বলিউড মোলান পৰিছে ! 

বলিউড

তনয় চক্ৰৱৰ্তী 

 বলিউড বিধ্বস্ত হ’ব পাৰে, আৰু দোষ বলিউদৰেই!

দীৰ্ঘদিন ধৰি ভাৰতীয়সকলক, আৰু বিশ্বক মন্ত্ৰমুগ্ধ কৰি ৰখা হিন্দী ভাষাৰ চিনেমা উদ্যোগৰ শেহতীয়া ফ্লপসমূহৰ পিছত ইয়াৰ অন্যতম ডাঙৰ আৰু উজ্জ্বল তাৰকাৰ ৰায়দান, ইয়াৰ চকু কপালত তুলিব পৰা সৰ্ব-গায়ন, সৰ্ব-নৃত্যৰ ব্ৰেণ্ডৰ ডাঙৰ পৰ্দাৰ পলায়নবাদৰ সৈতে জড়িত হৈ পৰিছে বলিউদৰ ভৱিষ্যত।

অক্ষয় কুমাৰে বক্স অফিচত তেওঁৰ নতুন ছবি “ৰক্ষা বন্ধন” ডুবি যোৱাৰ পিছত যোৱা সাংবাদিকৰ আগত কয় যে, ‘ফিল্মবোৰে সফলতাৰে কাম কৰা নাই- এয়া আমাৰ দোষ, মোৰো দোষ। “মই নিজকে পৰিৱৰ্তন কৰিব লাগিব, দৰ্শকে কি বিচাৰে সেয়া বুজিব লাগিব। মই কেনেধৰণৰ ছবি কৰিব লাগে সেই বিষয়ে চিন্তা কৰা ধৰণটো মই ভাঙি পেলাব বিচাৰো।”

সঁচাকৈয়ে সময় সলনি হৈছে আৰু আধুনিক ভাৰতৰ সাংস্কৃতিক স্তম্ভ বলীউডে নিজৰ আকৰ্ষণ হেৰুৱাই পেলাইছে।

ক’ভিড মহামাৰীৰ সময়ত নেটফ্লিক্স আৰু Amazon Prime ৰ দৰে ষ্ট্ৰীমিং সেৱাৰ উত্থানেও ষড়যন্ত্ৰ ৰচনা কৰিছে, নৱ প্ৰজন্মৰ মাজত বলীউডৰ প্ৰতি ক্লান্তি বাঢ়িছে, যিসকলে ইয়াৰ বহু চিনেমাক পুৰণি আৰু ‘আউট-ডেটেড’ বুলি ভাবে।

উদ্যোগৰ তথ্য অনুসৰণ কৰা কইম’ই ৱেবছাইটৰ মতে, এই বছৰ বলীউডৰ ২৬খন মুক্তিৰ ভিতৰত ২০খন – বা ৭৭% – ফ্লপ হৈছে, যাক তেওঁলোকৰ বিনিয়োগৰ আধা বা তাতকৈ অধিক ক্ষতি হোৱা বুলি সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছে।

যিটো ২০১৯ চনত ৩৯% বিফলতাৰ হাৰৰ প্ৰায় দুগুণ, মহামাৰীয়ে সমাজখন কঁপাই তোলাৰ আগতে আৰু লাখ লাখ ভাৰতীয়ক চিনেমা হলৰ পৰা নিজকে আঁতৰাই পেলাবলৈ বাধ্য কৰাৰ আগতে, দশক দশক ধৰি বলীউডৰ দুৰ্গ আৰু ইয়াৰ ৰাজহৰ মূল উৎস যি আছিল।

মুম্বাইৰ দুগৰাকী কিশোৰীৰ মাতৃ ৪০ বছৰীয়া ক্রিষ্টিনা সুন্দৰেছানে ক’ৰোনা মহামাৰীৰ পূর্বে চিনেমাত সপ্তাহত অন্ততঃ এখন বলীউডৰ চিনেমা চাইছিল৷ এতিয়া তেওঁ খুব কমেইহে যায়। মানে হাঁহিৰ প্ৰয়োজন হ’লে তেওঁলোকে চাবলৈ ঠিকেই আছে কিন্তু মই তেওঁলোকৰ বাবে থিয়েটাৰলৈ নাযাওঁ বুলিও কয় ক্ৰিষ্টিনাই। “মোৰ ছোৱালীবোৰে আমাৰ লগত প্ৰতিখন চিনেমা চাইছিল, কিন্তু এতিয়া তেওঁলোকেও আগ্ৰহী নহয়। এই ষ্ট্ৰীমিং প্লেটফৰ্মবোৰত প্ৰচাৰ হোৱা কোৰিয়ান শ্ব’ আৰু ছিৰিজবোৰলৈ তেওঁলোক বহুত আকৰ্ষিত।”

আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ষ্ট্ৰীমিং সেৱালৈ ৰূপান্তৰিত হোৱাত তেওঁলোক অকলশৰীয়া নহয়, যিটো ভাৰতলৈ তুলনামূলকভাৱে দেৰিকৈ আহিছিল – ২০১৬ চনত মুকলি কৰা নেটফ্লিক্স আৰু এমাজন প্ৰাইম – আমেৰিকা আৰু ইউৰোপৰ লগতে ভাৰত আৰু এছিয়াৰ অন্যান্য ঠাইত নিৰ্মিত বিভিন্ন কন্টেন্ট আগবঢ়াইছে, পেৰাচাইট আৰু এভেঞ্জাৰছৰ পৰা আৰম্ভ কৰি স্কুইডলৈকে গেম আৰু গেম অৱ থ্ৰ’নছ।

মাৰ্কেট ডাটা ফাৰ্ম ষ্টেটিষ্টাৰ মতে ভাৰতৰ ১৪ বিলিয়ন লোকৰ এক চতুৰ্থাংশ লোকে এতিয়া এনে সেৱা ব্যৱহাৰ কৰে, যিটো ২০১৯ চনত প্ৰায় ১২% আছিল। ২০২৭ চনৰ ভিতৰত এই সংখ্যা ৩১% হ’ব বুলি আশা কৰা হৈছে, আৰু বৃদ্ধিৰ ঠাই আছে; উদাহৰণস্বৰূপে উত্তৰ আমেৰিকাত টেক-আপ প্ৰায় ৮০%।

গতিকে সমস্যাটো কি?

ভাৰতীয় বক্স অফিচৰ ৰাজহ এদশক ধৰি প্ৰতি বছৰে বৃদ্ধি পাই ২০১৯ চনত প্ৰায় ২ বিলিয়ন ডলাৰত উপনীত হৈছিল আৰু তাৰ পূৰ্বে এই মহামাৰীৰ সময়ত হ্ৰাস পাইছিল। তেওঁলোকে উভতি উঠাৰ লক্ষণ কমেইহে দেখুৱাইছে।

চলিত বৰ্ষৰ মাৰ্চ মাহৰ পৰা প্ৰতিমাহে টিকটৰ বিক্ৰী হ্ৰাস পাইছে, ক্ৰমাগতভাৱে, উদ্যোগৰ ট্ৰেকাৰসকলে দেখুৱাইছে। বিনিয়োগ বেংকিং প্ৰতিষ্ঠান এলাৰা কেপিটেলৰ গৱেষণাৰ পৰা জানিব পৰা গৈছে যে বিশেষভাৱে বলিউড ছবিৰ পৰা হোৱা ৰাজহ জুলাই-ছেপ্টেম্বৰ ত্ৰৈমাসিকত ক’ভিডৰ পূৰ্বৰ স্তৰৰ তুলনাত ৪৫% হ্ৰাস পোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে।

সংবাদ মাধ্যমে চলচ্চিত্ৰ অনুৰাগীৰ লগতে প্ৰযোজক, চলচ্চিত্ৰ বিতৰক আৰু চিনেমা পৰিচালককে ধৰি আধা ডজন উদ্যোগৰ খেলুৱৈৰ সৈতে হোৱা সাক্ষাৎকাৰ অনুসৰি বলীউডে দৰ্শকক আৰু সহজভাৱে ল’ব নোৱাৰে আৰু জীয়াই থাকিবলৈ আৰু লাভৱান হোৱাৰ আশা কৰিলে খাপ খাব লাগিব।

ইয়াৰে চাৰিজন কাৰ্যবাহীয়ে উদ্যোগটোত বিভ্ৰান্তি আৰু চিন্তাৰ ছবি অংকন কৰিছিল, কিয়নো ষ্টুডিঅ’সমূহে মহামাৰীৰ আক্ৰমণৰ পূৰ্বে বজাৰত আঘাত হানিবলগীয়া ছবিসমূহ মুক্তি দিয়ে আৰু ভাৰতত অ’টিটি বা অভাৰ-দ্য-টপ নামেৰে জনাজাত ষ্ট্ৰীমাৰৰ উত্থানৰ লগে লগে গ্ৰাহকৰ ৰুচিৰ বিকাশ ঘটিছিল সেৱাসমূহ।

ভাৰতৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম মাল্টিপ্লেক্স অপাৰেটৰ INOX ৰ মুখ্য প্ৰগ্ৰেমিং বিষয়া ৰাজেন্দ্ৰ সিং জ্যালাই চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতাসকলৰ সৈতে হোৱা আলোচনাৰ উদ্ধৃতি দি কয় যে প্ৰযোজকসকলে চিত্ৰনাট্য পুনৰ নিৰ্মাণৰ বাবে দৌৰিছে আৰু অভিনেতাৰ মাচুল বক্স অফিচৰ অভিনয়ৰ সৈতে সংযোগ কৰাৰ কথা বিবেচনা কৰিছে।

তেওঁ লগতে কয় যে প্ৰকৃত সমস্যা কি কোনেও নাজানে। “ক’ৰোনা মহামাৰীৰ সময়ত কোনো মুক্তি নাছিল, সকলো বন্ধ আছিল আৰু মানুহৰ অ’টিটিত চাবলৈ আৰু বিভিন্ন ধৰণৰ কন্টেন্ট চাবলৈ বহু সময় আছিল। গতিকে দুবছৰ আগতে যি কাম কৰিলেহেঁতেন, সেই কন্টেন্ট আজিৰ সময়ৰ মূল্য নাই।”

তথাপিও এই সকলোবোৰ ‘ডুম এণ্ড গ্লুম’ নহয় বুলি কয় জ্যালা আৰু অন্যান্য কাৰ্যবাহীসকলে। বলীউডৰ উত্থানৰ সময়লৈ ঘড়ীটো পিছুৱাই নিদিয়ে যদিও তেওঁলোকে কয় যে কেইটামান ডাঙৰ হিট ছবিয়ে উদ্যোগটোক নতুন জীৱন দিব পাৰে আৰু শেষত ই ষ্ট্ৰীমিং সেৱা আৰু তেওঁলোকে টেবুললৈ অনা ধনৰ সৈতে নতুন ভাৰসাম্য বিচাৰি পাব পাৰে।

তথাপিও কাৰ্যবাহীসকলে দ্ৰুতভাৱে খাপ খাব লাগিব।

নতুন দিল্লীৰ ওচৰৰ O.P. ইয়াৰ বিপৰীতে আমেৰিকাৰ মোচন পিকচাৰ এছ’চিয়েশ্যনৰ তথ্য অনুসৰি বিশ্বজুৰি চিনেমাসমূহে তেওঁলোকৰ আয়ৰ আধাতকৈও কম বক্স অফিচৰ পৰা আহৰণ কৰে।

‘ষ্টোৰীলাইন ইজ দ্য ইছ্যু’

শতিকা পুৰণি অনুষ্ঠান বলিউডৰ অনুৰাগীসকলে কয় যে ই প্ৰাসংগিক হৈ থাকিবলৈ বিকশিত হ’ব পাৰে। সমাজখনক ভালদৰে প্ৰতিফলিত কৰিবলৈ শেহতীয়াকৈ হোৱা পৰিৱৰ্তনসমূহৰ ভিতৰত আছে সমকামী সম্পৰ্ক আৰু উদাহৰণস্বৰূপে লিংগ সলনি কৰা চৰিত্ৰসমূহৰ প্ৰৱৰ্তন।

নতুন দিল্লীৰ কলেজীয়া ছাত্ৰী বৈষ্ণৱী শৰ্মাৰ বাবে ষ্টুডিঅ’সমূহে কেৱল নিজৰ খেলখন তীব্ৰতৰ কৰিব লাগিব। কাহিনীভাগেই হৈছে ইছ্যু আৰু বিগত দুবছৰৰ পৰা দৰ্শক ইমানবোৰ নতুন থিমৰ সৈতে পৰিচিত হৈছে আৰু তেওঁলোকক নতুন ধাৰণাৰো সৈতে পৰিচয় কৰাই দিয়া হৈছে, গতিকে সেইবাবেই মই অনুমান কৰিছোঁ যে সেই ক্ষেত্ৰত বলীউডৰ অভাৱ আছে।’-মহিলাগৰাকীয়ে কয়।

যোৱা মাহত বলীউডৰ বক্স অফিচৰ দুগৰাকী ডাৰ্লিংস্বৰূপ অক্ষয় কুমাৰ আৰু আমিৰ খানে অভিনয় কৰাৰ পিছতো ডাঙৰ বাজেটৰ চিনেমা ডুবিছিল বক্স অফিচত।

এজন ভাতৃ আৰু ভগ্নীৰ মাজত থকা বন্ধনক লৈ কুমাৰৰ “ৰক্ষা বন্ধন”ৰ দুৰ্বল প্ৰদৰ্শনে অভিনেতা গৰাকীৰ ছবিয়ে কাম নকৰাৰ মন্তব্যক উত্তেজিত কৰি তুলিছিল।

১৯৯৪ চনৰ হলিউডৰ হিট ছবি “ফৰেষ্ট গাম্প”ৰ পুনৰ্নিৰ্মাণ খানৰ “লাল সিং চাদ্দা” ছবিখনে ১১ আগষ্টত, উৎসৱমুখৰ প্ৰাকক্ষণত মুক্তি পোৱাৰ পিছতো টিকট বিক্ৰীৰ ক্ষেত্ৰত মাত্ৰ প্ৰায় ৫৬ কোটি টকাহে উপাৰ্জন কৰিছে – ইয়াৰ বাজেটৰ প্ৰায় এক চতুৰ্থাংশ ।

ফ্লপসমূহে দুজন এ-লিষ্টাৰ, একচন আৰু কমেডী ফেভাৰিটৰ বাবে ঠেক বিপৰীতমুখীতাক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল, যাৰ ছবিসমূহে বছৰ বছৰ ধৰি প্ৰথম সপ্তাহৰ ভিতৰতে সকলো খৰচ আদায় কৰা বুলি জনা গৈছে।

INOX ৰ জ্যালাই জনোৱা মতে, মাল্টিপ্লেক্সে লাল সিং চদ্ধাৰ শ্ব’ইংৰ সংখ্যা এক চতুৰ্থাংশ হ্ৰাস কৰিছে, কাৰণ ইয়াৰ দুৰ্বল প্ৰদৰ্শন।

মুক্তিৰ বাবে দুখন ডাঙৰ বাজেটৰ চিনেমাৰ শাৰী পাতি থকা বলীউডৰ এজন জ্যেষ্ঠ প্ৰযোজকে নাম প্ৰকাশ নকৰাৰ চৰ্তত সংবাদ মাধ্যমক জনোৱা মতে, বাজেট আৰু চিত্ৰনাট্যৰ পৰা আৰম্ভ কৰি অভিনেতাৰ বাছনিলৈকে নতুন প্ৰকল্পৰ বাবে প্ৰযোজকসকলে “সকলো পুনৰ মানাংকন” কৰি আছে

প্ৰযোজকগৰাকীয়ে কয় যে আমি দৰ্শক আৰু তেওঁলোকে বিচৰাৰ লগত খাপ খাব লাগিব যদিও লগতে কয় যে মোৰ হাতত আৰু উত্তৰ নাই।

যি সময়ত ভাৰতেও বিশ্বৰ বহু অংশৰ দৰেই জীৱন ধাৰণৰ ব্যয়ৰ সংকটৰ সৈতে মল্লযুঁজ কৰি আছে, সেই সময়ত চলচ্চিত্ৰ অনুৰাগী আৰু উদ্যোগৰ খেলুৱৈসকলে উল্লেখ কৰা আন এটা মূল বিষয় হৈছে চিনেমা চাবলৈ যোৱাৰ খৰচ।

এটা ডাঙৰ পৰ্দাৰ চিনেমা আউটিঙত সাধাৰণতে চাৰিজনীয়া পৰিয়াল এটাৰ বাবে ৩,০০০ৰ পৰা ৫,০০০ টকা (৩৫-৬০ ডলাৰ) খৰচ হ’ব পাৰে, যিটো দেশত বহুতে দৰিদ্ৰতাত জীৱন কটোৱা দেশত, গড় বাৰ্ষিক আয় প্ৰায় ১ লাখ ৬০ হাজাৰ টকা আৰু মাহিলী চাবস্ক্ৰিপচন মাচুল… নেটফ্লিক্সৰ দৰে ষ্ট্ৰীমিং সেৱা প্ৰায় ১৫০ টকাৰ পৰা আৰম্ভ হয়।

চলচ্চিত্ৰ প্ৰডাকচন এণ্ড ডিষ্ট্ৰিবিউশ্যন কোম্পানী এটাৰ মালিক আৰু বলীউডৰ অভিনেত্ৰী ৰবীনা টেণ্ডনৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হোৱা অনিল থাদানীয়ে কয় যে, ‘ক’ৰবাত সংশোধন হ’ব লাগিব- বাজেট পুনৰ কাম কৰিব লাগিব আৰু চিনেমা চাবলৈ যোৱাৰ খৰচো হ্ৰাস কৰিব লাগিব .

“হিন্দী চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগে এনে ছবি নিৰ্মাণ কৰি আছে যিবোৰ জনসাধাৰণৰ পৰা বিচ্ছিন্ন হৈ আছে। আমাৰ জনসংখ্যাৰ এটা বৃহৎ অংশই সদায় এই ছবিবোৰৰ সৈতে পৰিচয় নিদিয়ে।” 

এই আৱেগক প্ৰতিধ্বনিত কৰিলে মুম্বাইৰ কিশোৰীৰ মাতৃ সুন্দৰেসনে। থিয়েটাৰলৈ যোৱা, এখন আসনত বহি নিজৰ গতিৰে চিনেমা নোচোৱাটো এতিয়া সময়ৰ অপচয় যেন লাগে।’-মহিলাগৰাকীয়ে কয়। “অ’টিটিত চাবলৈ ইমান ভাল বস্তু আছে।”

এলাৰা কেপিটেলৰ মিডিয়া বিশ্লেষক কৰণ তৌৰাণীয়ে কয় যে তেওঁ আগশাৰীৰ অভিনেতাসকলক প্ৰদান কৰা মাচুলৰ পুনৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষাৰ আশা কৰিছে, বেছিভাগ প্ৰযোজকে ৰাজহ ভাগ-বতৰা কৰা মডেলৰ দিশত আগবাঢ়িব আৰু এখন ছবিৰ বাজেটৰ অধিক অংশ প্ৰডাকচন আৰু স্পেচিয়েল ইফেক্টৰ কামত চলিব।

তেওঁ লগতে কয়, “পাঁচ মাহতকৈও অধিক সময় হ’ল যে চিনেমা হল সম্পূৰ্ণৰূপে কাৰ্যক্ষম হৈ উঠিছে আৰু মাত্ৰ তিনিখন ছবিহে হিট হৈছে – আৰু এই তিনিওখনেই বৃহৎ তাৰকাৰ নহয়।” যদিও বলীউডৰ কোনো তাৎক্ষণিক অভাৰহ’ল নহ’ব বুলি সকীয়াই দিয়ে তৌৰাণীয়ে।

Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking.  You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com ( For Assamese article, Unicode font is necessary)