নটসূৰ্য ফণী শৰ্মা

কুমাৰ দীপক দাস

আজি ৩১জুলাই , ১৯৭০ চনৰ এই দিনটোতে আমাৰ সকলোৰে শ্ৰদ্ধা আৰু আদৰৰ প্ৰথিতযশা বিশিষ্ট শিল্পী ,অভিনেতা ,নাট্যকাৰ , পৰিচালক নটসূৰ্য ফণী শৰ্মাদেৱে ইহলীলা সম্বৰণ কৰে ৷আজিৰ এই বিশেষ দিনটোত তেখেতৰ পবিত্ৰ স্মৃতিত আমাৰ আন্তৰিক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰাৰ লগতে শ্ৰদ্ধাৰে সুৱৰিছোঁ –

ফণীশৰ্মা(১৯০৯-১৯৭০)দেৱৰ জীৱন আৰু কৃতি

তেজপুৰৰ ঐতিহাসিক বাণ ৰঙ্গমঞ্চৰ দ্বাৰ-ৰক্ষী হিছাপে ফণী শৰ্মাদেৱৰ নাট্যশালাৰ জীৱন আৰম্ভ হয়। তেখেতৰ দেউতাক মোলান শৰ্মাও এজন নাট বিশেষজ্ঞ আৰু বাণ ৰঙ্গমঞ্চৰ সু-অভিনেতা হিছাপে জনাজাত আছিল। দেউতাকৰ লগত নিয়মিত নাট্যশালালৈ গৈ ফণী শৰ্মাই ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ, ললিত মোহন চৌধুৰী, প্ৰফুল্ল বৰুৱা আদিৰ দৰে প্ৰবীণ অভিনেতাসকলৰ পৰিবেশনা উপভোগ কৰিছিল। ডেকা বলীন (ফণী শৰ্মাদেৱৰ ঘৰুৱা নাম) ক্ৰমাৎ নাট্যজগতৰ প্ৰতি আকৃষ্ট হয়। ১৯২৮ চনত তেখেতে বাণ ৰঙ্গমঞ্চৰ ‘ৰাণা প্ৰতাপ’ নাটকত ‘আকবৰ’ৰ চৰিত্ৰত অভিনয়ৰ সুযোগ লাভ কৰে।

১৯৩০ চনত ফণী শৰ্মাই পৰিভ্ৰমী নাট্যদল কহিনুৰ অপেৰাত যোগদান কৰে। ইয়াৰ প্ৰতিষ্ঠাপক আছিল শিল্পী সৈনিক অভিনয়াচাৰ্য ব্ৰজনাথ শৰ্মাদেৱ । শদিয়াৰ পৰা ধুবুৰীলৈকে, ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দুয়ো পাৰে কহিনুৰ অপেৰাই নাট মঞ্চস্থ কৰি যায় আৰু ফণী শৰ্মাদেৱৰ অভিনয় ইয়াৰ অন্যতম আকৰ্ষণ হৈ পৰে। এক নাট্য আন্দোলন আৰম্ভ কৰাৰ উপৰিও ১৯৩১ চনত কহিনুৰ অপেৰাই অসমৰ মঞ্চত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সহ-অভিনয়ৰ সূত্ৰপাত ঘটায়।

কৰুণাকান্ত মজুমদাৰৰ প্ৰযোজনাত আৰম্ভ হোৱা পূৰ্বজ্যোতি ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰৰ প্ৰথম বৰ্ষৰপৰাই ফণী শৰ্মাদেৱে কেবাখনো নাটক পৰিচালনা কৰিছিল। একে নাট্যদলৰ বাবে দ্বিতীয় বছৰত পাছলৈ তেখেতে অন্যান্য ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰতো অভিনয় কৰিছিল।

১৯৩৫ চনত ফণী শৰ্মাদেৱে জ্যোতিপ্ৰসাদৰ কথাছবি ’জয়মতী’ৰ নিৰ্মাণত সহযোগ কৰে আৰু তাত গাঁঠি হাজৰিকাৰ চৰিত্ৰ ৰূপায়ণ কৰে। জ্যোতিপ্ৰসাদৰ দ্বিতীয় কথাছবি ’ইন্দ্ৰমালতী’ত তেখেতে নায়কৰ বন্ধু ‘ললিত’ৰ ভূমিকাত অভিনয় কৰে।

১৯৪৮ চনত ফণী শৰ্মাদেৱে বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ লগত দেশপ্ৰাণ লক্ষ্মীধৰ শৰ্মাৰ এটা জনপ্ৰিয় ছুটি গল্পৰ আধাৰত ’ ছিৰাজ ’নামৰ বোলছবি নিৰ্মাণ কৰে।

১৯৫৫ চনত তেখেতে পিয়লী ফুকন বোলছবি পৰিচালনা কৰাৰ লগতে মুখ্য ভূমিকাত অভিনয় কৰে। ১৯৬৩ চনত তেখেতে ইটো সিটো বহুতোত পৰিচালকৰ ভাৰ নলৈ কেৱল অভিনয় কৰে। চলচ্চিত্ৰ জীৱনৰ এয়াই আছিল তেখেতৰ শেষ অভিনয়।

নাট্যকাৰ জীৱন

মঞ্চ আৰু চলচ্চিত্ৰত অভিনয়ৰ উপৰি এজন নাট্যকাৰ ৰূপেও ফণী শৰ্মাদেৱ সুপ্ৰসিদ্ধ আছিল। সংখ্যাত কম হ’লেও তেখেতৰ নাটকত সাহিত্যিক দিশতকৈ নাটকীয়তাক অধিক গুৰুত্ব দিয়া হৈছিল। বিশ্বজনীন কাহিনী আৰু আবেদন থকা তেখেতৰ মঞ্চনাটসমূহ দৰ্শক আৰু সমালোচকৰ দ্বাৰা উচ্চ প্ৰশংসিত হৈছিল।

বুৰঞ্জীবিদ সূৰ্যকুমাৰ ভূঞাৰ গ্ৰন্থ ‘কোঁৱৰ বিদ্ৰোহ’ত বৰ্ণনা কৰা আহোম স্বৰ্গদেউ চুন্যেওফাৰ দিনত হোৱা বিদ্ৰোহৰ আলম লৈ ফণী শৰ্মাই বুৰঞ্জীমূলক নাটক ‘ভোগজৰা’ লিখি উলিয়ায়। তেখেতৰ অভিনয় কৰা প্ৰথম বোলছবি জয়মতীও বুৰঞ্জীমূলক ঘটনাৰ ওপৰতে আধাৰিত আছিল আৰু ইয়াৰ পৰিচালক জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা এই নতুনচাম নাট্যকাৰৰ ভিতৰত আছিল অন্যতম। স্থানীয় কাহিনীক ভিত্তি কৰি জ্যোতিপ্ৰসাদৰে পদানুসৰণ কৰি ফণী শৰ্মাই অসমীয়া মানুহ আৰু সংস্কৃতিৰ পৰিচয় বহন কৰা কেইবাখনো নাট লিখে।

১৯৪৮ চনৰ বোলছবি ছিৰাজৰ সফলতাৰ পিছত তেখেতে একে নামৰ নাটক এখন লিখিবলৈ অনুপ্ৰেৰণা লাভ কৰে। ইয়াৰ বিষয়বস্তু আছিল হিন্দু-মুছলমানৰ একতা। ফণী শৰ্মাই নিজেই নাটকখনৰ নামভূমিকাত অভিনয় কৰে আৰু ১৯৫০-৬০ৰ দশকত এশতকৈও অধিক ঠাইত নাটখন মঞ্চস্থ কৰে।

অভিনেতা হিছাপে নিজৰ অভিজ্ঞতা আৰু অভিনয় কালত পুত্ৰৰ মৃত্যুৰ সংবাদত পোৱা দুখৰ ফলস্বৰূপে ফণী শৰ্মাই সামাজিক নাটক ‘কিয়’ ৰচনা কৰে। ইয়াৰ কাহিনী আছিল এনে এজন শিল্পীৰ যি নিজৰ ব্যক্তিগত আৰু সামাজিক জীৱন আন মানুহৰ মনোৰঞ্জৰ বাবে উছৰ্গা কৰে আৰু তাৰ বিনিময়ত সমাজৰ পৰা যৎসামান্যও ক্ষতিপূৰণ নাপায়। আকৌ ৰাজনৈতিক ভ্ৰষ্টাচাৰক লৈ তেখেতে ‘নাগ-পাশ’ নামৰ নাটক ৰচনা কৰে। ‘ক’লা বজাৰ’ নাটকত তেখেতে সামাজিক ন্যায় আৰু অসমতাৰ দৰে গম্ভীৰ বিষয়ৰ লগতে হাস্যৰসো সন্নিৱিষ্ট কৰে।

ফণী শৰ্মাই জে. বি. প্ৰিষ্টলীৰ বিখ্যাত নাটক এন ইন্সপেক্টৰ কল্‌ছ অসমীয়া ভাষালৈ অনুবাদ কৰে।

অভিনয় কৰা চলচ্চিত্ৰ আৰু চৰিত্ৰ

১৷ ১৯৩৫ জয়মতী-গাঁঠি হাজৰিকা
২৷ ১৯৩৭ দেৱদাস –
৩৷ ১৯৩৯ ইন্দ্ৰমালতী ললিত
৪৷ ১৯৪৮ ছিৰাজ ছিৰাজ
৫৷ ১৯৫৫ পিয়লী ফুকন পিয়লি ফুকন
৬৷ ১৯৫৬ এৰা বাটৰ সুৰ হাৰাণ
৭৷ ১৯৬১ লাচিত বৰফুকন ৰছিদ খাঁ
৮৷ ১৯৬৩ ইটো সিটো বহুতো অৱসৰপ্ৰাপ্ত সেনা বিষয়া
৯৷ ১৯৬৪ মণিৰাম দেৱান মণিৰাম দেৱান

নাটক

ভোগজৰা,১৯৫৭ চন।
কিয় ? ,১৯৬১ চন
চিৰাজ, ১৯৬৭ চন
নাগপাশ, ১৯৭৬ চন
এমুঠি চাউল
ক’লা বজাৰ, ১৯৭৬ চন।

পৰিচালিত চলচ্চিত্ৰ

চিৰাজ, ১৯৪৮ চন
পিয়লি ফুকন, ১৯৫৫ চন
ধুমুহা, ১৯৫৭ চন
কেচাসোণ, ১৯৫৯ চন
পুৱতি নিশাৰ সপোন,১৯৫৯ চন।

অভিনীত চলচ্চিত্ৰ

জয়মতী, ১৯৩৫ চন
ইন্দ্ৰমালতী, ১৯৩৯
সতী বেউলা, ১৯৫০চন
সৰাপাত, ১৯৫৪ চন
এৰা বাটৰ সুৰ, ১৯৫৫ চন
আমাৰ ঘৰ, ১৯৫৯ চন
লাচিত বৰফুকন, ১৯৬১ চন
শকুন্তলা, ১৯৬১চন
নৰকাসুৰ১৯৬২ চন
ইটো-সিটো-বহুতো,১৯৬৩ চন
মণিৰাম দেৱান,১৯৬৪ চন
প্ৰতিধ্বনি, ১৯৬৪ চন ইত্যাদি।
(তথ্য সংগৃহিত )

31-07-2022

Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking. You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com ( For Assamese article, Unicode font is necessary)