বৃদ্ধাৱস্থা আৰু মানসিক স্বাস্থ্য

সংঘমিত্ৰা কাশ্যপ

মানসিক স্বাস্থ্যৰ যতনৰ বাবে বয়সৰ কোনো পৰিসীমা নাথাকে।

বয়সস্থ ব্যক্তি সকলৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰো সময়ৰ লগে লগে অবনমতি ঘটে। বয়সস্থ বুলি যদি ক’বলৈ যাওঁতে আমি ষাঠিবছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ লোকসকলৰ বিষয়ে আমি ধাৰণা কৰো।

এই লোকসকলে পৰিয়ালৰ সদস্য, স্বেচ্ছাসেৱক আৰু কৰ্মক্ষেত্ৰত সক্ৰিয় অংশগ্ৰহণকাৰী হিচাপে সমাজলৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়ায়। বয়স বাঢ়ি অহাৰ লগে লগে তেওঁলোকৰ যিদৰে শাৰীৰিক বাধা কিছুমানৰ সন্মুখীন হয়, ঠিক সেইদৰে মানসিক ভাৱেও বয়সস্থ লোকসকলৰ বিভিন্ন সমস্যা উদ্ভৱ হয়। বহুতো বয়সস্থ প্ৰাপ্তবয়স্কৰ মানসিক বিকাৰ, স্নায়বিক বিকাৰ বা পদাৰ্থ ব্যৱহাৰৰ সমস্যাৰ লগতে অন্যান্য স্বাস্থ্য অৱস্থা যেনে ডায়েবেটিচ, শ্ৰৱণ শক্তি হ্ৰাস, আৰু অষ্টিওআৰ্থ্ৰাইটিছ হোৱাৰ আশংকা থাকে।

জীৱনৰ যিকোনো সময়তে মানসিক স্বাস্থ্যৰ সমস্যাৰ বাবে একাধিক বিপদাশংকাৰ কাৰক থাকিব পাৰে। জ্যেষ্ঠসকলৰ মাজত মানসিক স্বাস্থ্যৰ সমস্যা সচৰাচৰ দেখা যায় আৰু ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব পাৰে পৰিয়াল আৰু আপোনজনৰ বিচ্ছিন্নতা, প্ৰভাৱাত্মক আৰু উদ্বেগৰ বিকাৰ, ডিমেনচিয়া, আৰু অন্যান্য। শাৰীৰিক বিকাৰ বা অস্ত্ৰোপচাৰৰ হস্তক্ষেপৰ ফলত বহুতো জ্যেষ্ঠ লোক টোপনি আৰু আচৰণগত বিকাৰ, জ্ঞানীয় অৱনতি বা বিভ্ৰান্তিৰ স্থিতিত ভোগে।

উদাহৰণ স্বৰূপে, বয়সস্থ প্ৰাপ্তবয়স্কসকলে চলাচল হ্ৰাস, দীৰ্ঘম্যাদী বিষ, দুৰ্বলতা বা অন্যান্য স্বাস্থ্য সমস্যা অনুভৱ কৰিব পাৰে, যাৰ বাবে তেওঁলোকক কোনো প্ৰকাৰৰ দীৰ্ঘম্যাদী যত্নৰ প্ৰয়োজন হয়। ইয়াৰ উপৰিও, বৃদ্ধ লোকসকলৰ অৱসৰৰ সৈতে আৰ্থসামাজিক স্থিতি হ্ৰাস হোৱাৰ দৰে ঘটনাৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰাৰ সম্ভাৱনা অধিক। এই সকলোবোৰে তেওঁলোকৰ মনত বিভিন্ন ধৰণেৰে ক্ৰিয়া কৰি চাপৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। ফলত বৃদ্ধ লোকসকলৰ মাজত বিচ্ছিন্নতা, একাকীত্ব বা মানসিক কষ্ট হোৱাৰ দৰে ঘটনা পৰিলক্ষিত হয়, যাৰ বাবে তেওঁলোকক অধিক গুৰুত্ব দিয়াটো প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে।

গৱেষণা মতে, ৬০ বছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ ২০% লোক মানসিক বা স্নায়বিক বিকাৰত ভুগি আছে। ৬০ বছৰতকৈ অধিক বয়সৰ লোকৰ মাজত সকলো বিকলাঙ্গতাৰ ৬.৬% (বিকলাঙ্গতা সমাযোজিত জীৱন-ডি.এ.এল.ৱাই.) মানসিক আৰু স্নায়বিক বিকাৰৰ বাবে দায়ী। এই বয়সৰ আটাইতকৈ সচৰাচৰ হোৱা মানসিক আৰু স্নায়বিক বিকাৰবোৰ হৈছে ডিমেনচিয়া আৰু হতাশা, যি বিশ্বৰ প্ৰায় ৬% আৰু ৭% বৃদ্ধ লোকক প্ৰভাৱিত কৰে।

উদ্বেগৰ বিকাৰে ৩.৮% বৃদ্ধ লোকক প্ৰভাৱিত কৰে, পদাৰ্থ ব্যৱহাৰৰ সমস্যাই প্ৰায় ১% প্ৰভাৱিত কৰে আৰু আত্ম-ক্ষতিৰ ফলত হোৱা মৃত্যুৰ প্ৰায় এক চতুৰ্থাংশ ৬০ বছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ লোকৰ মাজত হয়। বৃদ্ধ লোকসকলৰ মাজত খাদ্য বা পদাৰ্থৰ (ঔষধ বা নিচা যুক্ত দ্ৰব্যৰ) অপব্যৱহাৰৰ কথা প্ৰায়ে আওকাণ কৰা হয় বা ভুল নিৰ্ণয় কৰা হয়, যাৰ ফলত এই সমস্যা বোৰ বাঢ়ি যোৱা হে দেখা যায়।

বৰ্তমান সময়ত বৃদ্ধ লোকসকলৰ মাজত বাঢ়ি অহা মানসিক সমস্যা সমূহৰ কিছুমান তলত উল্লেখ কৰা হৈছে:

ডিমেনচিয়া

ডিমেনচিয়া হৈছে এক লক্ষণ, সাধাৰণতে দীৰ্ঘম্যাদী বা প্ৰগতিশীল প্ৰকৃতিৰ, য’ত স্মৃতিশক্তি, চিন্তা, আচৰণ আৰু দৈনন্দিন কাৰ্যকলাপ সম্পাদন কৰাৰ সামৰ্থ্যৰ অৱনতি হয়। ই মুখ্যতঃ বৃদ্ধ লোকসকলক প্ৰভাৱিত কৰে, যদিও ই বয়স বৃদ্ধিৰ স্বাভাৱিক অংশ নহয়। বিশ্বব্যাপী ৫০ নিযুত লোক ডিমেনচিয়াত ভুগি আছে আৰু প্ৰায় ৬০% নিম্ন আৰু মধ্য আয়ৰ দেশত বাস কৰে। ডিমেনচিয়া থকা লোকৰ মুঠ সংখ্যা ২০৩০ চনত ৮২ নিযুত আৰু ২০৫০ চনত ১৫২ নিযুতলৈ বৃদ্ধি হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।

আলঝেইমাৰ ৰোগ

ই এক নিউৰোলজিক বিকাৰ যাৰ ফলত মস্তিষ্ক সংকুচিত হয় (এট্ৰফী) আৰু মস্তিষ্কৰ কোষবোৰ মৰি যায়। আলঝেইমাৰ ৰোগৰ আটাইতকৈ সচৰাচৰ কাৰণ হৈছে ডিমেনচিয়া- চিন্তা, আচৰণ আৰু সামাজিক দক্ষতাৰ নিৰন্তৰ হ্ৰাস যি এজন ব্যক্তিৰ স্বতন্ত্ৰভাৱে কাম কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰভাৱিত কৰে।

ৰোগৰ প্ৰাৰম্ভিক লক্ষণবোৰৰ ভিতৰত আছে শেহতীয়া ঘটনা বা কথোপকথন পাহৰি যোৱা। ৰোগটো আগবাঢ়ি যোৱাৰ লগে লগে, আলঝেইমাৰ ৰোগত আক্ৰান্ত ব্যক্তি এজনৰ স্মৃতিশক্তিৰ গুৰুতৰ ক্ষতি হ’ব আৰু দৈনন্দিন কাম কৰাৰ ক্ষমতা হেৰুৱাব পাৰে।

হাইপোকণ্ড্ৰিয়া বা হাইপোকণ্ড্ৰিয়াচিছ – তেওঁলোকৰ এক গুৰুতৰ চিকিৎসীয় স্থিতি আছে বা তেওঁলোকৰ অসুস্থ হোৱাৰ উচ্চ আশংকা থকাৰ আশংকা আছে বুলি এক অবাস্তৱ ভয় থাকে। তেওঁলোকে সাধাৰণ শৰীৰৰ কাৰ্যক ৰোগৰ লক্ষণ হিচাপে ভুল ব্যাখ্যা কৰিব পাৰে।(১০ জনৰ ভিতৰত ২ জন ব্যক্তি) ।

হতাশা-

পৰিয়ালৰ ব্যক্তিসকলৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল হ’বলগীয়া হোৱাৰ বাবে, নিজৰ আপোনজনৰ পৰা বিভিন্ন পৰিস্থিতিত আঁতৰি আহিব লগীয়া হ’লে, সদায় কৰ্ম ব্যস্ত মানুহ এজন অৱসৰৰ পিছত ঘৰতে এনেই কোনো কাম নোহোৱাকৈ থাকিব লগীয়া হ’লে বয়সীয়াল লোকসকলৰ মনত হতাশাই গ্ৰাস কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।

ইয়াৰ উপৰিও ওপৰত উল্লেখ কৰা যিকোনো এটি অসুবিধা সন্মুখীন পৰিস্থিতি সাপেক্ষে হ’ব পাৰে আৰু ই মানসিক স্বাস্থ্যত যিকোনো প্ৰকাৰে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।

এটা কথা মনত ৰখা উচিত যে সঠিক চিকিৎসাৰ জৰিয়তে বয়সস্থ প্ৰাপ্তবয়স্কসকলৰ মানসিক স্বাস্থ্য উন্নত কৰিব পাৰি। তাৰ বাবে পৰিয়ালৰ লোকসকল উচিত সময়ত সজাগ আৰু অৱগত হ’ব লাগিব।

তাৰ উপৰিও তেওঁলোকক সুৰক্ষা আৰু স্বাধীনতা প্ৰদান কৰিব লাগিব যাতে অকলশৰীয়া অনুভৱ নহয়। অৱসৰৰ পিছতো যাতে তেওঁলোকে বিভিন্ন কামত ব্যস্ত হৈ থাকিব পাৰে তাৰ ব্যৱস্থা কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিব। ই তেওঁলোকক হতাশাৰ পৰা আঁতৰত থকাত সহায়ৰ হৈ উঠিব। খাদ্যৰ যতন লোৱাৰ লগতে , তেওঁলোকক সময় দিব, তেওঁলোকৰ লগত মুকলিকৈ কথা পাতিব। মানসিক স্বাস্থ্যৰ বাবে বিশেষজ্ঞৰ সৈতে আলোচনা কৰি তেওঁলোকৰ যত্ন ল’বলৈ যিমান পাৰে চেষ্টা কৰিব।

[সংঘমিত্ৰা কাশ্যপ, মনোবিজ্ঞানী ]

Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking. You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com ( For Assamese article, Unicode font is necessary)