লাওচৰ অৱস্থাও শ্ৰীলংকাৰ দৰে হ’ব নেকি?
মোহন খাউণ্ড
লাওচ
মোহন খাউণ্ড
প্ৰতিদিনে লাওছৰ ৰাজধানী ভিয়েণ্টিয়ানৰ বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ পৰা এটা দীঘল শাৰী সাপৰ দৰে ওলাই আহে। এই দীঘল শাৰীটো হ’ল পাছপ’ৰ্টৰ বাবে আবেদন কৰাৰ আশাত লাওচীয়াসকলে গঠন কৰা এটা শাৰী, যাতে তেওঁলোকে চুবুৰীয়া দেশ থাইলেণ্ডলৈ গৈ কাম কৰিব পাৰে।
কিন্তু থাইলেন্ডত কামৰ যোগাৰ হ’লেও আৰু সেই সংক্ৰান্তীয় কাগজ-পত্ৰ লাভ কৰিলেও, বহুতেই হয়তো থাইলেন্ডলৈ ভ্ৰমণ কৰিব নোৱাৰিব। কাৰণ বিগত এটা বছৰত লাও কিপৰ মূল্য ডলাৰৰ বিপৰীতে ৩৬% হ্ৰাস পাইছে । পেট্ৰ’ল বিচাৰি পোৱাটো কঠিন আৰুতেনে সংকটৰ দৃশ্য ক্ৰমান্বয়ে সুলভ হৈ পৰিছে। যোৱা ছয় সপ্তাহত লাওচীয়াসকলে নিজৰ টেংকত পেট্ৰ’ল ভৰোৱাৰ বাবে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা শাৰী পাতিবলগীয়া হৈছে।
এনে সংকটৰ ছবিসমূহে মে’ মাহত ঋণ পৰিশোধ নকৰা শ্ৰীলংকাৰ কথা মনত পেলায়! শ্ৰীলংকাৰ বাসিন্দাসকলে এতিয়া ইন্ধন, খাদ্য আৰু ঔষধৰ নাটনিত ভুগিছে। এই সপ্তাহত শ্ৰীলংকাৰ চৰকাৰে কৈছে যে, অন্ততঃ ১০ জুলাইলৈকে কেৱল অত্যাৱশ্যকীয় সেৱা আগবঢ়োৱা বাহনসমূহকহে ইন্ধন যোগান ধৰিব পৰা যাব৷
লাওছৰ পৰিস্থিতি ইমান বিপদজনক হোৱা নাই । কিন্তু শ্ৰীলংকাক অস্থিৰতাত ডুবাই ৰখা বহু অৱস্থা প্ৰকট হৈ আছে। ইতিমধ্যে পর্যটকৰ অনুপস্থিতিত অর্থনীতি ক্ষতিগ্রস্ত হৈছিল, কাৰণ ক’ৰোনা মহামাৰীৰ সময়ত পৰ্যটন বন্ধ হৈ পৰিছিল৷ ৰাছিয়াই ইউক্ৰেইন আক্ৰমণ কৰাৰ ফলত আৰু কিপৰ মূল্য হ্ৰাসৰ ফলত তীব্ৰতৰ হৈ পৰা তেলৰ মূল্যবৃদ্ধিয়ে লাওচৰ বাবে ইন্ধন ক্ৰয় কৰাটো কঠিন কৰি তুলিছে, কাৰণ লাওচত ইন্ধন আমদানি কৰা হয়। মে’ মাহলৈকে বছৰটোত লাওচত পেট্ৰ’লৰ মূল্য ৮০%তকৈ অধিক বৃদ্ধি পাইছে; আমদানি কৰা খাদ্য যেনে ৰন্ধন তেল আৰু তৎক্ষণাত নুডলছৰ মূল্য আগৰ বছৰৰ তুলনাত এপ্ৰিল মাহত ১৯% বেছি আছিল।
শ্ৰীলংকাৰ সৈতে লাওচৰো আন এক সমান্তৰাল সমস্যা হ’ল বেয়া নীতি। ১৯৭৫ চনৰ পৰা লাওচ পিপলছ ৰিভল্যুচনেৰী পাৰ্টিৰ দ্বাৰা পৰিচালিত চৰকাৰে যোৱা দশকত মুঠ ১৪.৫ বিলিয়ন ডলাৰ বা জিডিপিৰ ৮৮% ঋণ সংগ্ৰহ কৰিছে, যাৰ প্ৰায় আধা চীনৰ ওচৰত ঋণী। অহা তিনি বছৰত লাওচে কেনেকৈ বাৰ্ষিক ১.৩ বিলিয়ন ডলাৰ পৰিশোধ কৰিব সেয়া বুজি পোৱা কঠিন! লাওচে প্ৰতি বছৰে এই পৰিমাণৰ মাত্ৰ দুগুণ ৰাজহ সংগ্ৰহ কৰে আৰু ডিচেম্বৰ মাহত প্ৰায় একে পৰিমাণৰ বিদেশী মুদ্ৰা ভৰালৰ মজুত আছিল, যি পৰিমাণ বাবে মাত্ৰ দুমাহৰ আমদানিৰ বাবে যথেষ্ট। জুন মাহত মুডী’ছ নামৰ এটা ক্ৰেডিট ৰেটিং এজেন্সীয়ে লাওছৰ গ্ৰেড হ্ৰাস কৰি সকীয়াই দিছিল যে লাওচৰ ডিফল্ট হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে।
লাওচীয়াসকলৰ মনোবল হ্ৰাস নোহোৱাৰ কৰাৰ বিশেষ কাৰণ আছে, কাৰণ মূল পৰিস্থিতি শ্ৰীলংকাৰ দৰে নহয়। লাওচে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মূলধনী বজাৰৰ প্ৰৱেশৰ পৰা বঞ্চিত হোৱা নাই। লাওচে ২০২২ চনৰ এপ্ৰিল মাহত থাইলেণ্ডৰ বজাৰলৈ বণ্ডৰ এটা ট্ৰেঞ্চ জাৰি কৰিছিল। মে’ মাহত সীমান্তসমূহ পুনৰ মুকলি কৰা হয়, যিয়ে মৃত্যুমুখত পৰা পৰ্যটন উদ্যোগটোক পুনৰুজ্জীৱিত কৰিব পাৰে আৰু লাওচীয়াসকলক বিদেশত পুনৰ কাম আৰম্ভ কৰিবলৈ অনুমতি দিব, যাৰ ফলত ‘ৰেমিটেন্স’ বৃদ্ধি পাব।
চীনলৈ নতুন ৰে’লৱে লাইনেও ব্যৱসায়ক জাগ্ৰত কৰি তুলিছে, কৰ’না মহামাৰীৰ মাজতো।এই সকলোবোৰে পাওনাদাৰসকলক উৎসাহিত কৰিব, যিবোৰ শ্ৰীলংকাৰ ক্ষেত্ৰত নাই। ৰাজনৈতিক বিশ্লেষকসকলে ভাবে যে বিশেষকৈ চীনৰ সৈতে নিজৰ ঋণৰ বিষয়ে পুনৰ আলোচনা কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে।
২০১৮ চনৰ পৰা ২০২০ চনলৈ লাওচৰ চৰকাৰক পৰামৰ্শ দিয়া টকিঅ’ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ নিছিজাৱা টোছিৰোৱে কয় যে চীনে লাওছক ডিফল্ট হ’বলৈ দিব বুলি মই নাভাবো।
( সহায় লৈ)
০৬-০৭-২০২২
Related Posts
Ngũgĩ’s Ideas on Language: Relevant Here and Now
Ngũgĩ’s Ideas on Language: Relevant Here and Now Sanjeev Kumar Nath Sanjeev Kumar Nath “The words of a dead man...
Read moreDetails
Mahabahu: An International Journal Showcasing Premium Articles and Thought-Provoking Opinions on Global Challenges—From Climate Change and Gender Equality to Economic Upliftment.