দ্য চেক্ৰেটাৰী অৱ ইভিল
অৰবিন্দ ৰাভা
এয়াই হয়তো শেষৰটো নাজী বিচাৰ হ’ব পাৰে, ইৰমগাৰ্ড ফাৰ্চনাৰক ষ্টুটথফ কনচেনট্ৰেচন কেম্পত সংঘটিত অপৰাধৰ বাবে দোষী সাব্যস্ত কৰা হৈছে!
২০ ডিচেম্বৰ, ২০২২ চন মঙলবাৰে পুৱা বিবিচি নিউজে প্ৰকাশ কৰা অনুসৰি হ’ল’কাষ্টৰ সময়ত ১০,৫০৫ জন লোকৰ হত্যাকাণ্ডত সহযোগিতা কৰাৰ অভিযোগত এগৰাকী ৯৭ বছৰীয়া জাৰ্মান মহিলাক দোষী সাব্যস্ত কৰা হৈছে।
১৯৪৩-১৯৪৫ চনৰ ভিতৰত তেতিয়াৰ ১৮ বছৰীয়া ইৰমগাৰ্ড ফাৰ্চনাৰে ষ্টুটথফ কনচেণ্ট্ৰেচন কেম্পত টাইপিষ্ট হিচাপে কাম কৰিছিল, য’ত ১৯৩৯-১৯৪৫ চনৰ ভিতৰত প্ৰায় ৬৫,০০০ লোকৰ মৃত্যু হৈছিল।
মঙলবাৰে ফাৰ্চনাৰক দুবছৰৰ নিলম্বিত কাৰাদণ্ডৰ শাস্তি প্ৰদান কৰা হয় আৰু ২০২১ চনৰ অক্টোবৰৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা তেওঁৰ বিচাৰৰ অন্ত পৰে।
ফাৰ্চনাৰ হৈছে দশক দশক ধৰি নাজী যুগৰ অপৰাধৰ বিচাৰ – আৰু এতিয়া দোষী সাব্যস্ত হোৱা – প্ৰথমগৰাকী মহিলা আৰু অপৰাধৰ সময়ত তেওঁৰ বয়সৰ বাবে তেওঁক নাবালক হিচাপে বিচাৰ কৰা হৈছিল।
নাজী জাৰ্মানীৰ “অশুভ সচিব”
২০২১ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত ফাৰ্চনাৰৰ বিচাৰ আৰম্ভ হোৱাত কিছু সময়ৰ বাবে পলম হৈছিল যদিও মাত্ৰ কেইঘণ্টামানৰ পিছতে, আদালতত হাজিৰ নোহোৱাৰ বাবে তেওঁ ধৰা পৰে আৰু ২০২১ চনৰ অক্টোবৰ মাহত তেওঁৰ বিচাৰ আৰম্ভ হোৱাৰ সময় নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।
তেওঁৰ বিচাৰৰ সময়ত আদালতে আধুনিক পোলেণ্ডৰ গ্ডানস্ক চহৰৰ ওচৰত অৱস্থিত ষ্টুথথফৰ পৰা ৰক্ষা পোৱা লোকসকলৰ সাক্ষ্য শুনানি গ্ৰহণ কৰে।
এই বিচাৰৰ বাতৰি পৰিৱেশন কৰা সংবাদ মাধ্যমে “অশুভতাৰ সচিব” বুলি গণ্য কৰা ফাৰ্চনাৰে পূৰ্বে বিচাৰৰ সময়ত ষ্টুথ’ফৰ বিষয়ে কোনো জ্ঞান নাছিল বুলি অস্বীকাৰ কৰিছিল যদিও ১৯৫৪ চনত তেওঁৰ নিজৰ স্বামীৰ সাক্ষ্যই দেখুৱাইছিল যে তেওঁ জানিছিল যে শিবিৰত মানুহক গেছ দি মৃত্যুমুখত পৰা হৈছে।
বিচাৰৰ সময়ছোৱাৰ বেছিভাগ সময় মৌনতা অৱলম্বন কৰাৰ পিছত অৱশেষত ডিচেম্বৰৰ আৰম্ভণিতে ফাৰ্চনাৰে ভাষণ দি কয় যে, “মই দুখ পাইছো যে মই সেই সময়ত ষ্টুথফত আছিলো – মই মাত্ৰ এইখিনিয়েই ক’ব পাৰো।”
ডিচেম্বৰৰ আৰম্ভণিতে ফাৰ্চনাৰৰ অধিবক্তাই তেওঁক দোষমুক্ত কৰাৰ আহ্বান জনাইছিল – যিটো যুদ্ধাপৰাধত অংশগ্ৰহণ কৰা নাজী বিষয়াৰ শেষ বিচাৰ হ’ব পাৰে – তেওঁলোকে কৈছিল যে প্ৰমাণে প্ৰমাণ কৰাত ব্যৰ্থ হৈছে যে তেওঁ হত্যাকাণ্ডৰ বিষয়ে সচেতন আছিল “সন্দেহৰ ছাঁ”ৰ বাহিৰত।
“মানুহ হোৱা! তোমাৰ কামবোৰলৈ উভতি চোৱা। সঁচাকৈয়ে সকলো শুদ্ধ আছিল নেকি?” চলিত মাহৰ আৰম্ভণিতে বিচাৰত দাবী উত্থাপন কৰিছিল অধিবক্তা আৰ্নষ্ট ফ্ৰেইহাৰ ভন মুনচহাউজেনে।
কিন্তু ইতিহাসবিদ ষ্টেফান হৰ্ডলাৰে বিচাৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল, শিবিৰৰ স্থান ভ্ৰমণৰ বাবে দুজন ন্যায়াধীশৰ সৈতে গৈছিল আৰু ভন মুনচহাউজেনৰ দাবীৰ বিৰোধিতা কৰা প্ৰমাণ আগবঢ়াইছিল। বিবিচিৰ মতে, হৰ্ডলাৰে প্ৰমাণ দাঙি ধৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল যে ফাৰ্চনাৰে কমাণ্ডেণ্টৰ কাৰ্যালয়ত থকা অৱস্থাৰ পৰাই শিবিৰৰ কিছুমান ভয়ানক অত্যাচাৰ দেখিবলৈ সক্ষম হ’লহেঁতেন।
কমাণ্ডেণ্ট পল-ৱাৰ্নাৰ হপে ১৯৫৫ চনত হত্যাৰ আনুষংগিক হিচাপে ৯ বছৰৰ কাৰাদণ্ড বিহা হৈছিল।
ফাৰ্চনাৰৰ বিচাৰৰ সময়ত হৰ্ডলাৰে হ্পেৰ কাৰ্যালয়ক কনচেনট্ৰেচন কেম্পৰ ভিতৰত চলি থকা সকলোবোৰৰ বাবে “নাৰ্ভ চেণ্টাৰ” বুলি অভিহিত কৰিছিল।
ইহুদী সংগঠনৰ পৰা সঁহাৰি
ইহুদী মানৱ অধিকাৰ আৰু হ’ল’কাষ্ট গৱেষণা সংস্থা চাইমন উইচেনথাল চেণ্টাৰে বিচাৰৰ ৰায়দানৰ প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি কয় যে তেওঁলোকে “জাৰ্মান আদালতৰ দোষী সাব্যস্ত হোৱাটোক আদৰণি জনাইছে”।
কেন্দ্ৰটোৰ মুখ্য নাজী চিকাৰী হ’ল’কাষ্টৰ ইতিহাসবিদ ড০ এফ্ৰাইম জুৰফে কয় যে শেহতীয়াকৈ ফাৰ্চনাৰে আদালতত দিয়া বক্তব্যৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি যে তেওঁ ‘সকলো কথাতে অনুশোচনা কৰিছে’। তথাপিও শিবিৰত সংঘটিত হোৱা হত্যাকাণ্ডৰ বিষয়ে তাইৰ কোনো জ্ঞান নাছিল বুলি তেওঁৰ দাবীৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি তেওঁৰ অনুশোচনা পতিয়ন যোগ্য হোৱাৰ পৰা বহু দূৰত আছিল।’
ষ্টুটথফ কনচেনট্ৰেচন কেম্প
ষ্টুথফক প্ৰথমে পোলেণ্ডৰ নেতা আৰু প্ৰতিৰোধৰ সদস্যসকলক কাৰাগাৰত বন্দী কৰাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু ১৯৩৯ চনৰ ২ ছেপ্টেম্বৰত ১৫০ জনীয়া প্ৰথমটো গোট শিবিৰত উপস্থিত হৈছিল।
প্ৰথমে এই শিবিৰটোৱে অসামৰিক আৱদ্ধ শিবিৰ হিচাপে কাম কৰাৰ উদ্দেশ্য আছিল যদিও ১৯৪২ চনৰ জানুৱাৰী মাহলৈকে ই আন কোনো কনচেনট্ৰেচন কেম্পৰ পৰা নিজকে পৃথক কৰিব পৰা নাছিল আৰু ১৯৪৩ চনৰ গ্রীষ্মকাললৈকে ইয়াত গেছ চেম্বাৰ আৰু শ্মশান স্থাপন কৰা হৈছিল।
১৯৪৪ চনত এই শিবিৰটোক “চূড়ান্ত সমাধান” প্ৰণয়নৰ বাবে নাজীৰ প্ৰচেষ্টাত ড্ৰাফ্ট কৰা হয় আৰু প্ৰতি ঘণ্টাত গেছ চেম্বাৰত ১৫০ জন লোকক মৃত্যুদণ্ড দিয়াৰ ক্ষমতা আছিল। অনুমান কৰা হৈছে যে হত্যা, অনাহাৰ, মহামাৰী, চৰম শ্ৰমৰ পৰিস্থিতি, নিৰ্মম আৰু বলপূৰ্বকভাৱে খালী কৰা, আৰু চিকিৎসাৰ অভাৱৰ ফলত শিবিৰটোত ৬৩,০০০-৬৫,০০০ কয়দীৰ মৃত্যু হৈছিল। এই সংখ্যাৰ ভিতৰত প্ৰায় ২৮,০০০ ইহুদী আছিল।
[Images from different sources]
Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking. You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com ( For Assamese article, Unicode font is necessary)