খাঁ চৌধুৰী আমানত উল্লা আহমদ: কোচবিহাৰৰ এক অনন্য ব্যক্তিত্ব
INSPIRATION / Assamese Section / Cooch Behar
খাঁ চৌধুৰী আমানত উল্লা আহমদ: কোচবিহাৰৰ এক অনন্য ব্যক্তিত্ব
অঞ্জন শৰ্মা
কোচবিহাৰ , উত্তৰ বংগৰ এক ঐতিহাসিক অঞ্চল। এই কোচবিহাৰে দক্ষিণ এছিয়াৰ ইতিহাসত এক বিশিষ্ট স্থান দখল কৰিছিল।
প্ৰাচীন কামৰূপ বা প্ৰাগজ্যোতিষপুৰৰ অংশ হিচাপে পৰিচিত এই অঞ্চল পৰৱৰ্তী সময়ত কমতা বা কোচ ৰাজ্য নামেৰে জনাজাত হয় । ১৭৭৩ চনৰ এংলো-কোচবিহাৰ সন্ধিৰ পিছত এই অঞ্চল ব্ৰিটিছৰ অধীনত এখন ৰাজ্য হিচাপে পৰিগণিত হয়, য’ত স্থানীয় পৰম্পৰা আৰু ঔপনিৱেশিক প্ৰভাৱৰ মাজত এক সূক্ষ্ম ভাৰসাম্য বজাই ৰখা হৈছিল এক জটিল ৰাজনৈতিক পটভূমিত।
এনে জটিল সামাজিক-ৰাজনৈতিক পৰিৱেশত খান চৌধুৰী আমানত উল্লা আহমদ এজন প্ৰভাৱশালী বুদ্ধিজীৱী আৰু ৰাজনৈতিক ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে। ১৮৬৮ চনত জন্মগ্ৰহণ কৰা আমানত উল্লাৰ জীৱনত সংস্কৃতিৰ পৃষ্ঠপোষকতা, পাণ্ডিত্যপূৰ্ণ সাধনা আৰু ৰাজনৈতিক সক্ৰিয়তাৰ সমন্বয় ঘটিছিল।
তেওঁৰ পাণ্ডিত্য, লেখক হিচাপে অৱদান, লোকসংস্কৃতি সম্পৰ্কে গৱেষণা আৰু ৰাজনৈতিক সংগঠক হিচাপে অসাধাৰণ অৱদানৰ বিষয়ে বিস্তাৰিত আলোচনা কতো চকুত পৰা নাই হেতুকে এক চমু টোকা সদৃশ এই লেখা আগবঢ়োৱা হৈছে, তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰক কোচবিহাৰ আৰু ঔপনিৱেশিক বংগৰ বৃহত্তৰ ঐতিহাসিক প্ৰেক্ষাপটত স্থাপন কৰি।
আমানত উল্লা আহমদৰ জন্ম হৈছিল ১৮৬৮ চনৰ ২ জানুৱাৰীত, কোচবিহাৰৰ মাথাভাঙা উপ-বিভাগৰ বৰমাৰিচা গাঁৱত, এটা ৰাজবংশী মুছলিম (নাচ্যা-শ্বেখ) জোতদাৰ পৰিয়ালত। তেওঁৰ পিতৃ মহম্মদ আমিৰুল্লাহ কোচবিহাৰ ৰাজ্যৰ এজন বেতনভোগী কৰ্মচাৰী আছিল, আৰু পৰিয়ালটোৰ বৰমাৰিচা আৰু কোচবিহাৰ সাহিত্য সভা ভৱনৰ ওচৰৰ পটাকুৰাত দুটা বাসগৃহ আছিল।
আনুষ্ঠানিক শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ অগ্ৰগতি সীমিত আছিল—তেওঁ কেৱল এন্ট্ৰেন্স পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হৈছিল—কিন্তু তেওঁ নিজৰ ভাষাটোৰ বাহিৰেও ফাৰ্চী, আৰবী, বাংলা, সংস্কৃত আৰু ইংৰাজী ভাষাত অসাধাৰণ দক্ষতা অৰ্জন কৰিছিল। এই ভাষিক বৈচিত্ৰ্যই তেওঁক বিভিন্ন বৌদ্ধিক পৰম্পৰাৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰাত সক্ষম কৰিছিল তথা তেওঁক স্থানীয় ৰাজবংশী সংস্কৃতি আৰু বিশ্বজনীন সাংস্কৃতিক ক্ষেত্ৰৰ মাজত সেতু হিচাপে প্ৰতিষ্ঠিত কৰিছিল।
মহাৰাজ নৰনাৰায়ণ আৰু চিলাৰায়ৰ সোণোৱালী সময়ছোৱাৰ পিছত পুনৰ উনৈশ শতিকাৰ শেষৰ ফালে কোচবিহাৰ এক সাংস্কৃতিক আৰু বৌদ্ধিক পৃষ্ঠপোষকতাৰ কেন্দ্ৰ হৈ পৰিছিল, য’ত মহাৰাজা নৃপেন্দ্ৰনাৰায়ণ ভূপ বাহাদুৰৰ (১৮৬৩ চনত জন্ম) শাসনৰ অধীনত সাংস্কৃতিক পুনৰুজ্জীৱনৰ পৰিৱেশ গঢ়ি উঠিছিল। আমানত উল্লাৰ পৰিয়ালে এই সাংস্কৃতিক পৃষ্ঠপোষকতাৰ আদৰ্শ প্ৰতিফলিত কৰিছিল আৰু শিক্ষা তথা জনকল্যাণৰ ক্ষেত্ৰত উল্লেখযোগ্য অৱদান আগবঢ়াইছিল।
আমানত উল্লাৰ পিতৃ মহম্মদ আমিৰুল্লাহে মাথাভাঙা এম.ই. হাইস্কুলৰ বিকাশৰ বাবে ২০০ টকা দান কৰিছিল, আনহাতে আমানত উল্লাই চিতলকুচি ডিছপেন্সাৰীৰ বাবে আন্তঃগাথনি নিৰ্মাণ কৰিছিল আৰু বৰমাৰিচা এম.ই. স্কুলৰ প্ৰতিষ্ঠাত সহায় কৰিছিল । এনেধৰণৰ জনকল্যাণমূলক কাৰ্যই পৰিয়ালটোৰ সমাজৰ উন্নতিৰ প্ৰতি দায়বদ্ধতা প্ৰকাশ কৰিছিল, যাক পিছলৈ আমানত উল্লাই তেওঁৰ ৰাজহুৱা জীৱনত আগবঢ়াই নিছিল।
আমানত উল্লাহৰ বৌদ্ধিক উত্তৰাধিকাৰ কোচবিহাৰ সাহিত্য সভাৰ সৈতে ঘনিষ্ঠভাৱে জড়িত, যি ১৯১৫ চনত মহাৰাজা জিতেন্দ্ৰনাৰায়ণ আৰু মহাৰাণী ইন্দিৰা দেৱীৰ পৃষ্ঠপোষকতাত প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল, য’ত ৰাজকুমাৰ ভিক্টৰ নিত্যেন্দ্ৰনাৰায়ণে মুখ্য ভূমিকা পালন কৰিছিল ।
২৫ বছৰ (১৯১৫–১৯৪০) ধৰি কোচবিহাৰ সাহিত্য সভাৰ সম্পাদক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি আমানত উল্লাই সভাৰ লক্ষ্য—কোচবিহাৰৰ সাহিত্য, ভাষা আৰু প্ৰাচীন সামগ্ৰীৰ অধ্যয়ন আৰু সংৰক্ষণ—গঢ় দিয়াত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। সভাৰ উদ্দেশ্য আছিল প্ৰাচীন পুঁথি সংগ্ৰহ, ঐতিহাসিক সামগ্ৰীৰ পাঠোদ্ধাৰ, আৰু কোচবিহাৰ সাহিত্য পত্ৰিকা প্ৰকাশ।
তেওঁৰ নেতৃত্বত সভাই মুদ্ৰা, প্ৰতিমা আৰু ৫৭খন পুথিৰে এক উল্লেখযোগ্য সংগ্ৰহ গঢ়ি তুলিছিল, আৰু তেওঁৰ নাৰায়ণী মুদ্ৰাৰ পাঠোদ্ধাৰে পণ্ডিতসকলৰ প্ৰশংসা লাভ কৰিছিল ।
তেওঁৰ সৰ্বাধিক স্মৰণীয় অৱদান হৈছে ‘কোচবিহাৰেৰ ইতিহাস’ ( এই বিখ্যাত গ্ৰন্থখন সুদীৰ্ঘ ৯ টা দশকৰ পিছত এই লিখকে অসমীয়ালৈ ভাঙনি কৰাৰ সৌভাগ্য হৈছিল), যিখন ১৯৩৬ চনত কোচবিহাৰ ষ্টেট প্ৰেছৰ পৰা প্ৰকাশিত হৈছিল। ১৯১৭ চনত ৰজাৰ ইচ্ছা আৰু নিৰ্দেশত ৰচিত এই গ্ৰন্থই মৌখিক পৰম্পৰা, আৰ্কাইভৰ নথি আৰু পুৰাতাত্ত্বিক প্ৰমাণৰ সংশ্লেষণৰ জৰিয়তে ৰাজ্যৰ ইতিহাস বৰ্ণনা কৰিছিল ।
এই বিশাল গ্ৰন্থই কেৱল আমানত উল্লাৰ সুনাম বৃদ্ধি কৰাই নহয়, কোচবিহাৰক গুৰুতৰ ঐতিহাসিক গৱেষণাৰ বিষয় হিচাপে প্ৰতিষ্ঠিত কৰি ঔপনিৱেশিক ইতিহাস ৰচনাত ৰাজ্যসমূহৰ উপেক্ষাক প্ৰত্যাহ্বান জনাইছিল। ৰংপুৰ সাহিত্য পৰিষদ আৰু কামৰূপ অনুসন্ধান সমিতিৰ দৰে আঞ্চলিক বৌদ্ধিক মঞ্চৰ সৈতে তেওঁৰ সংযোগে তেওঁৰ প্ৰভাৱ বৃদ্ধি কৰিছিল।
১৯১০ চনৰ উত্তৰ বঙ্গ সাহিত্য সম্মিলনৰ গৌৰীপুৰ অধিবেশনত তেওঁ “কোচ ও ৰাজবংশী ভাষা তত্ত্ব” শীৰ্ষক প্ৰবন্ধ পাঠ কৰি যুক্তি দিছিল যে ৰাজবংশী ভাষাই হ’ল কমতা-কোচ ৰাজ্যৰ ভাষিক ভিত্তি । ১৯১২ চনত তেওঁৰ কামৰূপ অনুসন্ধান সমিতি গঠনৰ প্ৰস্তাৱ, যাক মৃত্যুঞ্জয় ৰায় চৌধুৰীয়ে সমৰ্থন কৰিছিল, আঞ্চলিক ঐতিহাসিক গৱেষণাৰ ক্ষেত্ৰত এক মাইলৰ খুঁটি আছিল ।
আমানত উল্লাৰ পাণ্ডিত্যপূৰ্ণ ৰচনাসমূহ পৰিচাৰিকা, ৰঙপুৰ সাহিত্য পৰিষদ পত্ৰিকা, কোচবিহাৰ দৰ্পণ আৰু সাহিত্যৰ দৰে আলোচনীত প্ৰকাশ পাইছিল। উল্লেখযোগ্য ৰচনাৰ ভিতৰত আছে “বিদুষী কুচবিহাৰ ৰাণী ভানুমতী”, যিয়ে কোচবিহাৰৰ ৰাজমহিলাৰ সাংস্কৃতিক অৱদানৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিছিল, আৰু “কোচবিহাৰৰ প্ৰাচীন ভাষা” (কিছুবছৰ আগতে এই সুদীৰ্ঘ প্ৰৱন্ধটোৰ অসমীয়া ভাঙনি এই লেখকৰ দ্বাৰা সম্পন্ন হৈছে), যিয়ে অঞ্চলটোৰ ভাষিক ঐতিহ্যৰ বিষয়ে পৰীক্ষা কৰিছিল ।
১৯৪৫ চনত ভাৰতৰ ইতিহাসবিদসকলৰ পেশোৱাৰত অনুষ্ঠিত ২২তম সম্মেলনত তেওঁ কোচবিহাৰৰ মহাৰাজাসকলৰ সামৰিক কৌশল আৰু স্থানীয় পুৰাতাত্ত্বিক খননৰ বিষয়ে দুটা প্ৰবন্ধ পাঠ কৰি ৰাষ্ট্ৰীয় পাণ্ডিত্যপূৰ্ণ আলোচনাত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল।
আমানত উল্লাৰ বৌদ্ধিক সাধনা তেওঁৰ ৰাজনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ সৈতে অঙ্গাঙ্গীভাৱে জড়িত আছিল, বিশেষকৈ কোচবিহাৰৰ সামাজিক-ৰাজনৈতিক উত্তেজনাৰ প্ৰেক্ষাপটত। ৰাজ্যখন “কোচবিহাৰী” (স্থানীয় ৰাজবংশী হিন্দু, ৰাজবংশী মুছলিম আৰু অন্যান্য স্থানীয় গোষ্ঠী) আৰু “অ-কোচবিহাৰী” (পূৰ্ব বংগৰ ‘উচ্চজাতিৰ হিন্দু’, যাক “ভাটিয়া” বুলি কোৱা হৈছিল)ৰ মাজত বিভক্ত আছিল।
অ-কোচবিহাৰীসকলে প্ৰশাসন, শিক্ষা আৰু বাণিজ্যৰ ক্ষেত্ৰত আধিপত্য বিস্তাৰ কৰিছিল, যাৰ ফলত স্থানীয় জনগোষ্ঠীৰ মাজত অসন্তোষৰ সৃষ্টি হৈছিল । এই বিভাজন ১৯৪৭ চনত হিতসাধনী সভাৰ গঠনত স্পষ্ট হৈ পৰিছিল, যি পিছলৈ এটা ৰাজনৈতিক দলসদৃশ হৈছিল আৰু যিয়ে কোচবিহাৰীসকলৰ অধিকাৰৰ পক্ষ লৈ সংগ্ৰাম কৰিছিল ।
আমানত উল্লা এই আন্দোলনৰ এজন সক্ৰিয় তথা আগৰণুৱা সদস্য হিচাপে বৌদ্ধিক বিশ্বাসযোগ্যতা প্ৰদান কৰিছিল, যিয়ে বাহিৰৰ লোকৰ কোচবিহাৰত আধিপত্যৰ প্ৰত্যাহ্বান জনাইছিল। হিতসাধনী সভাৰ বক্তব্য, সমসাময়িক গীত এটাত ধৰা পৰাৰ দৰে, “ভাটিয়া”সকলক খেদি পঠিওৱাৰ বাবে “দেশীয় ভাইসকল”ক উৎসাহিত কৰিছিল, যিয়ে স্থানীয় অভিযোগৰ তীব্ৰতা প্ৰতিফলিত কৰিছিল ।
কিন্তু পিছলৈ আমানত উল্লাৰ ৰাজনৈতিক অৱস্থান মুছলিম লীগৰ সৈতে তেওঁৰ সম্পৰ্কৰ বাবে কিছু জটিল হৈছিল, যিয়ে ভাৰতৰ বিভাজনৰ সময়ত কোচবিহাৰৰ দৰে এখন গৌৰৱোজ্জল দেশ বঙ্গৰ জিলা হৈ পৰাতকৈ পুনৰ স্বাধীন দেশ বা কেন্দ্ৰীয় শাসিত ৰাজ্য বা অসমৰ সৈতে চামিলকৰণ অথবা কোচবিহাৰক পাকিস্তানৰ সৈতে সংযুক্ত কৰাৰ পোষকতা কৰিছিল।
এই অৱস্থানে তেওঁক ভাৰতৰ সৈতে একত্ৰীকৰণৰ পক্ষ লোৱা সেইসময়ৰ কোচবিহাৰৰ সংখ্যালঘু ‘জাতীয়তাবাদী’ হিন্দু বঙালীসকলৰ মতৰ বিপৰীতে স্থান দিছিল, আৰু ১৯৪৯ চনত ভাৰতৰ সৈতে যোগদান নথিপত্ৰৰ জৰিয়তে আনুষ্ঠানিক হৈছিল।
হিন্দু-প্ৰধান ৰাজ্যত মুছলিম বুদ্ধিজীৱী হিচাপে আমানত উল্লাই এটা জটিল পৰিস্থিতিৰ মাজত স্থানীয় আনুগত্য আৰু বৃহত্তৰ সাম্প্ৰদায়িক আকাংক্ষাৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা ,ৰাজনৈতিক সক্ৰিয়তা আৰু হিতসাধনী সভা (সক্ৰিয় হৈথকা)ৰ হকে অহৰহ কাম কৰিছিল।
১৯৫০ চনৰ ৩ ফেব্ৰুৱাৰীত হিতসাধনী সভা নিষিদ্ধ কৰা হয়, আৰু আমানত উল্লাৰ লগতে তিনিজন খিলঞ্জীয়া কোচবিহাৰী নেতা—মহম্মদ আনছাৰুদ্দিন আহমদ, জজ বজলে ৰহমান, আৰু এডভোকেট মহম্মদ মকবুল হুছেইন—কোচবিহাৰৰ পৰা নিৰ্বাসিত হয়। তেওঁলোকক তৎকালীন পূৰ্ব পাকিস্তানৰ ৰংপুৰ জিলাত আশ্ৰয় ল’বলৈ বাধ্য কৰা হয়। এই নিৰ্বাসনে তেওঁৰ ৰাজহুৱা জীৱনৰ এক দুখ:জনক সমাপ্তিৰ সূচনা কৰে।
ৰংপুৰত তেওঁৰ সাহিত্যকৰ্ম চলি থকাৰ কোনো প্ৰমাণ নাই, যাৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে নিৰ্বাসনে তেওঁক তেওঁৰ বৌদ্ধিক পৰিমন্ডলৰ পৰা বিচ্ছিন্ন কৰি দিছিল । ১৯৫৮ চনৰ ৩১ অক্টোবৰত তেওঁ ৰংপুৰত মৃত্যুবৰণ কৰে আৰু তেওঁৰ পুত্ৰ ইমদাদ চৌধুৰী আহমদ, দুই কন্যা ফাতেমা খাতুন আৰু ৰহিমা খাতুনক এৰি থৈ যায়।
খান চৌধুৰী আমানত উল্লা আহমদৰ জীৱন এক জটিল পৰিৱৰ্তনশীল সময়ত কোচবিহাৰৰ বৌদ্ধিক আৰু ৰাজনৈতিক জীৱনৰ জটিলতাৰ এক দৃষ্টান্ত প্ৰদান কৰে। তেওঁ সাহিত্য সভাৰ জৰিয়তে কোচবিহাৰৰ সাহিত্য আৰু ঐতিহাসিক পাণ্ডিত্যৰ ক্ষেত্ৰত অৱদান আৰু হিষ্টৰী অৱ কোচবিহাৰ গ্ৰন্থই অঞ্চলটোৰ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যক সমৃদ্ধ কৰিছিল আৰু ঔপনিৱেশিক ইতিহাস ৰচনাৰ পক্ষপাতিত্বক প্ৰত্যাহ্বান জনাইছিল।
তেওঁৰ বহুভাষিক পাণ্ডিত্য আৰু আঞ্চলিক তথা ৰাষ্ট্ৰীয় মঞ্চৰ সৈতে সংযোগে কোচবিহাৰৰ অভিজাত শ্ৰেণীৰ বিশ্বজনীন দৃষ্টিভংগীক প্ৰতিফলিত কৰিছিল, যদিও তেওঁলোক স্থানীয় পৰম্পৰাতো শিপাই আছিল।ৰাজনৈতিকভাৱে, তেওঁৰ হিতসাধনী সভাৰ সৈতে জড়িত হৈ থকা কাৰ্য ঔপনিৱেশিক ভাৰতৰ শেষৰ ফালে কোচবিহাৰৰ স্বকীয় পৰিচয়ৰ বৃহত্তৰ উত্তেজনাক প্ৰতিফলিত কৰে।
কোচবিহাৰী আৰু অ-কোচবিহাৰীৰ মাজৰ বিভাজনে বংগৰ অন্যান্য অঞ্চলত জাতিগত আৰু ধৰ্মীয় পৰিচয়ৰ সৈতে অৰ্থনৈতিক আৰু ৰাজনৈতিক অভিযোগৰ সংযোগৰ সমান্তৰাল বিভাজনৰ সৃষ্টি কৰিছিল।
তেওঁৰ মুছলিম লীগৰ সৈতে সংযোগ, যদিও বিতৰ্কিত, ভাৰতৰ বিভাজনৰ সময়ত এসময়ৰ গৌৰৱোজ্জল কোচবিহাৰৰ ভৱিষ্যত নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ চেষ্টা কৰা পটভূমিত বুজিব লাগিব। তেওঁৰ নিৰ্বাসনে বিভাজনোত্তৰ দক্ষিণ এছিয়াত মুছলিম বুদ্ধিজীৱীসকলৰ অনিশ্চিত অৱস্থানক ডাঙি কৰে, বিশেষকৈ যিসকল পৃথকতাবাদী আন্দোলনৰ সৈতে জড়িত আছিল।
আমানত উল্লা আহমদে এক বহুমুখী ব্যক্তিত্ব হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল, যাৰ বৌদ্ধিক আৰু ৰাজনৈতিক প্ৰচেষ্টাই কোচবিহাৰৰ সাংস্কৃতিক আৰু ৰাজনৈতিক পৰিৱেশ গঢ় দিছিল।
তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰ, যদিও নিৰ্বাসনৰ ফলত কিছু ম্লান হৈছিল, তেওঁ প্ৰতিষ্ঠা কৰাত সহায় কৰা প্ৰতিষ্ঠান আৰু ৰচনা কৰা ঐতিহাসিক বৰ্ণনাত চিৰস্থায়ী হৈ আছে। হিন্দু-প্ৰধান এখন ৰাজ্যত ‘মুছলমান’ বুদ্ধিজীৱী হিচাপে তেওঁ জটিল পৰিচয়ৰ মাজত অসাধাৰণ দক্ষতা প্ৰদৰ্শন কৰিছিল, বৌদ্ধিক পৰিমণ্ডলক পৰিচালনা কৰিছিল, আৰু কোচবিহাৰৰ ইতিহাসত এক অমলিন চিন ৰাখি গৈছিল।
References:
Adhikary, M. C. (2015). Identity Crisis: A Study of the Rajbanshis of North Eastern India (1891–1979). New Delhi: Aayu Publications.
Barman, F. (2014). Ingo-Koch Chukti (1773): Ekti Rajnaitik Sankater Fasal.
A. Hussain (Ed.), Kamrup Theke Koch Bihar (pp. 102). Kolkata: Suhrid Publication.Barman, L. C. (2017).
Coochbiharer Smaraniya Byaktitta Khan Choudhury Amanatullah Ahamad. Mathabhanga, Cooch Behar: Upjanbhui Publishers.
Das, S. (2020). Kamrup Anusandhan Samitir Udbhab: Ekti Oitihasik Parjabekshan.
M. M. Bera (Ed.), Ebong Mahua (pp. 389). Medinipur: K.K. Prakashan.Ghosh, A. G., & Sutradhar, K. C. (2018).
Marginal Identities and Environment: Perspective of Sub-Himalayan North Bengal. Salt Lake, Kolkata: Towards Freedom.Muhammad, M. (2012).
Rangpurer Itihas. Bangla Bazar, Dhaka: Gatidhara.Pal, N. N. (2000).
Itikathay Koch Bihar (2nd ed., 2011). Kolkata: Anima Prakashani.Platinum Jubilee Souvenir. (1993).
Kamrupa Anusandhan Samiti (Assam Research Society), Guwahati. Proceedings of the Uttar Banga Sahitya Sammelan, Gouripur Session. (1910).
Rangpur Sahitya Parishad, Rangpur.Roy, S. K. (2008). Prachin Mathabhangar Ruprekha.
B. Chattopadhyay (Ed.), Mansai (pp. 32). Mathabhanga: Mansai Times.
Sarma Anjan, Coachbihar Kidore Hol Bangar Anga, Powershift Publication, Guwahati, Assam
Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking. You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com (For Assamese article, Unicode font is necessary) Images from different sources.
Related Posts
অসমৰ অন্তৰ্ভুক্তি, ৰেডক্লিফ ৰেখা আৰু সপ্তাঞ্চলত ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যবাদৰ উত্তৰাধিকাৰ
অসমৰ অন্তৰ্ভুক্তি, ৰেডক্লিফ ৰেখা আৰু সপ্তাঞ্চলত ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যবাদৰ উত্তৰাধিকাৰ অঞ্জন শৰ্মা অঞ্জন শৰ্মা ১৯৪৭ চনৰ আগষ্টত অংকিত ৰেডক্লিফ ৰেখা ভাৰতীয়...
Read moreDetails
Mahabahu: An International Journal Showcasing Premium Articles and Thought-Provoking Opinions on Global Challenges—From Climate Change and Gender Equality to Economic Upliftment.