তুৰস্কৰ ভূমিকম্প আৰু ৰাষ্ট্ৰপতি এৰদোগানৰ বিপদ

তুৰস্কৰ ভূমিকম্প আৰু ৰাষ্ট্ৰপতি এৰদোগান

চেদা হেউইট

তুৰস্ক আৰু ছিৰিয়াৰ ধ্বংসাৱশেষৰ তলত কিমান মানুহ আবদ্ধ হৈ পৰি আছে কোনেও নাজানে।

৬ ফেব্ৰুৱাৰীত যেতিয়া দুটা শক্তিশালী ভূমিকম্পই দক্ষিণ তুৰস্ক আৰু উত্তৰ ছিৰিয়াত আঘাত হানে, তেতিয়া হাজাৰ হাজাৰ অট্টালিকা ভাঙি পৰিয়ালবোৰ শুই থকাৰ সময়তে পোত খায় ।

আঘাত, পিয়াহ বা তীব্ৰতম শীতৰ ফলত মৃত্যুমুখত পৰাৰ আগতেই উদ্ধাৰকাৰীয়ে মানুহবোৰক কিবাকৈ খান্দি উলিয়াবলৈ দৌৰিছিল। ৯ ফেব্ৰুৱাৰীলৈকে মৃত্যুৰ সংখ্যা ১৬,০০০ৰো অধিক বুলি অনুমান কৰা হৈছিল, ১০ ফেব্ৰুৱাৰীত ২৩০০০ হৈ পৰিল, ১২ তাৰিখৰ বাতৰি অনুসৰি ২৮০০০ হৈছে; কিন্তু প্ৰকৃত সংখ্যা বহুত বেছি হ’ব পাৰে।

বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই কয় যে ই বহুহাজাৰ হ’ব পাৰে, যাৰ ফলত ১৯৯৯ চনত ইস্তানবুলৰ পৰা ১০০ কিলোমিটাৰ (৬০ মাইল) পূবে ইজমিটত হোৱা ভূমিকম্পতকৈও ভয়াৱহ হ’ব, য’ত প্ৰায় ১৮ হাজাৰ লোকৰ মৃত্যু হৈছিল।

জৰাজীৰ্ণ পথ, জটিল ভূখণ্ড আৰু পূব আনাতোলিয়ান ফল্টৰ কাষেৰে প্ৰায় ৪৫০ কিলোমিটাৰ বিস্তৃত হোৱা ক্ষতিগ্ৰস্ত অঞ্চলৰ বিশাল আকাৰে সাহায্য প্ৰচেষ্টা পৰিচালনা কৰাটো নৰকীয়ভাৱে কঠিন কৰি তুলিছে।

ছিৰিয়াৰ ভূমিকম্পৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হোৱা কিছু অংশ পূৰ্বে এক দশকৰ যুদ্ধৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছিল। ছিৰিয়াৰ শাসক বাছাৰ আল আছাদ বাহিৰৰ লোকৰ প্ৰতি ইমানেই সতৰ্ক আৰু মানৱ জীৱনৰ প্ৰতি ইমান গুৰুত্বহীন যে তেওঁ বিদেশী সাহায্য সংস্থাসমূহৰ প্ৰৱেশত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।

আনকি তেওঁৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাহিৰৰ ছিৰিয়াৰ কিছু অংশতো প্ৰৱেশ কৰিবলৈ তুৰস্কৰ পৰা অহা পথসমূহৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল হ’ব লাগে, যিবোৰ এতিয়া বেয়াকৈ ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে।

তুৰস্কই স্বাভাৱিকতে নিজৰ মানুহৰ ওপৰত মনোনিৱেশ কৰিছে। গতিকে দাতাসকলে চেষ্টা কৰিব লাগিব, অসুবিধাৰ বিপৰীতে, নিশ্চিত কৰিবলৈ যে ছিৰিয়াক তাতে কোনোমতে পৰিত্যাগ কৰা নহয়। এতিয়ালৈকে অৱশ্যে সঁহাৰি বহুত বেছি লেহেমীয়া হৈছে।

আনকি সাহায্যৰ কাম চলি থকাৰ লগে লগে ৰাজনীতিৰ প্ৰতি দৃষ্টি নিবদ্ধ হ’ব। দুটা দশক ধৰি তুৰস্কত শাসন কৰা ৰাষ্ট্ৰপতি ৰেচেপ টাইব এৰদোগানে (Recep Tayyip Erdogan) মে’ মাহত নিৰ্বাচনৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছে যিটো তেওঁৰ বাবে যথেষ্ট কঠিন হ’ব, কাৰণ তেওঁৰ ভুল মুদ্ৰানীতিৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা ভয়াবহ অৰ্থনৈতিক সংকট ।

ভোটাৰসকলে ভূমিকম্পৰ প্ৰতি তেওঁৰ সঁহাৰি কেনে হয় নিশ্চিতভাৱে লক্ষ্য কৰিব, আৰু প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিব যে ১৯৯৯ চনৰ কঁপনিৰ পিছত তেওঁৰ চৰকাৰে এনে দুৰ্যোগৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলাবলৈ কিয় অধিক কাম নকৰিলে।

তেওঁৰ কাম-কাজক লৈ এক ভয়ানক বিদ্ৰুপৰ সৃষ্টি হৈছে। ২০০২ চনৰ নিৰ্বাচনৰ পিছত এৰদোগানে ক্ষমতালৈ আহে।

তেওঁৰ নতুন দল ‘ন্যায় আৰু উন্নয়ন'( Justice and Development Party/AK PARTI)-এ ১৯৮৩ চনত গণতন্ত্ৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ পিছত তুৰস্কক অকাৰ্যকৰীভাৱে শাসন কৰা এটা প্ৰতিষ্ঠানক উলংঘা কৰি ২০০১ চনত হোৱা বিত্তীয় দুৰ্ঘটনাৰ ভুল চম্ভালি লোৱাৰ ফলত ক্লিয়াৰ আউটৰ প্ৰয়োজন হোৱা বুলি অনুভৱ কৰাত অৰিহণা যোগাইছিল আৰু সংসদৰ দুই তৃতীয়াংশ আসন লাভ কৰিছিল। এতিয়া এৰদোগানেও একেধৰণৰ পৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন হৈছে; অৰ্থনৈতিক সংকট আৰু মানৱীয় সংকট।

দুয়োটাকে চম্ভলাৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ সাফল্যৰ ভিত্তিত ভোটাৰে তেওঁক বিচাৰ কৰিব।

তুৰস্কৰ ইমানবোৰ অট্টালিকা ভাঙি যোৱাৰ ফলত—চৰকাৰৰ মতে প্ৰায় ৬,০০০টা—পৰ্যবেক্ষণৰ বাবে তেওঁ ব্যৱস্থা লোৱা নাছিল বুলি অভিযোগ উঠিছে। ভূমিকম্প বিশেষজ্ঞৰ পৰামৰ্শকো আওকাণ কৰা হৈছিল, আৰু দুৰ্নীতিগ্ৰস্ত বা অযোগ্য তত্বাৱধায়কসকলে আনফালে চাই থকাৰ দ্বাৰা বিল্ডিং ক’ডক অৱজ্ঞা কৰা হৈছিল বুলি প্ৰমাণ ওলাইছে।

ক্ষমতাৰ প্ৰথম দশকত এৰদোগানক জনপ্ৰিয় কৰি তোলা অৰ্থনৈতিক উত্থানৰ এটা চিহ্ন আছিল নিৰ্মাণৰ উত্থান – যদিও ভাঙি পৰা অধিকাংশ অট্টালিকা তেওঁ কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ কৰাৰ আগতেই নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এটা ডাঙৰ ভূমিকম্পৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলাবলৈ তেওঁৰ হাতত সময় আছিল; তুৰস্ক যে বিশ্বৰ অন্যতম সক্ৰিয় ফল্ট লাইনত বহি আছে সেয়া গোপন কথা নহয়।

এৰদোগানৰ সমীক্ষাৰ ৰেটিং, আৰু তেওঁৰ দলৰ, অভিলেখ সৃষ্টিকাৰী নিম্ন স্তৰৰ কাষ চাপিছে। যোৱা মাহত, তেওঁ জুন মাহৰ পৰা মে’ মাহলৈকে ৰাষ্ট্ৰপতি আৰু সংসদীয় নিৰ্বাচন আগবঢ়াইছিল, অনুমানিকভাৱে বিৰোধী পক্ষক ভুলৰ বোকাত ভৰি দিবলৈ, যিয়ে এতিয়াও শীৰ্ষ পদৰ বাবে এজন প্ৰাৰ্থীক কেন্দ্ৰ কৰি একত্ৰিত হ’ব পৰা নাই। ভূমিকম্পৰ পিছত ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে দক্ষিণৰ দহখন প্ৰদেশত জৰুৰীকালীন অৱস্থা ঘোষণা কৰে, যিটো তিনিমাহ ধৰি চলিব, নিৰ্বাচনৰ প্ৰায় প্ৰাকক্ষণলৈকে।

নিঃসন্দেহে ইয়াৰ প্ৰশংসনীয় ব্যৱহাৰিক কাৰণ আছে। কিন্তু ইয়াৰ ফলত এৰদোগানৰ বাবে সমালোচনা বা বিৰোধীৰ কাৰ্যকলাপ বন্ধ কৰাটোও সহজ হ’ব পাৰে; প্ৰকৃততে, ভূমিকম্পৰ প্ৰতি চৰকাৰৰ সঁহাৰিক ক্ষোভিত কৰিবলৈ মানুহে ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰাৰ পিছত টুইটাৰৰ প্ৰৱেশ কিছু সময়ৰ বাবে নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল। তেওঁ হয়তো এতিয়া নিৰ্বাচন পিছুৱাই দিব।

ইতিমধ্যেই তুৰস্কই এক কঠিন সময়ত প্ৰৱেশ কৰিছিল। ভয়ংকৰ ভূমিকম্পই ইয়াক অধিক বিপজ্জনক কৰি তুলিছে।

(Seda Hewitt is in Istanbul, Turkey)

Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking. You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com ( For Assamese article, Unicode font is necessary)