জ্যোতি প্ৰসাদ আগৰৱালাৰ কবিতা

বিয়াল্লিছৰ পুৱা জ্বলিলে তেজৰ জুই,

ক্ষুব্ধ জন-দেৱতা জাগিলে

জাগিলে ধৰ্ষিত-দলিত আত্মা

— যিবা আছিল শুই ।

বিজুলী প্লাৱনে বিয়পি পৰিলে সেনানীৰ আহ্বান

পূবৰে-পছিমে ৰজন্‌জনালে অগ্নিকবিৰ গান—

“তই হ, সাজু হ নৱ-জোৱান ।”

হুঙ্কাৰি উঠিল মুক্তি-যুঁজাৰু

ওলাই আহিল অসমী গাভৰু

মৃত্যুবিজয়ী গাঁৱৰ জীয়ৰী

দীপ্ত কনকলতা,

লুইতৰ পাৰৰ ৰণৰঙ্গিনী— স্বদেশ মুক্তিব্ৰতা ।

মুক্তি-বিচৰা ভাৰতে আজি ধৰিছে নতুন গান

বিশ্বমেলত ঠাই বিচাৰিছে, জাগিছে দেশত প্ৰাণ ।

তেজপুৰৰ কলংপুৰত ঠাইমান শুৱনি নাই,

ভাষা-সাহিত্যৰ পুণ্য পিতামহ হৰিবিলাসৰ

এয়ে ওপজা ঠাই,

তেওঁৰে যহতে পোনপ্ৰথমে

মহাপুৰুষৰ ধৰ্ম্মপুথিয়ে

ছপাত প্ৰকাশ পায় ।

তাকে জনমা চন্দ্ৰকুমাৰ, আনন্দচন্দ্ৰ

আৰু লম্বোদৰ বৰাই

সাহিত্যত অক্ষয় কীৰিতি ৰাখি

বুৰঞ্জীত থলে নাম জ্বলাই ।

অৰুণোদয়ৰ পুৰণি লিখক

নিধি লেভি ফেৰৱেল্‌,

অগ্নিঋষি কমলাকান্তই

বহি ইয়াতেই লিখি থৈ গ’ল

কবিতা কতনো পাতি দৰ্শনৰ মেল ।

অসমীয়াৰ কথাছবি জয়মতী

কলংপুৰৰ চিত্ৰবনতে হয়

প্ৰশান্ত হাঁহিৰে ছবিৰ নিজৰা বয়

ইয়াতে আকৌ কনকলতাই

বুকুৰ তেজেৰে লিখে উজ্বলাই

“জয় ভাৰতৰ জয়” ।

কলংপুৰৰ কোলাত আছে গাঁও বৰঙাবাৰী

তাতে পুৰণিকলীয়া দোলাকাষৰীয়া

বৰুৱা-ঘৰৰ শাৰী,

তাৰে এঘৰতে বুঢ়া ককাকেৰে

আছিলে কনকলতা,

পাটগাভৰু ছোৱালীজনী

ন-জীৱনৰ ন-সপোনেৰে

মনতে পুলকিতা ।

ষোড়শী কালৰ কত হাবিলাষ

জীৱনৰ কত আশে,

মধুময় কত ৰাঙলী সপোনে

ঘূৰি ফুৰে কাষে কাষে ।

নৱ-যৌৱনৰ গানে—

ভাবী জীৱনৰ কত আলসুৱা কথা

কৈছিলে

গুণগুণনিৰে ৰৈ ৰৈ কাণে কাণে ।

পুৱা ৰ’দালিয়ে

ফুলৰ হাঁহিয়ে

বাৰিষাৰ চকামকা বিজুলীয়ে

আহিবলগীয়া জীৱন দিনৰ

বিয়ানামসুৰীয়া কত বতৰা আনে ;

তাইৰ বুকুৰ মাজত কত উঠে ঢৌ

বাৰিষাৰ বানে বানে ।

সেউজী পথাৰৰ শান্তিয়ে তাইৰ

বুকু ওপচাই আছে,

ভালপায় তাই শইছ সোণোৱালী

ভালপায় তাই দামুৰি-পোৱালি

চোতালৰ দুবৰি যাঁচে ।

ভালপায় তাই তামোলেৰে ভৰা

আপোনাৰ বাৰীখন,

ভালপায় তাই তগৰ-মালতী

নাহৰ-কেতেকী

লিহিৰিপতীয়া গোন্ধোৱা বিৰিণা বন ।

ভালপায় তাই আপোন দেশৰ

আকাশ-বতাহ-জোন,

ভালপায় তাই লুইতৰ বা

কয় কিবা ৰুণ ৰুণ ।

গাভৰু কালৰ সুৰৰ সপোন দেখি

তাঁতৰ পাতত

চানেকি বাছোঁতে পিছে

দেখিলে এদিন কোনোবা কবিয়ে

বাটে বাটে দেখোঁ অগ্নি-গানৰ

জুই-ফিৰিঙতি সিঁচে ।

সুৰৰ ভিৰিঙতি সিঁচি যাৱ তই

কিহৰ বেজাৰ তোৰ—

কি অসহনি ব্যথা জ্বলি উঠি

ধৰিছে কালৰ মূৰ্ত্তি ঘোৰ ?

গানে-সুৰে মাথোঁ গুমৰি উঠিল

দেশ পদানত বুলি,

মাতৃৰ কাৰণে তেজ দিব পৰা

কোন ক’ত আছ সোনকালে আহ

ভাৰতৰ শিকলি দিবলে’ খুলি ।

পুৱতিতে অহা অগ্নিগায়ক

সন্ধিয়া গুচি গ’ল,

তাৰ গান-সুৰ

ৰাতিৰ ৰাতিটো

কনকলতাৰ সপোনত বাজি ৰ’ল ;

হাঁহিমুখী সৌ পাটগাভৰুৰ

নতুন কথাৰ ন-ভাৱনাত

মুখনি গহীন হ’ল ।

পুৱতি উঠি কি

মনতে ভাবিলে তাই

—“আমাৰ দেশৰ আজি একোটো নাই,

সাত-সাগৰৰ সিপাৰৰ পৰা

কোনোবা এজন ইংৰাজ ৰজাই

আমাৰ দেশ চলায় ।

গোলাম বিদেশীৰ আমি অসমীয়া

মৌকোঁহখিনি কোনে চুহি নিয়ে

মূৰ ভুকুৱাই হজুৱা-বনুৱা মৰে,

জীৱন উছগি দলে দলে গৈ

আমি নমৰিলে

কেনেকৈ দেশ তৰে ।”

মনতে পাঙিলে

দেশৰ কাৰণে জীৱন উছৰ্গিম,

সময় আহিলে

বুকুৰ তেজকো আঁজলিৰে বাকি দিম ।

সেই সময়ত সমৰৰ জুই

জ্বলিছিলে পৃথিৱীত,

যান্ত্ৰিকদলে আপোন পাহৰি

হেৰুৱালে হিতাহিত

স্বাৰ্থ-ক্ষমতা লোভত অন্ধ

আসুৰী সভ্যতাৰ,

সাগৰে-নগৰে অৰণ্যে-পাহাৰে

আকাশৰ স্তৰে স্তৰে

দিনে-ৰাতিয়ে

যাচিছিল মহামাৰ,

যন্ত্ৰভূতৰ নাৰকীয় লীলা

মত্ত সহিংসাৰ ।

ৰজা উন্মাদ, প্ৰজা উন্মাদ

উন্মাদ যত শাসক-শোষক দল

জড়-বিজ্ঞানৰ সংহাৰ লীলাই

বোৱালে তেজৰ ধল ।

বিকৃত কৰি সংস্কৃতি মানৱৰ

জয়-গান গাই আদিম বৰ্ব্বৰৰ,

স্বাৰ্থ বলিয়া দলে

মানুহক দহি-পিহি খাবলৈ

চলে-বলে কৌশলে

গৌৰৱ কৰি আসুৰী দৰ্শনৰ

মিলালে অথন্তৰ ।

বিজ্ঞানীয়ে মন্ত্ৰ মাতিছে

জাগিছে যন্ত্ৰ জড়চেতনা পাই

কোটি বছৰৰ ভোক গুচাবলে’

ল’ৰা-ছোৱালীৰো কলিজা দুফালি

অজানৰ তেজ খায় ।

অন্ধৰ মহামাৰ—

আনক মাৰোঁতে

আপোনাকে মাৰি

কৰি দিয়ে ছাৰখাৰ

ধেমালি বলিয়াৰ ।

এফালে শোষক দলে

সজ্জিত হৈ জড়-বিজ্ঞানৰ

অস্ত্ৰে সদল-বলে

পৃথিৱীৰ যত নিষ্পেষিতক

চিৰদাস কৰিবলে’

ভাগ ভাগ কৰি পৃথিৱীখনকে

প্ৰতিদ্বন্দ্বী আন শোষকৰ স’তে

মৰযুঁজ যুঁজে

আকাশে আকাশে

সাগৰে নগৰে

পৰ্ব্বতে-ভৈয়ামে

জলে-থলে নভস্থলে ।

আৰু আনফালে যত দলিতৰ

অশ্ৰুত উঠে ভাহি

অভিনৱ এক ন-সপোনৰ

ন-জীৱনৰ ছবি ।

সেই ছবিত জ্বলিল নবীন দিনৰ নতুন

গোসাঁনীজনা

মুখত আছিল আগেয়ে নেদেখা

আলোকৰ এক নিচিনা

বৰণ সনা ।

সেই ওঁঠৰ কম্পনৰ জাগিলে নতুন সুৰ

ইন্দ্ৰধনুৰ সাতবৰণীয়া জুই-আঙুনিৰে পূৰ ।

দলিত জনৰ হৃদয়ে তুলিলে প্ৰতিধ্বনি

জনতাৰ দলে পালে

আজি নৱ শক্তি পৰশমণি ।

দেশে দেশে জাগে

প্ৰদেশে প্ৰদেশে

পৃথিৱীৰ ঘৰে ঘৰে

শোষকৰ গতিৰোধ কৰিবলে’

দাসৰ শিকলি ছিঙি পেলাবলে’

দুষ্কৃতি নাশি

আসুৰীয় অভিযান

কৰিবলৈ থানবান,

মৃত্যু নিশ্চয়তাৰ জাগে—

প্ৰচণ্ড আলোড়নে

জনতাৰ নৱ-জাগৰিত মহাপ্ৰাণ,

গাই মানৱ-মুক্তিৰ গান

ৰূপ লৈ আহে নতুন দিনৰ সংস্কৃতি

সুমহান ।

পৃথিৱীৰ পুণ্য-প্ৰতিভা যঁতৰ

আকৌ মুখত হাঁহি,

পাশৱিকতাৰ আসুৰীয়তাৰ

মহাকোলাহল জিনি

বাজিল যেতিয়া নৱ-আলোকৰ

বজ্ৰসুৱদি বাঁহী ;

বুজিলে মনতে

তিমিৰ বিনাশি

নামে আলোকৰ ধল,

মানুহৰ মহা-মহত্বৰ জয় হ’বই লাগিব—

মানুহৰ অত যুগৰ সাধনা

মানুহৰ এই আলোক-বন্দনা

সুন্দৰৰ এই চিৰসাধনা

হ’ব হ’ব সম্ফল,

ব’ল জনতা

গচকি হীনতা

দীনতা

ভীৰুতা

ব’ল আগবাঢ়ি ব’ল ।

ভৱিষ্যৰ সৌ কোলাত জিলিকে

মহাজনতাৰ

মহাজীৱনৰ

মহামঙ্গলৰ

মহাসৌন্দৰ্য্যৰ

পোহৰ বিলোৱা

সোণতো শুৱনি দ’ল,

অৰুণ পথৰ

অৰণ পৃথিৱী

ব’ল আগুৱাই ব’ল ।

এই ভাৰতত

আগেয়ে এদিন য’ত

মানুহৰ এক মহাসভ্যতাই

গঢ়িছিলে জগতত

জীৱনৰ এক প্ৰকাশ আলোকময়

ঘোষি মানৱৰ পাহৰি আলোকমন্ত্ৰ

কালৰ সোঁতত সাভটিলে গৈ উৎকট্‌

স্বাৰ্থতন্ত্ৰ !

তপোবনে বনে নিচুকি কান্দিলে—

সাম্যৰ সংস্কৃতি

ভাৰতবৰ্ষৰ মহাজীৱনৰ ঘটিলে বিকৃতি ।

সাম্য-শান্তি প্ৰচাৰ কৰোঁতা

আলোক-যাত্ৰীদলে

আহং ভাবত উন্‌মত্‌ হৈ

ধন-সোণ লৈ বলিয়াবতিয়া

মানুহৰ মোল বাহানিত থাপি

তমসত বুৰ গ’লে ।

মহাসংস্কৃতি ভ্ৰষ্ট ভাৰতে

হীনবীৰ্য্য হ’ল—

আপোন সংহতি নিজে ভাঙি-ছিঙি

পৰপদানত— অৱনত হৈ ৰ’ল ।

তাৰ পিছে

তাৰ পিছে

আন্ধাৰেৰে ভৰপূৰ—

মাৰ গ’ল দিশে দিশে ভাৰতৰ

জীৱনৰ মহীয়ান সুৰ ।

যুগযুগান্ত আহি গুচি যায়

জগতত ভাৰতত চিনচাব নাই ।

বিশ্বসভাত ঠাই নাই ভাৰতৰ

অৱনত ভাৰতে উচুপি উচুপি কান্দে

বোজা বৈ মহাপতনৰ ।

এনেতে আহিল ধ্বনি

আন্ধাৰ বুকু ফালি

পৃথিৱী কঁপাই—

অমৰ আতমা ভাৰতৰ

মৰা নাই, মৰা নাই, মৰা নাই

হ’ব ভাৰতৰ মহান অভ্যুদয়,

নৱ-আলোকৰ বাণী লৈ জাগে

এক, মহাসন্ন্যাসী ত্যাগী

জ্যোতি-শঙ্খৰ বজ্ৰা্বনিয়ে

কঁপালে ধৰিত্ৰী

ভাৰতৰ গ’ল মৰটোপনি ভাগি

উঠে নৱভাৰতৰ নবীন শক্তি

জাগি ।

কৌপিনধাৰী মোহন গান্ধী—

বৈশ্বানৰৰূপী অভিনৱ বুদ্ধ

সহিংস অস্ত্ৰেৰে

নোৱাৰিলে

নোৱাৰিলে

কৰিব ৰুদ্ধ ।