ভাৰতত বিশ্ব মন্দাৱস্থাৰ প্ৰভাৱ কেনে হ’ব?

ভাৰতত বিশ্ব মন্দাৱস্থাৰ প্ৰভাৱ

কাকলি দাস

আজিকালি আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংবাদ মাধ্যমত মন্দাৱস্থা হৈছে নতুন খলকনি।

আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধিৰ পৰিচালন সঞ্চালিকা ক্ৰীষ্টালিনা জৰ্জিয়েভাই ইংগিত দিছে যে মন্দাৱস্থা বৃদ্ধিৰ দিশে আগবাঢ়িছে।

এতিয়া আই এম এফে ইয়াৰ বিশ্বব্যাপী বৃদ্ধিৰ ২০২৩ চনৰ অনুমান আৰু অধিক হ্ৰাস কৰিছে যিটো ইতিমধ্যে ২.৫% ত লিপিবদ্ধ হৈছিল। আই এম এফৰ দ্বাৰা বৃদ্ধিৰ হাৰৰ এয়া চতুৰ্থটো পুনৰীক্ষণ হ’ব।

মহামাৰীৰ পিছত আশাবাদৰ লেম্পটোৰ চিমনীটোৰ আইনাত ক’লা ধোঁৱাৰে ভৰি পৰা অন্ধকাৰ আৰু তাৰ লগে লগে ম্লান ভৱিষ্যতলৈকে যাত্ৰা সকলোৱে পৰ্যবেক্ষণ কৰি আছে। আনকি ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ প্ৰতিবেদনেও দেখুৱাইছে যে উন্নত অৰ্থনীতিৰ বিত্তীয় নীতিয়ে বিশ্ব মন্দাৱস্থাৰ আশংকা কৰে।

২০০৮ চনৰ বিশ্ব বিত্তীয় সংকটতকৈ ক্ষতি বেছি হোৱাৰ কথাও ৰাষ্ট্ৰসংঘই সতৰ্ক কৰি দিছে। কাৰণ বৃহৎ অৰ্থনীতিসমূহ – আমেৰিকা, চীন আৰু ইউৰো-জোন সমূহ ভয়ংকৰভাৱে মন্থৰ হৈ আহিছে। নিশ্চয়, ইয়াৰ বাবে আমালৈ এক সুযোগ থাকিব – এনেদৰেই কিছুমানে ক’ব।

অৰ্থনৈতিক মন্দাৱস্থাৰ মূল কাৰণসমূহ হ’ল – কোভিড-১৯অৰ পৰাক্ৰম, ৰাছিয়াৰ ইউক্ৰেইন আক্ৰমণ, জলবায়ু পৰিৱৰ্তন। সমগ্ৰ বিশ্বতে জলবায়ু বিপৰ্যয় এনে এক বিষয়, যিয়ে মন্দাৱস্থাত অৰিহণা যোগাইছিল।

ভাৰতত মন্দাৱস্থাৰ প্ৰভাৱ কি হ’ব? আগন্তুক মাৰ্চ মাহত অতি প্ৰয়োজনীয় বৃদ্ধি পাবনে? এইবোৰ বুজিবলৈ হ’লে গোলকীয় দৃষ্টিভংগীৰ প্ৰয়োজন।

প্ৰথমতে, যিয়েই নহওক এই মন্দাৱস্থা কি?

 অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপ মন্থৰ হ’লে মন্দাৱস্থা দেখা যায়। মন্দাৱস্থা হৈছে অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ এক উল্লেখযোগ্য, ব্যাপক আৰু দীৰ্ঘদিনীয়া মন্দাৱস্থা। এটা জনপ্ৰিয় নিয়ম হ’ল যদি একেৰাহে দুটা ত্ৰৈমাসিকত জিডিপি হ্ৰাস দেখা যায় তেন্তে মন্দাৱস্থা হয়। সহজ ভাষাত ক’বলৈ গ’লে – চাকৰিৰ অভাৱ, জিডিপিৰ পতন, ৰাজহুৱা ব্যয় হ্ৰাস আৰু ব্যৱসায়ৰ নেতিবাচক দৃষ্টিভংগী।

২০০৮ চনৰ সংকটৰ ভৱিষ্যদ্বাণী কৰা অৰ্থনীতিবিদ নৌৰিয়েল ৰুবিনিয়ে ২০২৩ চনৰ শেষলৈকে আমেৰিকাত দীঘলীয়া আৰু কুৎসিত মন্দাৱস্থাৰ সতৰ্কবাণী দিছে। তেওঁ কিয় এইদৰে কৈছিল? প্ৰথমে ইয়াৰ বিষয়ে জানো আহক।

মন্দাৱস্থা আহি আছে: আমেৰিকা

ফেডাৰেল ৰিজাৰ্ভে সুতৰ হাৰ শূন্য কৰি ৰখাৰ বাবে মুদ্ৰাস্ফীতিক ‘ক্ষণস্থায়ী’ বুলি অভিহিত কৰে। এতিয়া আকাশলংঘী মুদ্ৰাস্ফীতি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ হঠাৎ সুতৰ হাৰ বৃদ্ধি কৰা হৈছে। হাৰ অধিক উত্থান ঘটিব পাৰে, যাৰ ফলত যিকোনো ধৰণৰ ঋণ পূৰ্বতকৈ ব্যয়বহুল হ’ব পাৰে। মন্দাৱস্থা ওচৰ চাপিছে – ই কেৱল কেতিয়াহে, যদি নহয়, সেইটোহে প্ৰশ্ন। গোল্ডমেন চেক্সৰ জ্যেষ্ঠ অধ্যক্ষ লয়ড ব্লেংকফেইনে কয় যে আমেৰিকাই মন্দাৱস্থাৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলাব লাগে। চেন্সেক্সৰ সৈতে মিল থকা ডাউ জ’নে ইতিমধ্যে সংশোধন কৰিছে, কিন্তু মানুহে অধিক পতনৰ বাবে সাজু হৈছে।

মন্দাৱস্থা আহি আছে: ইউৰোপ

গেছ যোগানৰ বাবে ইউৰোপ ৰাছিয়াৰ ওপৰত অত্যধিক নিৰ্ভৰশীল আছিল। ইউৰোপৰ বাবে ৰাছিয়াৰ ৪০% প্ৰাকৃতিক গেছৰ ব্যৱহাৰ। ইউক্ৰেইনৰ সমৰ্থনত থিয় দিলে আৰু কেতিয়া থিয় দিলে প্ৰাকৃতিক গেছ বন্ধ হৈ গ’ল। যুদ্ধৰ মাজতে বিদ্যুতৰ মূল্য ৫ৰ পৰা ১০ গুণ বৃদ্ধি পোৱাৰ ফলত তাত থকা লোকসকলৰ বাবে ই অসহ্যকৰ হৈ পৰিছে। গতিকে, ইউৰোপত মন্দাৱস্থা অনিবাৰ্য। মন্দাৱস্থাৰ পথত জাৰ্মানী, ২০২৩ চনত উচ্চ মুদ্ৰাস্ফীতি, কেন্দ্ৰীয় বেংকে কয়। ছেপ্টেম্বৰ মাহত জাৰ্মানীৰ বাৰ্ষিক মুদ্ৰাস্ফীতিৰ হাৰ আছিল ১০%। জাৰ্মানী হৈছে প্ৰথমখন জি-৭ দেশ যিয়ে আগন্তুক মন্দাৱস্থাক গ্ৰহণ কৰিছে, কৈছে – আমি ৰাছিয়াৰ সৈতে শক্তি যুদ্ধত আছো।

মন্দাৱস্থা আহি আছে: চীন

চীনৰ শূন্য কোভিড-১৯ নীতি হ’ল চীনত মন্দাৱস্থাৰ মূল কাৰণ; make in China ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে। সেয়েহে কোম্পানীসমূহে চীন + এটা কৌশল গ্ৰহণ কৰাৰ লগে লগে উৎপাদকৰ পলায়ন আৰম্ভ হৈছিল, চীনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতা হ্ৰাস কৰিবলৈ। তদুপৰি চীনৰ মানুহক ঋণ দিবলৈ অসুবিধা পাইছে; চীনত ৰিয়েল এষ্টেট খণ্ডই সামগ্ৰিক অৰ্থনীতিৰ গতি মন্থৰ কৰি সংগ্ৰাম কৰি আছে। গৃহ নিৰ্মাণৰ মূল্য হ্ৰাস পোৱাৰ লগে লগে – বেংকসমূহে অহা বছৰ অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধিত ৪% হ্ৰাস পোৱাৰ ভৱিষ্যদ্বাণী কৰিছে (এটা দশকৰ ভিতৰত আটাইতকৈ কম)।

সেইবোৰ আছিল বিশ্বৰ দৃশ্যপট – এতিয়া আমাৰ কি হ’ব ভাৰতত?

নিঃসন্দেহে চীনৰ সংগ্ৰামে মোক সুখী কৰে, কিন্তু আমাৰো অতিক্ৰম কৰিবলগীয়া প্ৰত্যাহ্বান আছে। বিশ্বব্যাপী সংকটৰ সময়ত সাধাৰণ ব্যক্তিয়ে কেনেদৰে লাভৱান হ’ব? চাকৰিৰ বজাৰখন এতিয়াও লেহেমীয়া হৈ আহিছে; আমাৰ নিয়োগৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় দক্ষতাৰ অভাৱ।

মন্দাৱস্থাৰ পৰা ভাৰত সুৰক্ষিত নেকি?

বিশ্ব মন্দাৱস্থাই ভাৰতত কেনে প্ৰভাৱ পেলাব? আমাৰ কৌশল কি হ’ব? গ্ল’বেল ৰেটিং এজেন্সী,Standard & Poor’s(S&P) য়ে কয় যে ভাৰতত ইয়াৰ প্ৰভাৱ পৰাৰ সম্ভাৱনা নাই, কাৰণ আমি এটা বিচ্ছিন্ন অৰ্থনীতি – আমাৰ নিজৰ আভ্যন্তৰীণ চাহিদা আৰু যোগান শক্তিশালী। আনহাতে, জাপানী প্ৰতিষ্ঠান নোমুৰাই ইয়াৰ বিপৰীত কথা কয়, আমাৰ বৃদ্ধিৰ শতাংশ আশা কৰা ৭%ৰ পৰা ৫.২%লৈ হ্ৰাস কৰি। আৰ বি আই আৰু বিশেষজ্ঞ অৰ্থনীতিবিদসকলে জিডিপি বৃদ্ধিৰ পূৰ্বাভাস ৭% আছিল, কিন্তু মডাৰেচনৰ পিছত ই ৫.২% হ’ব পাৰে। ভাৰতৰ বাবে এয়া ভাল লক্ষণ নহয়। আমাৰ বাবে ৫ ট্ৰিলিয়ন ডলাৰ হ’বলৈ হ’লে অন্ততঃ ৭% বৃদ্ধিৰ প্ৰয়োজন।

ভাৰতত এতিয়াও এয়া মন্দাৱস্থা নহয়, এতিয়াও ভাৰতত মন্দাৱস্থা নাই!

 গাণিতিকভাৱে মন্দাৱস্থাৰ বাবে অৰ্থনীতিত ঋণাত্মক ট্ৰেজেক্টৰী থাকিব লাগিব, যিটো ইয়াত নহয়। আনকি চৰকাৰেও ৬.৫% বৃদ্ধিৰ প্ৰকল্প কৰিছে, আৰু ভাৰত হ’ব আটাইতকৈ দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা অৰ্থনীতি, ইয়াত ঘৰুৱা অৰ্থনীতি আন অৰ্থনীতিতকৈ শক্তিশালী, আৰু উৎপাদন ভাৰতলৈ গতি কৰিছে যিটো এটা ডাঙৰ প্লাছ। তদুপৰি চৰকাৰে কয় যে ভাৰতৰ বাহ্যিক ঋণ বেছি নহয়, আমাৰ এটা বিচক্ষণ মুদ্ৰানীতি আছে, সেৱা খণ্ড সফল হৈছে আৰু দৰিদ্ৰসকলক এক ফলপ্ৰসূ সামাজিক সুৰক্ষাৰ জাল দিয়া হৈছে।

যদিও, এইবোৰ সঁচা হ’ব পাৰে, কিন্তু বাস্তৱত দেশখন ইমান বিচ্ছিন্ন নহয় যে চৰকাৰে হে প্ৰজেক্ট কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে। বাস্তৱতা হ’ল – বিশ্ব আন্তঃসংলগ্ন আৰু আন্তঃনিৰ্ভৰশীল, বিশ্বৰ মন্দাৱস্থাৰ অৰ্থ ভাৰতৰ বাবেও মন্দাৱস্থা। ঘৰুৱা খৰচ হিচাপে ৰান্ধনীশালত জুই জ্বলোৱাটোও জৰুৰী প্ৰয়োজন। কিন্তু খৰচ কৰে কিদৰে? মানুহে চাকৰি হেৰুৱাইছে।গোলকীয় মন্দাৱস্থাই লাহে লাহে, কিন্তু নিশ্চিতভাৱে ভাৰতত প্ৰভাৱ পেলাব।

আমাৰ ঘৰুৱা ব্যৱহাৰ যথেষ্ট শক্তিশালী নেকি?

 ২০০৮ চনৰ সংকটৰ মাজত আমি লাভৱান হৈছিলো কাৰণ তাত এটা শক্তিশালী ভেটি আছিল, আৰু সেয়েহে আমি ধুমুহাৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিলোঁ। কিন্তু এইবাৰ কৰ’না মহামাৰীৰ বাবে পৰিস্থিতি অধিক বেয়া হৈ পৰিল। দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে অনুকূল বৃদ্ধিৰ হাৰ মাত্ৰ কেইজনমানেহে সমৰ্থন কৰে – বিশ্ব বেংকে আঙুলিয়াই দিছে যে বৃদ্ধি বহল ভিত্তিৰ হোৱাৰ প্ৰয়োজন।

আমাৰ অৰ্থনীতিত বেয়া খবৰটো হ’ল – অনুকূল বৃদ্ধিৰ হাৰ আছে, কিন্তু মাত্ৰ কেইজনমানৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত, সকলো পৰিয়ালে আয়ৰ সমান বৃদ্ধি দেখা নাপায়, মাত্ৰ ২০% মহিলাইহে শ্ৰম বজাৰত অংশগ্ৰহণ কৰিছে। আমাৰ চৰকাৰৰ ফোকাচ ডাঙৰ ফাৰ্মৰ ওপৰত, কিন্তু ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ৰ কথা কি ক’ব? অৰ্থনীতিত অধিক অংশগ্ৰহণ লাভজনক হ’ব।

মন্দাৱস্থা থাকিলে কি হ’ব?

যদি মন্দাৱস্থা বহুদিনলৈ থাকে, তেন্তে ইয়াৰ প্ৰভাৱ ভয়ংকৰ হ’ব। খাদ্য তেল আৰু পেট্ৰ’লৰ দাম বেছি, আৰু খুচুৰা মুদ্ৰাস্ফীতি ৭%ৰ ওপৰত, ইতিমধ্যে প্ৰত্যক্ষ হৈছেই। পাইকাৰী মুদ্ৰাস্ফীতি ১৪%ৰ ওচৰত। বৰ্তমান আমি ৭% জিডিপি বৃদ্ধিৰ কথা কৈছো, কিন্তু যোৱা ৪ বছৰত গড়ে মাত্ৰ ৪% বৃদ্ধিহে দেখা গৈছিল, যিটো আমাৰ দৰে উন্নয়নশীল দেশ এখনৰ বাবে চিন্তনীয়। 

জুন মাহত ২০%ৰ পৰা ঔদ্যোগিক বৃদ্ধিৰ গতি মন্থৰ হৈ বছৰ বছৰ ধৰি ১২.৩%লৈ হ্ৰাস পাইছে। বিত্তমন্ত্ৰী নিৰ্মলা সীতাৰমণে ইণ্ডিয়া ইনকৰ্পৰেশ্যনক সুধিছিল যে কিহৰ বাবে তেওঁলোকক বিনিয়োগ কৰাত বাধা দিয়া হৈছে!

গতিকে, কোনোবাই নিৰ্মলা বাইদেউক সদয়ভাৱে জনাওক যে কোনেও বিনিয়োগ কৰা নাই, কাৰণ বিশ্ব মন্দাৱস্থাৰ সৃষ্টি হোৱাৰ সময়ত ঘৰুৱা ব্যৱহাৰ সংকুচিত হৈছে।

টকাৰ বিপৰীতে ৮০ৰ ওপৰেৰে বৃদ্ধি পাইছে ডলাৰ। ৰপ্তানি বৃদ্ধি পাইছিল (যদিও আমদানি বহু বেছি আছিল, কিন্তু বিশ্ব অৰ্থনৈতিক পৰিস্থিতিৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ৰপ্তানি হ্ৰাস পোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে)। বিশ্ব বেংকৰ মতে, ২০২০ চনত বিশ্বজুৰি দৰিদ্ৰ হৈ পৰাসকলৰ ৮০% হ’ল ভাৰতীয় – যেন ​​“ভাৰতত দুখীয়া লোক সৃষ্টি কৰক” আৰম্ভ হৈছে।

মন্দাৱস্থাক কেনেকৈ পৰাস্ত কৰিব ভাৰতে?

আজি ভাৰতৰ পৰিস্থিতি বিশ্বতকৈ ভাল – আমি বিশ্বজুৰি মন্দাৱস্থাৰ মাজতো বৃদ্ধি পাম – কিন্তু, ইয়াক আৰু বৃদ্ধি কৰিব পৰা যাবনে?

• নতুন অৰ্থনীতিয়ে সহায় কৰিব পাৰে – ডিজিটেল সমাধান, ষ্টাৰ্ট-আপ, নবীকৰণযোগ্য শক্তি। নতুন উদ্যোগে বৃদ্ধিত সহায় কৰিব পাৰে।

• ব্যৱসায় চলোৱাৰ বাবে কৰ ৰেহাই।

• শিক্ষা আৰু স্বাস্থ্যসেৱাৰ বাবে ব্যয় বৃদ্ধি কৰা

• ঋণ পৰিশোধ নকৰাৰ বাবে কঠোৰ শাস্তি। আনহাতে, কানাৰা বেংকে নাম শ্বেয়াৰ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰি ১.২৯ লাখ কোটিৰ ‘বেয়া ঋণ’ মচি পেলায় (ৰাইট অফ)।

• চৰকাৰে কৰৰ দ্বাৰা সৃষ্ট সন্ত্ৰাসবাদ বন্ধ কৰিব লাগে।

• অধিক ব্যৱসায়ক প্ৰচাৰ কৰা। আমাৰ দেশত হাজাৰ হাজাৰ আদানীৰ অতি প্ৰয়োজন।

• জনগাঁথনিগত লভ্যাংশৰ সৰ্বোত্তম ব্যৱহাৰ হৈছে ঘণ্টাৰ প্ৰয়োজনীয়তা। ভিয়েটনাম, ইণ্ডোনেছিয়াৰ জনমূৰি আয় কেনেকৈ বেছি, আনহাতে বাংলাদেশে আমাৰ লগত ঘনিষ্ঠ প্ৰতিযোগিতা দিয়াৰ বিপৰীতে পৰ্যবেক্ষণ কৰক।

আহক আমি বিশ্বৰ ব্যৱহাৰৰ বাবে মানসম্পন্ন সামগ্ৰী নিৰ্মাণ কৰোঁ। 

নিশ্চিতভাৱে আমি আন অৰ্থনীতিতকৈ ভাল কিন্তু আৰু বহুত কৰিবলগীয়া আছে।

[কাকলি দাসৰ মূল ইংৰাজী লেখাৰ অসমীয়া ভাঙনিঃ অৰবিন্দ ৰাভা]

(Images from different sources)

Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking.  You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com ( For Assamese article, Unicode font is necessary)