শীৰ্ষ অভিনেত্ৰী টাৰানে আলিদুষ্টিক মুকলি কৰি দিলে ইৰাণে

টাৰানে আলিদুষ্টি

ফায়েজা হাকিমি

চৰকাৰ বিৰোধী প্ৰতিবাদৰ বিৰুদ্ধে কঠোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ সমালোচনা কৰাৰ প্ৰায় তিনি সপ্তাহৰ পাছত বুধবাৰে (৪ জানুৱাৰী, ২০২৩ তাৰিখে) ইৰাণে অস্কাৰ বিজয়ী এখন ছবিৰ এগৰাকী বিশিষ্ট অভিনেত্ৰী টাৰানে আলিদুষ্টিক মুকলি কৰি দিয়ে।

ইৰাণৰ অৰ্ধ চৰকাৰী সংবাদ সংস্থা ইছনাই প্ৰকাশ কৰা অনুসৰি ২০১৬ চনৰ অস্কাৰ বিজয়ী ছবি “দ্য চেলছমেন”ৰ ৩৮ বছৰীয়া তাৰকা টাৰানে আলিদুষ্টিক জামিনত মুকলি কৰি দিয়া হৈছে। ইয়াৰ পূৰ্বে তেওঁৰ মাতৃ নাদেৰে হাকিমেলাহীয়ে ইনষ্টাগ্ৰামত এটা পোষ্টযোগে তেওঁক মুকলি কৰি দিয়া হ’ব বুলি কৈছিল।

বুধবাৰে তেহৰাণৰ কুখ্যাত ইভিন কাৰাগাৰৰ পৰা মুক্তি পোৱাৰ পিছত আলিদুষ্টিয়ে বন্ধু-বান্ধৱীয়ে আৱৰি থকা অৱস্থাত ফুলৰ থোপা লৈ প’জ দিছিল। তেওঁৰ গোচৰৰ বিষয়ে আৰু কোনো সবিশেষ প্ৰকাশ কৰা হোৱা নাই।

Sanctuary to Prison: Women’s Rights Under Taliban Rule!

দেশজোৰা প্ৰতিবাদৰ প্ৰতি সমৰ্থন প্ৰকাশ কৰা আৰু কৰ্তৃপক্ষই মতানৈক্যৰ ওপৰত হিংসাত্মক দমন কৰা সমালোচনা কৰা ইৰাণৰ কেইবাজনো চেলিব্ৰিটিৰ ভিতৰত আলিদুষ্টিও আছিল। একাউণ্ট নিষ্ক্ৰিয় হোৱাৰ পূৰ্বে ইনষ্টাগ্ৰামত প্ৰতিবাদৰ সমৰ্থনত কমেও তিনিটা মেছেজ পোষ্ট কৰিছিল ছানীয়ে।

এটা বাৰ্তাই আৰক্ষীৰ জিম্মাত থকা এগৰাকী মহিলাৰ মৃত্যুৰ ফলত হোৱা প্ৰতিবাদৰ সৈতে জড়িত অভিযোগত ফাঁচী দিয়া প্ৰথমজন পুৰুষৰ সৈতে সংহতি প্ৰকাশ কৰিছিল আৰু ইৰাণৰ শাসকীয় ধৰ্মগুৰুসকলক উৎখাত কৰাৰ বাবে ব্যাপক আহ্বানলৈ পৰিণত হৈছে।

১৯৭৯ চনৰ ইছলামিক বিপ্লৱৰ পিছত ইছলামিক ৰিপাব্লিক প্ৰতিষ্ঠা হোৱাৰ পিছত এই প্ৰতিবাদৰ অন্যতম বৃহৎ প্ৰত্যাহ্বান। নিৰাপত্তা বাহিনীয়ে সজীৱ গুলী, চৰাইৰ গুলী, কন্দুৱা গেছ আৰু লাঠী ব্যৱহাৰ কৰি প্ৰতিবাদকাৰীক ছত্ৰভংগ দিছে বুলি অধিকাৰ সংগঠনসমূহে প্ৰকাশ কৰিছে।

ইৰাণৰ আদালতে তেহৰাণৰ এটা ৰাস্তা বন্ধ কৰি দেশখনৰ নিৰাপত্তা বাহিনীৰ এজন সদস্যক মেচেটেৰে আক্ৰমণ কৰাৰ অভিযোগত ৯ ডিচেম্বৰত ফাঁচী দিয়া হৈছিল মহচেন শ্বেকাৰীক। এসপ্তাহৰ পাছত ইৰাণে দ্বিতীয়গৰাকী বন্দী মাজিদ্ৰেজা ৰাহনাভাৰ্ডক ৰাজহুৱাকৈ ফাঁচী দিয়ে। দমন অভিযানৰ নেতৃত্ব দিয়া অৰ্ধসামৰিক বাছিজ মিলিচীয়াৰ দুজন সদস্যক ছুৰীৰে আঘাত কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন হৈছিল।

শীৰ্ষ অভিনেত্ৰী টাৰানে আলিদুষ্টিক মুকলি কৰি দিলে ইৰাণে

প্ৰতিবাদৰ সৈতে জড়িত অভিযোগক লৈ বন্ধ দুৱাৰৰ শুনানিত কমেও এক ডজন লোকক মৃত্যুদণ্ডৰ শাস্তি প্ৰদান কৰা হৈছে বুলি কৰ্মীসকলে কয়।

গ্ৰেপ্তাৰৰ পূৰ্বে প্ৰায় ৮০ লাখ অনুগামী থকা একাউণ্টত আলিদুষ্টিয়ে লিখিছিল যে ”তেওঁৰ নাম আছিল মহচেন শ্বেকাৰী।”এই ৰক্তপাত চাই ব্যৱস্থা গ্ৰহণ নকৰা প্ৰতিটো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থাই মানৱতাৰ বাবে অপমানজনক।”

আলিদুষ্টিৰ মুক্তিৰ সন্দৰ্ভত ইৰাণৰ বাতৰিত তেওঁৰ বিৰুদ্ধে কোনো অভিযোগ উত্থাপন হৈছে নে নাই বা তেওঁৰ বিচাৰত থিয় দিব নে নাই সেই কথা কোৱা হোৱা নাই। মুক্তিৰ চৰ্তৰ অংশ হিচাপে ভ্ৰমণৰ নিষেধাজ্ঞাৰ সন্মুখীন হ’ব নে নহয় সেয়াও স্পষ্ট হোৱা নাছিল।

অশান্তিৰ ওপৰত তীক্ষ্ণ দৃষ্টি নিৰীক্ষণ কৰা ইৰাণৰ হিউমেন ৰাইটছ এক্টিভিষ্টে জনোৱা মতে, কমেও ৫১৬ জন প্ৰতিবাদকাৰী নিহত হোৱাৰ লগতে ১৯ হাজাৰৰো অধিক লোকক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছে। ইৰাণ কৰ্তৃপক্ষই নিহত বা আটক কৰা লোকৰ আনুষ্ঠানিক হিচাপ প্ৰদান কৰা নাই।

ছ’চিয়েল মিডিয়াত প্ৰতিবাদকাৰীৰ সৈতে সংহতি প্ৰকাশ কৰাৰ অপৰাধত নৱেম্বৰ মাহত গ্ৰেপ্তাৰ হৈছিল হেংগেমেহ গাজিয়ানী আৰু ইৰাণৰ আন দুগৰাকী বিখ্যাত অভিনেত্ৰী কাটায়উন ৰিয়াহীক। ইৰাণৰ ফুটবল তাৰকা ভোৰিয়া গাফৌৰীকো সেই মাহতে ”ৰাষ্ট্ৰীয় ফুটবল দলক অপমান কৰা আৰু চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে অপপ্ৰচাৰ কৰাৰ অপৰাধত গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছিল।” তিনিওজনকে মুকলি কৰি দিয়া হৈছে।

ইছলামিক ৰিপাব্লিকৰ কঠোৰ সাজ-পোছাক উলংঘা কৰাৰ অভিযোগত ইৰাণৰ নৈতিকতা আৰক্ষীয়ে গ্ৰেপ্তাৰ কৰাৰ পিছত ছেপ্টেম্বৰৰ মাজভাগৰ পৰাই এই প্ৰতিবাদ আৰম্ভ হৈছিল। প্ৰতিবাদত মহিলাসকলে অগ্ৰণী ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছে, বহুতে ৰাজহুৱাভাৱে হিজাব নামেৰে জনাজাত বাধ্যতামূলক ইছলামিক মূৰত মেৰিওৱা কাপোৰখন খুলিছে।

দশক দশক ধৰি চলি থকা ৰাজনৈতিক আৰু সামাজিক দমনৰ অন্তত তেওঁলোক বিৰক্ত হোৱা বুলি কয় প্ৰতিবাদকাৰীসকলে। ইয়াৰে এটা মূল শ্লোগান হৈছে “এনানায়কত্ববাদীৰ মৃত্যু” বুলি উল্লেখ কৰি ইৰাণৰ ৮৩ বছৰীয়া উচ্চতম নেতা আয়াতুল্লা আলী খামেনেইক উল্লেখ কৰি তিনি দশকৰো অধিক সময় ধৰি দেশৰ সৰ্বোচ্চ পদবীত অধিষ্ঠিত হৈ আহিছে।

ইৰাণৰ বিষয়াসকলে এই প্ৰতিবাদৰ বাবে আমেৰিকা আৰু অন্যান্য বিদেশী শক্তিক দোষাৰোপ কৰে। ৰাজ্যৰ সৈতে জড়িত সংবাদ মাধ্যমে নিৰাপত্তা বাহিনীৰ ওপৰত আক্ৰমণৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিছে, আনহাতে কৰ্তৃপক্ষই বিক্ষোভৰ কভাৰেজৰ ক্ষেত্ৰত মাজে মাজে ইণ্টাৰনেটৰ ব্যৱহাৰ বিচ্ছিন্ন কৰাকে ধৰি গধুৰ বাধা আৰোপ কৰিছে।

প্ৰতিবাদ সন্দৰ্ভত কম কথা কোৱা খামেনেই বুধবাৰে মহিলাৰ সৈতে হোৱা বৈঠকত ইছলামিক সাজ-পোছাকৰ বিষয়ে কয় যে হিজাবটো প্ৰয়োজনীয় যদিও যিসকলে এই প্ৰথা “সম্পূৰ্ণৰূপে পালন” নকৰে তেওঁলোকক “অধৰ্মীয় বা… বিপ্লৱৰ বিৰুদ্ধে।”

প্ৰতিবাদৰ পূৰ্বেও বহু ইৰাণী মহিলাই শিথিলভাৱে হেডস্কাৰ্ফ পিন্ধিছিল আৰু কৰ্তৃপক্ষই কেতিয়াবা ইয়াক বলবৎ কৰাত সহজ হৈ পৰিছিল, বিশেষকৈ ২০১৩ চনৰ পৰা ২০২১ চনলৈকে শাসন কৰা আপেক্ষিক মধ্যপন্থী হাছান ৰৌহানীৰ ৰাষ্ট্ৰপতিত্বৰ সময়ত নিষেধাজ্ঞা কঠোৰ কৰিবলৈ আগবাঢ়িছিল।

ইয়াৰ পূৰ্বেও, অৰ্থাৎ এইবাৰৰ প্ৰতিবাদৰ পূৰ্বে আলিদুষ্টিয়ে ইৰাণ চৰকাৰ আৰু ইয়াৰ আৰক্ষী বাহিনীক সমালোচনা কৰিছিল।

২০২০ চনৰ জুন মাহত ২০১৮ চনত টুইটাৰযোগে আৰক্ষীক সমালোচনা কৰি মূৰৰ গামোচা খুলি দিয়া এগৰাকী মহিলাক আক্ৰমণ কৰাৰ বাবে তেওঁক পাঁচ মাহৰ নিলম্বিত কাৰাদণ্ডৰ শাস্তি প্ৰদান কৰা হৈছিল।

“দ্য চেলছমেন”ত তেওঁ এগৰাকী মহিলাৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল, যাৰ স্বামীৰ সৈতে তেওঁলোকৰ এপাৰ্টমেণ্টত যৌন নিৰ্যাতনৰ পিছত তেওঁৰ সম্পৰ্ক ভাঙি যায়। কাহিনীটো আৰ্থাৰ মিলাৰৰ ক্লাছিক নাটক “ডেথ অৱ এ চেলছমেন”ৰ স্থানীয় মঞ্চায়নৰ পটভূমিত প্ৰকাশ পাইছে, য’ত মহিলাগৰাকী আৰু তেওঁৰ স্বামীক মূল চৰিত্ৰ হিচাপে অভিনয় কৰা হৈছে।

আলিদুষ্টিয়ে অভিনয় কৰা আন আন সুপৰিচিত চিনেমাসমূহৰ ভিতৰত আছে “দ্য বিউটিফুল চিটি” আৰু “এবাউট এলি”।

05-01-2023

Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking. You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com ( For Assamese article, Unicode font is necessary)