৰি বাগাছৰ পৰা উচ্চমানৰ কাগজ উৎপাদন কৰা। পৰিৱেশৰ প্ৰতি দায়বদ্ধ কাগজ কলসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম, কোম্পানীটোৱে পৰিৱেশৰ ওপৰত নূন্যতম নেতিবাচক প্ৰভাৱৰ সৈতে বৃহৎ প্ৰক্ৰিয়া প্ৰযুক্তি ৰূপায়ণ কৰা, আৱৰ্জনা দায়িত্বশীলভাৱে পৰিচালনা কৰা, প্ৰদূষণৰ বোজা হ্ৰাস কৰা, আৰু চি এছ আৰৰ প্ৰতি দায়বদ্ধতা প্ৰদান কৰাৰ প্ৰমাণিত অভিলেখ আছে।
ইমামি পেপাৰ মিলছ লিমিটেড

পূব ভাৰতৰ অন্যতম পৰিৱেশ অনুকূল কাগজ কল হৈছে ইমামি পেপাৰ মিলছ লিমিটেড, যিটো ইমামি গ্ৰুপ অৱ ইণ্ডাষ্ট্ৰীজৰ অংশ আৰু বালাসুৰ (ওড়িশা) আৰু দক্ষিণেশ্বৰত কাগজ কল আছে।
১,৫০,০০০ টিপিএ আকাৰৰ এই কোম্পানীটো ভাৰতৰ সৰ্ববৃহৎ বাতৰি কাকত নিৰ্মাতা আৰু আমদানিকৃত সামগ্ৰীৰ সমতুল্য উচ্চমানৰ বাতৰি কাকত প্ৰস্তুত কৰে।
ভাৰ্জিন আৰু পুনঃব্যৱহাৰ কৰা দুয়োটা গ্ৰেডৰ ২,০০,০০০ টিপিএ আকাৰৰ গ্ৰাহক পেকেজিং ব’ৰ্ডে কোম্পানীটোৰ আনটো ব্যৱসায়িক খণ্ড গঠন কৰে।
ব’ৰ্ড মেচিনৰ অসাধাৰণ প্ৰদৰ্শন আৰু কোম্পানীটোৰ পেপাৰবৰ্ডৰ বজাৰত ব্যাপক গ্ৰহণযোগ্যতাৰ বাবে পেপাৰবৰ্ড খণ্ডলৈ ব্যৱসায়ৰ বৈচিত্ৰ্যতা কাগজ উদ্যোগত আটাইতকৈ বেছি চৰ্চিত সফলতাৰ কাহিনী। ইয়াৰ পুনঃব্যৱহৃত গ্ৰেডৰ পেপাৰবৰ্ডৰ প্ৰায় ১০%ৰ পৰা ১৫% বিদেশী বজাৰত বিক্ৰী কৰা হয়, আৰু সেই বজাৰসমূহতো ই এক উচ্চ সুনাম লাভ কৰে।
সম্প্ৰসাৰিত বজাৰৰ লগত খাপ খুৱাবলৈ তেওঁলোকৰ স্থাপিত ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰি ,তেওঁলোকে নিজৰ প্ৰডাক্ট লাইন সম্প্ৰসাৰণ কৰি পৰিৱৰ্তিত গ্ৰাহকৰ চাহিদা ভালদৰে পূৰণ কৰিব পাৰে।
জে কে পেপাৰ লিমিটেড

পুনেৰ পাৰ্খে গ্ৰুপে প্ৰথমে এইচ এছ সিংহানিয়া গ্ৰুপৰ সহযোগী কোম্পানী জে কে পেপাৰ লিমিটেডক কাগজ আৰু কাগজ সম্পৰ্কীয় সামগ্ৰী উৎপাদনৰ বাবে গঢ়ি তুলিছিল। ১৯৬০ চনত প্ৰতিষ্ঠা হোৱা কোম্পানীটো আছিল কোটেড পেপাৰ, হাই-এণ্ড পেকেজিং বৰ্ড, আৰু ব্ৰেণ্ডেড পেপাৰৰ ক্ষেত্ৰত কোম্পানীটোৱে বজাৰত আগশাৰীৰ প্ৰতিষ্ঠান।
জে কে পেপাৰ লিমিটেডৰ দুটা বৃহৎ সংহত কাগজ নিৰ্মাণৰ সুবিধা, গুজৰাটৰ সোণগাড়ত চেণ্ট্ৰেল পাল্প মিলছ, আৰু ওড়িশাৰ ৰায়াগাডাৰ জে কে পেপাৰ মিলছৰ সংযুক্ত আকাৰ হৈছে ৪,৫৫,০০০ টিপিএ। ই কোটেড পেপাৰ আৰু হাই-এণ্ড পেকেজিং ব’ৰ্ডত প্ৰথম বা দ্বিতীয় স্থান লাভ কৰে আৰু ব্ৰেণ্ডেড কপিয়াৰ পেপাৰৰ ক্ষেত্ৰত ই বজাৰৰ আগশাৰীৰ প্ৰতিষ্ঠান।
ইয়াৰ সামগ্ৰীসমূহ প্ৰায় ৪,০০০ ডিলাৰ, ১৮৮ জন পাইকাৰী বিক্ৰেতা, ডিপো, আৰু ৪টা আঞ্চলিক বিপণন কাৰ্যালয়ৰ এটা ডাঙৰ নেটৱৰ্কৰ জৰিয়তে বিতৰণ কৰা হয়। ইয়াত বহুতো সামগ্ৰীৰ নিৰ্বাচন আছে আৰু ইয়াৰ উচ্চমানৰ কাগজৰ ব্ৰেণ্ডৰ বাবে পৰিচিত।
শেহতীয়াকৈ জে কে পেপাৰে সামৰ্থ্য বৃদ্ধি আৰু আধুনিকীকৰণৰ বাবে জে কে পেপাৰ মিলছ ৰায়গাডাত বিনিয়োগ কৰিছিল (প্ৰায় ১৭৭৫ কোটি টকা)। ইয়াৰ লগত আছিল ১,৬৫,০০০ টিপিএ আকাৰৰ কাগজৰ অত্যাধুনিক সঁজুলি আৰু ২,১৫,০০০ টিপিএ আকাৰৰ পাল্প মিল। ফলত পানী আৰু শক্তিৰ ব্যৱহাৰ বহু পৰিমাণে হ্ৰাস পাইছে।
জে কে পেপাৰ লিমিটেডৰ সামগ্ৰীৰ বিভাজনৰ ভিতৰত আছে:
কৰ্মস্থলীৰ কাগজ
পেকেজিঙৰ বাবে বৰ্ড
ছপা আৰু লিখিত সামগ্ৰী
পাৰ্চমেণ্ট, চিডাৰ ডিজিটেল, এমআইচিআৰ চেক পেপাৰ, আৰু অন্যান্য বিশেষ কাগজ উপলব্ধ।
ৱেষ্ট ক’ষ্ট পেপাৰ মিলছ লিমিটেড

ভাৰতৰ ছপা, লিখা, আৰু পেকেজিং কাগজৰ অন্যতম পুৰণি আৰু ডাঙৰ নিৰ্মাতা হৈছে ৱেষ্ট ক’ষ্ট পেপাৰ মিলছ লিমিটেড (WCPM)। ১৯৫৫ চনত প্ৰতিষ্ঠা হোৱা এই মিলটো কৰ্ণাটকৰ ডাণ্ডেলীৰ উত্তৰ কান্নাড় জিলাত অৱস্থিত। কোম্পানীটোৱে প্ৰস্তুত কৰা উচ্চমানৰ কাগজখনে প্ৰকাশন, ষ্টেচনাৰী, পেকেজিং, বহী, ছপা আদি বিভিন্ন ব্যৱসায়ক সেৱা আগবঢ়ায়।
বছৰ বছৰ ধৰি অত্যাধুনিক, পৰিৱেশ অনুকূল উৎপাদন প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰৰ দ্বাৰা কোম্পানীটোৰ দীৰ্ঘম্যাদী জীৱনমুখীতা নিশ্চিত কৰা হৈছে।
আটাইতকৈ বিখ্যাত “বাইলোমেটিক” অনলাইন কাট-পেক ৰূপান্তৰ প্ৰক্ৰিয়া স্থাপনৰ লগে লগে কপিয়াৰ কাগজৰ গুণগত মানৰ মাপকাঠী আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মানদণ্ডলৈ উন্নীত কৰা হৈছে। কাট-ছাইজ শ্বীটৰ বজাৰত এক বিপ্লৱৰ সৃষ্টি হৈছে কাৰণ ইয়াৰ কপিয়াৰ গ্ৰেড বিশেষকৈ বি টু বি, কপি গোল্ড, আৰু কপি প্লাছৰ জনপ্ৰিয়তা অভিলেখসংখ্যক সময়ৰ ভিতৰতে লাভ কৰিছে।
আই এছ অ’ ৯০০১:২০০৮ নিগম হিচাপে ডব্লিউ চি পি এম-এ নিজৰ গুণগত মান উন্নত কৰাৰ বাবে কাম কৰি আহিছে। এটা বিস্তৃত গৱেষণা কেন্দ্ৰ আৰু প্ৰশিক্ষিত পেছাদাৰীসকলৰ এটা কৰ্মচাৰীয়ে ডব্লিউ চি পি এমৰ সফলতাৰ মূলতে থকা শক্তিশালী গ্ৰাহক-কেন্দ্ৰিক গৱেষণা প্ৰচেষ্টাক সমৰ্থন কৰে, যাৰ ফলত গ্ৰাহকৰ সন্তুষ্টিৰ উচ্চ পৰ্যায়ৰ সৃষ্টি হৈছে।
অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ পেপাৰ মিলছ লিমিটেড
হায়দৰাবাদত মুখ্য কাৰ্যালয় থকা অন্ধ্ৰ পেপাৰ লিমিটেড ১৯৬৪ চনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। কোম্পানীটোৰ মুখ্য কাৰ্যালয় হায়দৰাবাদত। ভাৰতৰ কাগজ আৰু পাল্পৰ অন্যতম বৃহৎ সংহত উৎপাদক হিচাপে ভাৰতৰ শীৰ্ষ দহটা কাগজ কল আৰু প্ৰস্তুতকাৰী প্ৰতিষ্ঠানৰ ভিতৰত অন্যতম।
২০২২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কোম্পানীটোৰ সৰ্বাধিক অংশীদাৰিত্ব ৱেষ্ট ক’ষ্ট পেপাৰ মিলছ লিমিটেড (ডব্লিউ চি পি এম)ক বিক্ৰী কৰে। ভাৰতৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ আৰু পুৰণি কাগজৰ ছপা, লিখা, পেকেজিং কাগজ নিৰ্মাতা কোম্পানী হৈছে WCPM, S.K. বংগুৰ গ্ৰুপ। কৰ্ণাটকৰ ডাণ্ডেলীৰ উত্তৰ কানাড়া জিলাত ১৯৫৫ চনত ডব্লিউ চি পি এম স্থাপন কৰা হয়।কোম্পানীটো ডব্লিউ চি পি এমৰ সহযোগী কোম্পানীত পৰিণত হয়।
১৮৯৮ চনত স্থাপিত ২৮ বিলিয়ন ডলাৰৰ আমেৰিকান পাল্প আৰু কাগজ নিৰ্মাতা প্ৰতিষ্ঠান ইণ্টাৰনেশ্যনেল পেপাৰে (আই পি) ২০১১ চনৰ অক্টোবৰ মাহত এই ব্যৱসায়টো অধিগ্ৰহণ কৰে।

ছেশাছায়ে পেপাৰ এণ্ড বৰ্ডছ লিমিটেড
শ্ৰী এছ বিশ্বনাথনে ১৯৬০ চনত ছেশাছায়ে পেপাৰ এণ্ড বৰ্ডছ লিমিটেড গঠন কৰে। ইয়াৰ অত্যাধুনিক উৎপাদন সুবিধাৰ জৰিয়তে কোম্পানীটোৱে বিভিন্ন ধৰণৰ সামগ্ৰী উৎপাদন কৰে। ব্যৱসায়টোৰ মালিক ESVIN GROUP ৰ। ১৯৬২ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত কোম্পানীটোৱে ব্যৱসায়িক পৰিসৰত নিৰ্মাণ আৰম্ভ কৰে। ভাৰত চৰকাৰ, তামিলনাডু চৰকাৰ, উদ্যোগ সন্থা আদি সকলোৱে এছ পি বিক বিভিন্ন ধৰণৰ বঁটা প্ৰদান কৰিছে। ভাৰতৰ শীৰ্ষ দহটা কাগজ কল আৰু প্ৰস্তুতকাৰী প্ৰতিষ্ঠানৰ ভিতৰত ই অন্যতম।
তলত উল্লেখ কৰা প্ৰকল্পৰ MDP-III লক্ষ্যসমূহ কোম্পানীটোৱে সফলতাৰে লাভ কৰিছিল, আৰু ইয়াৰ ইৰ’ড ইউনিটে প্ৰকল্পটোৰ সুফল লাভ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে:
কাগজৰ বাবে বাৰ্ষিক আকাৰ ১,৬৫,০০০ টনলৈ বৃদ্ধি কৰা হৈছে।
পাল্পৰ বাবে বাৰ্ষিক আকাৰ ১,৫৪,০০০ টনলৈ বৃদ্ধি কৰা হৈছে।
ৰিকাভাৰী আইলেণ্ডে উন্নতি লাভ কৰিছে
দুটা মেচিন সংশোধন কৰি ব’ৰ্ড উৎপাদন কৰি কোম্পানীটোৱে বহুস্তৰীয় ব’ৰ্ডৰ বজাৰত সফলতাৰে প্ৰৱেশ কৰিছে।
অভিষেক ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ লিমিটেড
ট্ৰাইডেণ্টৰ মূল ব্যৱসায় অভিষেক ইণ্ডাষ্ট্ৰীজ লিমিটেড বিশ্বজুৰি টেৰী টাৱেলৰ শীৰ্ষ উৎপাদক। এই কোম্পানীটো ভাৰতৰ ভিতৰতে সৰ্বাধিক সূতা প্ৰস্তুতকাৰী প্ৰতিষ্ঠানো। ৪০খন দেশত কাম কৰি থকা ই ১৫ বিলিয়ন ডলাৰৰ কোম্পানী। ১৯৯০ চনত ক্ষুদ্ৰ কৃষি উৎপাদক হিচাপে আৰম্ভ হোৱা এই ব্যৱসায়ত বৰ্তমান ৮০০০ তকৈ অধিক লোকে কৰ্মৰত হৈ আছে। ২০১১ চনত ট্ৰাইডেণ্ট লিমিটেড নিগমৰ আনুষ্ঠানিক নাম হিচাপে পৰিগণিত হয়।
কাগজ কল হিচাপে নম্ৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই এআইএলে অত্যাধুনিক প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত বিনিয়োগ কৰিছে, আৰু আজি ই ঘেঁহুৰ খেৰক প্ৰাথমিক কেঁচামাল হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰি বছৰি ১ লাখ ৭৫ হাজাৰ টন লিখা আৰু ছপা কাগজ উৎপাদন কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে। এই ব্যৱসায়টো উত্তৰ ভাৰতৰ ইচিএফ ব্লিচড পাল্প ভিত্তিক কাগজৰ বিআইএছ, আইএছঅ’ ৯০০১:২০০০, আৰু আইএছঅ’ ১৮০০১:১৯৯৯ স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত প্ৰস্তুতকাৰী প্ৰতিষ্ঠান।
বৰ্তমান ব্যৱসায়টোৱে সূতা উৎপাদন কৰা (৭৬,৫৬০ টা স্পিণ্ডল ব্যৱহাৰ কৰি), সূতা প্ৰক্ৰিয়াকৰণ (৪৭৬৭ টিপিএ ব্যৱহাৰ কৰি), টেৰী টাৱেল উৎপাদন কৰা (১০০ টা তাঁতশাল ব্যৱহাৰ কৰি), কাগজ লিখা আৰু ছপা কৰা (৩৪২৫০ টিপিএ ব্যৱহাৰ কৰি), ছালফিউৰিক এচিড উৎপাদন কৰা (১,০০০,০০০ টিপিএ ব্যৱহাৰ কৰি)ৰ সুবিধাসমূহ পৰিচালনা কৰে। বৰ্তমান কোম্পানীটোৱে তলত উল্লেখ কৰা চাৰিটা প্ৰাথমিক উদ্যোগত ব্যৱসায় চলাই আছে: সূতা, টেৰী টাৱেল, আৰু ৰাসায়নিক পদাৰ্থ।
বৰ্তমানৰ ক্ষমতাসমূহ বিকশিত আৰু ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ আৰু বিশ্বব্যাপী প্ৰতিযোগিতামূলক ক্ষমতা বজাই ৰাখিবলৈ কোম্পানীটোৱে ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিছে। কোম্পানীটোৱে ৫০ লাখ টকা বিনিয়োগ কৰিছে আৰু জেকাৰ্ড টাৱেল নিৰ্মাণৰ লগতে প্ৰয়োজনীয় প্ৰস্তুতি, ৰং কৰা, আৰু অন্যান্য প্ৰক্ৰিয়াৰ বাবে ১০০টা তাঁতশাল সংযোজন কৰাৰ বাবে ২২৫ কোটি টকাৰ সম্প্ৰসাৰণ প্ৰকল্পত যোগদান কৰি টেৰী টাৱেলৰ ক্ষমতা ১২,৩০০ বৃদ্ধি কৰা হৈছে। ২০০৪ চনৰ ৩১ মাৰ্চৰ ভিতৰত প্ৰকল্পটো সম্পূৰ্ণ হ’ব।

পুডুমজী পেপাৰ প্ৰডাক্টছ লিমিটেড
২০১৩ চনৰ কোম্পানী আইন অনুসৰি ২০১৩ চনৰ কোম্পানী আইন অনুসৰি পুডুমজী পেপাৰ প্ৰডাক্টছ লিমিটেডক ২০১৫ চনৰ ১৪ জানুৱাৰীত গঠন কৰা হয়, আৰু পুনেৰ মহাৰাষ্ট্ৰৰ কোম্পানী পঞ্জীয়কৰ ওচৰত ১১-১৫৩৭১৭ নম্বৰ পঞ্জীয়ন কৰি বিশেষ উদ্দেশ্যৰ বাহন হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰা হয় পুডুমজী হাইজিন প্ৰডাক্টছ লিমিটেডৰ ব্যৱসায়িক ব্যৱসায় আৰু পুডুমজী পাল্প এণ্ড পেপাৰ মিলছ লিমিটেডৰ কাগজ নিৰ্মাণ ব্যৱসায়।
দুটা য়েংকি মেচিন আৰু দুটা অত্যাধুনিক ফোৰ্ড্ৰিনিয়াৰ বিশেষ কাগজৰ মেচিনৰ সংযুক্ত ক্ষমতাৰে ক্ৰেপ টিছু সামগ্ৰী উৎপাদনৰ বাবে ২২০০০ টনৰ সংযুক্ত বাৰ্ষিক ক্ষমতাৰ সৈতে, M.G. কাগজ, আৰু অন্যান্য বিশেষ সামগ্ৰী, কোম্পানীটোৰ নিৰ্মাণ ক্ষমতা ৬০,০০০ মেট্ৰিক টন। অনলাইন গুণগত নিয়ন্ত্ৰণ ব্যৱস্থাৰে সজ্জিত এই কাগজৰ মেচিনসমূহে ১৭ জিএছএমৰ পৰা ১০০ জিএছএমলৈকে ভিত্তি ওজনৰ এক বিস্তৃত পৰিসৰৰ সামগ্ৰী সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
পিপিপিএলৰ বিতৰণ নেটৱৰ্ক সমগ্ৰ ভাৰততে উপস্থিত আৰু ফলপ্ৰসূভাৱে দক্ষিণ-পূব এছিয়া, ইউৰোপ, আৰু সংযুক্ত আৰব আমিৰশ্বাহীৰ দৰে অঞ্চলত উপনীত হয়।
যি কি নহওঁক, ইতিপূৰ্বে অইন এক লেখা (কিতাপ, ছপাশাল, বাতৰিকাকত, কাগজ কলঃ ভয়ংকৰ সংকট সমগ্ৰ বিশ্বত)ৰ জৰিয়তে আমি এক ভয়ংকৰ সংকটৰ বিষয়ে ভাঙি ধৰাৰ প্ৰয়াস কৰিছিলো আৰু এতিয়া এই লেখাৰ দ্বাৰা আমি ক’বলৈ আগবাঢ়িছো যে আমাৰ অসমত এতিয়া কাগজ উৎপাদন কৰা এটাও উদ্যোগ নাই আৰু অসমকে ধৰি তথাকথিত অষ্টলক্ষ্মী এতিয়া সম্পূৰ্ণৰূপে পৰনিৰ্ভৰশীল। ষ্পষ্টকৈ ক’বলৈ হ’লে, অসমৰ গ্ৰন্থৰ জগতখন, ছপাশাল উদ্যোগসমূহ তথা বাতৰিকাকতৰ প্ৰতিস্থানসমূহ – এতিয়া কাগজৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰায় সম্পূৰ্ণৰূপে ফাঁচীবজাৰৰ কেইজনমান ব্যৱসায়ীৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল; আৰু তেওঁলোকো কেইটামান কাগজ কলৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল!
এতিয়া, ভয়ংকৰ কথাটো হ’ল, গ্ৰন্থ বা আলোচনীৰ বাবে সচৰাচৰ যিবোৰ কাগজ ছপাশালত ব্যৱহাৰ কৰা হয়, সেই কাগজ বোৰৰ মূল্য কৰ’না মহামাৰীৰ বা অতিমাৰীৰ পূৰ্বে আছিল প্ৰতিকিলোত ৬০ টকাৰ ওচৰে পাজৰে; এতিয়া ১০০ টকাৰ ওচৰে পাজৰে! আগতে ছপাশালৰ ক্ষেত্ৰত জিএছটি আছিল ৫%, এতিয়া ১৮% !! গতিকে, এখন গ্ৰন্থৰ ছপামূল্য প্ৰায় ৮০/৯০% বৃদ্ধি হৈছে ; আৰু পৰিস্থিতি এনেকুৱা যে নগদ ধন দিলেও সময়মতে কাগজ পাবলৈ নাই!
প্ৰতিদিনে যিদৰে পেট্ৰ’ল – ডিজেলৰ দাম বাঢ়ে, এতিয়া কাগজৰ ক্ষেত্ৰতো একেই । প্ৰতিদিনে কাগজৰ দাম বাঢ়ি আছে, ফলস্বৰূপে ছপাশালে এতিয়া ‘কোটেশ্বন’ দিয়াৰ ক্ষেত্ৰত আহুকলীয়া পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হৈছে।

নগদ ধন দিও কাগজ পাবলৈ নাই!
লন্ডনৰ ‘প্ৰিন্টউইক’-অত প্ৰকাশ পাইছে যে ‘কাগজ কলবোৰৰ বাবে অপৰিহাৰ্য ইন্ধন কয়লাৰ প্ৰতি টনৰ মূল্য ৫০০০ টকাৰ পৰা ১৫০০০ টকালৈ বৃদ্ধি পাইছে হেতুকে প্ৰতিটন কাগজৰো মূল্য বৃদ্ধি ৩০০০ টকাৰ পৰা ৫০০০ টকা পৰ্যন্ত বৃদ্ধি কৰিবলৈ বাধ্য হৈছে।’ আজি কিছুদিন আগতে পঢ়িছিলো যে বিগত বৰ্ষত দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ কয়লাৰ মূল্য আছিল প্ৰতি টনত ৪৮ ডলাৰৰ পৰা ৫০ ডলাৰ, কিন্তু এতিয়া সেই কয়লাৰ দাম হৈছে প্ৰতি টনত ২০০ ডলাৰ।
কয়লাৰ এনেদৰে দাম বৃদ্ধি হোৱা কোনেও ইতিপূৰ্বে দেখা নাছিল। সকলো স্তম্ভিত! ইয়াৰ লগতে ডিজেলৰ মূল্যবৃদ্ধিয়ে অত্যাধিক বৃদ্ধি কৰিছে পৰিবহনৰ ব্যয়। গতিকে, কিতাপ প্ৰকাশক, বাতৰিকাকত, ছপাশালৰ বাবে কেনে এক পৰিস্থিতি সৃষ্টি হৈছে সেয়া বুজিবলৈ আহুকাল নহয়।
আৰু কেৱল কাগজ নহয়, প্ৰায় সকলো সামগ্ৰীৰে দাম ঘোঁৰাৰ কদমত ছুটি মেলাদি বৃদ্ধি পাইছে হেতুকে এইবোৰ প্ৰতিষ্ঠানত কৰ্মৰত সকলৰো দৈনিক ব্যয় দিনে দিনে বাঢ়ি গৈছে – কিন্তু ট্ৰেজেদী এয়াই যে কাগজে নিদ্ৰাহৰণ কৰাৰ পটভূমিত পাবলগীয়া কামো নাইকিয়া হৈ পৰিছে, আৰু কৰ্মচাৰীক দৰমহাৰ আধা অংশ দিবলৈও বহুত প্ৰতিষ্ঠান অসমৰ্থ হৈ পৰিছে। এক ধোঁৱাময় পৰিৱেশৰ মাজত সকলো সোমাই পৰিছে।
উল্লেখযোগ্য যে কেৱল কয়লা বা পৰিবহন ব্যয় নহয়, কাগজ কলবোৰে আগতে কাগজ উৎপাদন কৰিবলৈ যি মন্ড প্ৰতিটনত ৭০০$ -অৰ পৰা ৭৫০$ দামত কিনিছিল, এতিয়া সেই মন্ড কিনিবলগীয়া হৈছে প্ৰতি টনত ১২০০$ মূল্যত! পৰিৱেশ সম্পৰ্কীয় বিষয়ৰ বাবে ইতিমধ্যে চীনত ২৭৯ টা কাগজ তথা মন্ড উৎপাদন কৰা উদ্যোগ বন্ধ কৰি দিয়া হৈছে আৰু তাৰফলতো মন্ডৰ নাটনি তথা মূল্যবৃদ্ধি হৈছে।
ইতিমধ্যে সময় সলনি হৈছে হেতুকে লক্ষ লক্ষ মানুহে প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰৰ পৰা নিজকে আতৰাই ৰাখিবলৈ কৰা প্ৰয়াসৰ ফলত পেকেজিঙৰ বাবে কাৰ্ডবোৰ্ড, ইত্যাদিৰ চাহিদা সাংঘাটিক ভাবে বৃদ্ধি পাইছে বাবে বিবিধতা/বৈচিত্ৰতা আনিবলৈ প্ৰয়াস কৰা কাগজ কলবোৰে সেইবোৰত মনোনিবেশ কৰি চাহিদা পূৰণত ব্যস্ত হৈছে; ফলত বাতৰিকাকতৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় নিউজপ্ৰিন্ট, কিতাপৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় কাগজ, ছপাশালৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় কাগজৰ অৱস্থা দুষ্প্ৰাপ্য সামগ্ৰীৰ দৰে হৈ পৰিছে।
অৰ্থাৎ, কাগজৰ নাটনিও হৈছে, মূল্যবৃদ্ধিও প্ৰায় ৬০%-৭০% বৃদ্ধি পাইছে, কিন্তু সেই অনুসৰি দাম দিলেও কাগজ পাবলৈ নাই। গতিকে, কিতাপৰ অৱস্থা কি হ’ব? বাতৰিকাকতৰ? ছপাশালৰ? অৰ্থনৈতিক কাৰণত আৰু প্ৰযুক্তিগত কাৰণত বিবিধতা আনিবলৈ সক্ষম নোহোৱা কাগজ কলৰ?

ৰাছিয়াই ইউক্ৰেন আক্ৰমণ কৰাৰ পিছৰে পৰা যি তয়াময়া যুঁজ চলি আছে, তাৰ ফলত কাগজৰ মন্ডৰ ক্ষেত্ৰতো বিৰাট সংকট নামি আহিছে আৰু ৰাছিয়া- ইউক্ৰেনৰ পৰা মন্ড ৰপ্তানি ভীষণভাবে বাধাপ্ৰাপ্ত হৈছে, লগতে সমুদ্ৰপথৰ বাণিজ্যও। এনে পৰিস্থিতিত ভাৰতবৰ্ষৰ বিশাল চাহিদা থকা বজাৰখনৰ বাবে কাগজৰ নাটনি হৈছে, যি স্বাভাৱিক।
তাৰোপৰি কাগজ কল সমূহ ( ওপৰত উল্লেখিত বৃহৎ কাগজ কল সমূহ বাদ দি)ৰ অৱস্থা সংকটজনক, ভালেমান কাগজ কল বন্ধ হৈ পৰিছে – অসমত এটাও নাই। উৎপাদন হোৱা সীমিত ( চাহিদা তকৈ বহু কম পৰিমাণৰ) কাগজৰ আকৌ সিংহভাগ ভাৰতবৰ্ষৰ বৃহৎ কাগজ উদ্যোগবোৰৰ বহুতেই ৰাছিয়া-ইউক্ৰেন স্কটৰ পটভূমিত বৈদেশিক মুদ্ৰা অৰ্জন কৰাৰ স্বাৰ্থত তথা অধিক মুনাফাৰ বাবে ৰপ্তানি কৰিবলৈ ধৰিছে আৰু ভাৰত চৰকাৰেও ভাৰতৰ ছপাশাল বা গ্ৰন্থৰ জগতখনৰ যি হয় হওক – বৈদেশিক মুদ্ৰা আহৰণৰ স্বাৰ্থত নীৰৱে আছে।
গতিকে, এফালে চাহিদা থকা স্বত্বেও কাগজ নাই, তাৰোপৰি ৮০% মূল্যবৃদ্ধিৰ লগতে ছপাশালৰ ওপৰত জাপি দিয়া ১৮% জিএছটি !! এনে পৰিস্থিতিত গ্ৰন্থৰ ভৱিষ্যত কি? ছপাশালৰ? বাতৰিকাকতৰ? এই প্ৰশ্ন পাঠকসকলৰ প্ৰতি আগবঢ়ালোঁ।
অধিক বিশ্লেষণ কৰি লাভ নাই।

বাতৰিকাকত, ছপাশাল, কিতাপ আদিৰ সৈতে এই লেখকৰো সম্পৰ্ক তথা অভিজ্ঞতা দুকুৰি বছৰৰো অধিক হেতুকে এই সংকটক লৈ ব্যক্তিগত ভাবে গভীৰ উদ্বিগ্নতাৰে সংশ্লিষ্ট মহলক পুনৰ আবেদন জনাব বিচাৰো ( তথা সকলো শুভবুদ্ধিসম্পন্নৰ সমৰ্থন আৰু সহযোগিতা বিচাৰো, লেখক-পাঠক সকলোৰে সমৰ্থন আৰু সহযোগিতা বিচাৰো) যে মানসিক খাদ্য হিচাপে অতুলনীয় গুৰুত্বপূৰ্ণ সামগ্ৰী কিতাপৰ দোকানক, কিতাপৰ প্ৰকাশকৰ ব্যৱসায়ক, কিতাপ ছপোৱা তথা বহুত অপৰিহাৰ্য সেৱাৰ সৈতে যুক্ত আৰু সভ্যতাৰ অনন্য চকা ছপাশাল উদ্যোগক অবিলম্বে ”অত্যাৱশ্যকীয় সামগ্ৰী/সেৱা”( Essential Commodity/Service) বুলি ঘোষণা কৰা হওক, ছপাশালৰ ক্ষেত্ৰত জিএছটি প্ৰত্যাহাৰ কৰা হওক, কাগজৰ মূল্য হ্ৰাস কৰিবলৈ প্ৰয়াস কৰা হওক আৰু এই জগতখনৰ ভয়ংকৰ পৰিস্থিতি চম্ভালিবলৈ আন্তৰিকতাৰে প্ৰয়াস কৰা হওক।
পুনৰ দোহাৰিছো, বিমুদ্ৰাকৰণ, লকডাউন, কৰ’না, কাগজৰ নাটনি আৰু দুৰ্মূল্য, অকল্পনীয় হাৰত জি.এছ.টি., বজাৰৰ অবিশ্বাস্য পতন, ৰাছিয়া-ইউক্ৰেনৰ যুদ্ধ ইত্যাদি বিভিন্ন সমস্যাৰ পটভূমিত কাগজনিৰ্ভৰ উদ্যোগবোৰ আজি এক অভাৱনীয় প্ৰৱল সংকটৰ সন্মুখীন হৈছে আৰু পৰিত্ৰাণ পাবলৈকে এতিয়ালৈ কোনো পক্ষৰ পৰাই কোনোধৰণৰ দীৰ্ঘকালীন পৰিকল্পনা কৰাৰ প্ৰয়াস চকুত পৰা নাই হেতুকে ই এক ভয়ংকৰ ভৱিষ্যতৰ ইংগিত বহন কৰিছে।
কিছুমান স্বয়ম্ভূ বিশেষজ্ঞ ( বিশেষ+ অজ্ঞ)ই দুই এঠাইত কোৱা বুলি শুনা গৈছে যে আমি এতিয়া সকলোৱে মিলি কিতাপ পঢ়িলে, বাতৰিকাকত পঢ়িলে, অশোক কাগজ কল খুলি ল’লেই সমস্যাটোৰ সমাধান হ’ব ( যিদৰে জ্যেষ্ঠ অতুল বৰাই মিঠাতেলৰ ব্যৱহাৰ বন্ধ কৰি সিজোৱা খাদ্য খাবলৈ কৈছিল বা বাইকত তিনিজন কৈ আৰোহী উঠি পেট্ৰ’লৰ মূল্যবৃদ্ধিক প্ৰত্যাহ্বান জনাব পৰা যাব বুলি বিজেপিৰ অসম মুলুকৰ সভাপতিয়ে ঘোষণা কৰিছিল) !
এনেধৰণৰ কথা কোৱাটো সহজ, কোনো খৰছ নাই, পঢ়া-শুনা কৰাৰো দৰকাৰ নাই, জিভাখন লৰালেই হ’ল ( মানুহে কথা ক’লে স্বৰতন্ত্ৰত প্ৰতি ছেকেণ্ডত ১০০ বাৰ বা অধিকবাৰ কম্পন হয়, সিমানেই; উদাহৰণঃ @ টক-শ্ব’ !); কিন্তু এনেবোৰ কথাৰে এই বিশ্বজনীন সমস্যাটোৰ সমাধান ফৎকৈ কৰিব পৰা নাযাব। দীৰ্ঘকালীন পৰিকল্পনা কি কৰিব পাৰি সেই বিষয়ে আলোচনা, গৱেষণা চলি থাকক, কিন্তু আমাৰ এই মুলুকত তৎকালীনভাৱে কিতাপ- বাতৰিকাকত প্ৰকাশক, ছপাশাল উদ্যোগ ( অসমৰ এই উদ্যোগসমূহৰ সিংহভাগ আজিও অসমৰ থলুৱালোকৰ নিয়ন্ত্ৰণাধীন) সমূহৰ ‘বেলেঞ্চ শ্বিট’ত ভেকচিন প্ৰয়োগ কৰিবৰ এয়াই উপযুক্ত সময়।

গতিকে, সভা পতাৰ নামত বৃহৎ বৃহৎ পেন্ডেল আদিত যিদৰে কোটি কোটি টকা ব্যয় কৰা হৈ আছে, হেলিকপ্টাৰ/চাৰ্টাৰ্ড বিমানত যিদৰে কোটি কোটি টকা ব্যয় কৰা হৈ আছে, মেল-মিটিঙত অনুৎপাদনশীল ব্যয় যিবোৰ হৈ আছে – সেই ধনৰ কিয়দংশৰ ‘ভেকচিন’ পুথিভঁৰালৰ বাবে গ্ৰন্থ ক্ৰয়, মহাবিদ্যালয়ৰ/বিদ্যালয়ৰ পুথিভঁৰালৰ বাবে গ্ৰন্থ ক্ৰয়, আলোচনী ছপাবলৈ পুঁজি যোগান, জি.এছ.টি. হ্ৰাস, আৰু এনেবোৰ ( এনে বিভিন্ন ভেকচিনৰ বিষয়ে বিশেষজ্ঞসকলে চিন্তা কৰক, টক-শ্ব’ আছেই – ইমান চেনেল!) কৰ্মৰ সমান্তৰালকৈ ‘মেক্ৰ- ইক’নমিক ভেকচিন’ৰ বাবেও পৰিকল্পনা চৰকাৰে তথা অসম সাহিত্য সভা, বড়ো সাহিত্য সভা আদি বেচৰকাৰী সংগঠনবোৰেও হাতত ল’লে সাময়িকভাৱে সকলোৱে কিছু সকাহ পাব, আৰু ভৱিষ্যতৰ সপোন দেখাত সহায় হ’ব।
আৰু, আজিৰ সময়ত হয়তো নতুন প্ৰযুক্তিৰে মজলীয়া আকাৰৰ উন্নত মানৰ পৰিৱেশ অনুকুল কাগজকল অসমত কোনোবাই স্থাপন কৰিলে হয়তো সাংঘাটিক সাফল্য লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈ অইনকো উৎসাহিত কৰি অসমে পেকেজিং তথা কিতাপ-বাতৰিকাকতৰ প্ৰয়োজনীয় কাগজৰ ক্ষেত্ৰতো নেতৃত্ব বহন কৰিবলৈও সক্ষম হ’ব তথা বহুত সমস্যা হয়তো সমাধান হৈ পৰিব।
আশাকৰো, গ্ৰন্থমেলাসমূহ দীৰ্ঘস্থায়ী কৰিবলৈ মেলা সমূহত এইসম্পৰ্কেও আলোচনা হ’ব আৰু প্ৰশ্নৰ উত্তৰ উলিয়াবলৈ সকলোৱে প্ৰয়াস কৰিব।
বিঃদ্ৰঃ পাঠ্যপুথি বা পাঠ্যপুথিৰ সহায়িকা সমূহক বাদ দিলে, ৭/৮ লাখ মানুহৰ বাসস্থান গুৱাহাটী মহানগৰত গ্ৰন্থৰ বিপনীৰ নিয়মিতভাৱে গল্প, উপন্যাস, প্ৰৱন্ধ আদিৰ গ্ৰন্থ ক্ৰয় কৰা পাঠক/ক্ৰেতাৰ সংখ্যা ১১০০+/- বুলি (কৰ’নাৰ পূৰ্বে) গ্ৰন্হ বিপনীৰ এগৰাকী পৰিচালকে কৈছিল ; আমাজন আদিৰ জৰিয়তে ক্ৰয় কৰা সকলৰ সংখ্যাও তথৈবচ! গতিকে মেলাৰ উৎসৱমুখৰ পৰিৱেশৰ সৈতে ওপৰৰ প্ৰশ্নসমূহৰ কিমান সঙ্গতি আছে – ‘বিশেষজ্ঞ’ সকললৈ এৰিলোঁ!
[Images from different sources]
Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking. You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com ( For Assamese article, Unicode font is necessary)