শ্ৰীশিৰডী সাইবাবা আৰু জীৱ-জন্তু
শ্ৰীমতী টি.ৱাই. দাস

[গুৱাহাটীৰ ছয়মাইলৰ ৰাধানগৰস্থিত শ্ৰীশিৰডী সাই মন্দিৰৰ ১১ নৱেম্বৰ,২০২২ তাৰিখে দশম বৰ্ষ পূৰ্তি উপলক্ষে লেখা]
শ্ৰী সাই বাবাৰ জীৱন আৰু শিক্ষা শ্ৰী সাই সৎচৰিতত লিপিবদ্ধ কৰাৰ বাবে শ্ৰী গোবিন্দ ৰঘুনাথ ডাবোলকাৰ ওৰফে হেমাদপন্তৰ ওচৰত ভক্তসকল গভীৰভাৱে ঋণী। বাবাই কেনেদৰে শিৰডীত দিন পাৰ কৰিছিল, তেওঁৰ দৰ্শন আৰু শিক্ষাৰ এক বিশ্বাসযোগ্য বিৱৰণী শ্ৰী সাই সৎচৰিতত দিয়া হৈছে।
আমাৰ দৈনন্দিন জীৱন কেনেকৈ চলিব লাগে আৰু চেষ্টা কৰা পৰিস্থিতিত বিশ্বাস আৰু ধৈৰ্য্যৰে অধ্যৱসায় কৰিব পাৰি তাৰ অহৰহ পথ প্ৰদৰ্শক হ’ল শ্ৰীসাই সৎচৰিত।
শ্ৰী সাই সৎচৰিত পঢ়ি থাকোঁতে আমি বাবাৰ উপস্থিতি তীক্ষ্ণভাৱে অনুভৱ কৰোঁ আৰু তেওঁৰ শিক্ষাৰ ওপৰত চিন্তা কৰিবলৈ অধিক আগ্ৰহ অনুভৱ কৰোঁ। আৰু শ্ৰীসাই সৎচৰিতৰ দ্বাৰা আমাৰ মনটোক উজলাই তোলা আৰু বাবাৰ শিক্ষা পুনৰ আৱিষ্কাৰ কৰিবলৈ প্ৰয়াস কৰা এজন উচ্চ মানদণ্ডৰ শিক্ষকৰ দ্বাৰা বাবাৰ কথা শুনিবলৈ পোৱাৰো ই এক সৌভাগ্য হৈ পৰে।
মোৰ এটা বিশেষ মুহূৰ্তৰ কথা মনলৈ আহে, যেতিয়া মই প্ৰতিনিধি সদন আৰু আমেৰিকাৰ চেনেটৰ দুখনকৈ সদনৰ সন্মুখত ড° চন্দ্ৰ ভানু সৎপতিদেৱৰ মুকলি প্ৰাৰ্থনাৰ চলন্ত কাৰ্য্যবিধি চাইছিলো। গুৰুজীয়ে তেওঁৰ প্ৰাৰ্থনাত সাইবাবাৰ সকলো জীৱৰ প্ৰতি দয়া আৰু জীৱ-জন্তুৰ প্ৰতি নৈতিক ব্যৱহাৰৰ পোষকতাৰ কথা উল্লেখ কৰে। শ্ৰী সাই সৎচৰিত মই বহুবাৰ পঢ়িছিলোঁ যদিও বাবাৰ জীৱ-জন্তুৰ প্ৰতি থকা বিশেষ বাৰ্তাৰ এনে দিশ লক্ষ্য কৰিবলৈ হয়তো সেয়া যথেষ্ট নাছিল।

সন্তসকলে সদায় সকলো সত্তাৰ একতাৰ ওপৰত শিক্ষা দি আহিছে। আমাৰ ঘৰৰ ওচৰৰ পৰাই শ্ৰী শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱে কীৰ্তন ঘোষাত লিখিছে-
“শ্ৰীৰাম কুকুৰ, শিয়াল আৰু গাধৰ মাজতো বিৰাজমান।”
সাই বাবাই সকলো জীৱ-জন্তুৰ প্ৰতি কৰা ব্যৱহাৰ এই বিশ্বাসৰ জীৱন্ত সাক্ষ্য আছিল।
আমি মানুহৰ জগতত বাস কৰোঁ, গতিকে আমাৰ প্ৰথম বুজাবুজি হৈছে যে শ্ৰী সাই সৎচৰিত সম্পূৰ্ণৰূপে মানুহ আৰু মানুহৰ জগতখনৰ বিষয়ে। কিন্তু গ্ৰন্হখনৰ দ্বাৰা কথনৰ ভিতৰত গভীৰভাৱে পৰি আছে এটা গভীৰ মূল- সততে আওকাণ কৰা , জীৱ-জন্তু, চৰাই, সৰীসৃপ আৰু পোক-পৰুৱাৰ নিস্তব্ধ জগতখনৰ ৰাজ্যখন।

তেওঁলোকৰ উপস্থিতি সৰ্বত্ৰ বিয়পি আছে। তেওঁলোক সকলোতে আছে, স্থল, সাগৰ আৰু বিশাল আকাশত; কিন্তু যিহেতু সিহঁতে আমাৰ লগত কথা পাতিব নোৱাৰে বা আমি বুজা ভাষাত আমাৰ লগত যোগাযোগ কৰিব নোৱাৰে, সেয়েহে সিহঁতৰ অস্তিত্বই মানুহৰ চেতনাত খুব কমেইহে আঘাত কৰে। বস্তুগত জগতখনত নিমগ্ন হৈ থকাৰ বাবে আমাৰ সঁহাৰিবোৰ মৰ্যাদা, শ্ৰেণী, পদবী, জাতি আৰু সম্প্ৰদায়ৰ নিজে বান্ধি লোৱা ক্ৰমৰ দ্বাৰা চৰ্তসাপেক্ষ।
আৰু এই সীমিত কণ্ডিচনিঙৰ বাবে আমি প্ৰাণী জগতখন খুব কমেইহে দেখা বা শুনা যেন লাগে। আমাৰ বেছিভাগৰে বাবে জীৱ-জন্তুবোৰ সম্পূৰ্ণৰূপে মানুহৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ বাবে নিৰ্মিত ক্ষুদ্ৰ সত্তা। গতিকে, জীৱ-জন্তুবোৰ যে সমানে মৰ্যদা, প্ৰেম আৰু মমতাৰ যোগ্য সেই কথা মানি ল’বলৈ আমাৰ মানসিকতাৰ আমূল আৰু অস্বস্তিকৰ পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰয়োজন হ’ব ৷
শ্ৰী সাই সৎচৰিত বাবাৰ জীৱ-জন্তুৰ সৈতে হোৱা আদান-প্ৰদানৰ দৃষ্টান্তৰে ভৰি আছে। সেইবোৰৰ ওপৰত প্ৰতিফলনে আমাক চেতনাৰ এক বহল স্তৰলৈ লৈ যায়।
বাবাৰ বাৰ্তাবোৰ পুনৰ কোৱা আৰু উন্মোচন কৰিবলৈ চেষ্টা কৰোঁ আহক:
প্ৰথমে মনলৈ আহে বাবাৰ জীৱ-জন্তুৰ প্ৰতি থকা দয়া। প্ৰতিদিনে দান-বৰঙণি বিচৰাৰ অধ্যায়ৰ পিছত তেওঁ নিজৰ বাসস্থানৰ মজিয়া পৰিষ্কাৰ কৰিবলৈ ঝাড়ু দিয়া মহিলাগৰাকীৰ বাবে প্ৰায় দহ-বাৰখনমান ৰুটি সাচি ৰাখিছিল। তাৰ পিছত তেওঁ ‘কুণ্ডী’, অৰ্থাৎ মাটিৰ পাত্ৰত কিছু খাদ্য সংৰক্ষণ কৰি ৰাখিছিল আৰু কুকুৰ, কাউৰী আৰু মেকুৰীক তাৰ পৰা মুক্তভাৱে ভাগ ল’বলৈ দিছিল। বাবাই কেতিয়াও সিহঁতক খেদি পঠিওৱা নাছিল।
মানুহে যেনেকৈ খাদ্যৰ বাবে ভোকত থাকে, জীৱ-জন্তুৱেও তেনেকৈয়ে ভোকত থাকে আৰু বাবাই দুয়োৰে প্ৰয়োজন সাৱধানে চোৱাচিতা কৰিছিল। আনকি তেওঁৰ কাষত ভিৰ কৰা ভক্তক খুৱাই থকাৰ সময়তো তেওঁ জীৱ-জন্তুবোৰক খুৱাবলৈ সদায় সচেতন আছিল। বাবাই ঘৰচীয়া জীৱ-জন্তু আৰু পাৰ হৈ যোৱা বিপথগামী জীৱ-জন্তুকো খুৱাইছিল। তাৰ বাবে সিহঁত একেই আছিল।

বাবাই মানুহক নিজৰ সংকীৰ্ণ মনোভাৱ ত্যাগ কৰি সকলো জীৱক দয়া আৰু বিবেচনাৰে আকোৱালি ল’বলৈ আৰু সকলো প্ৰাণীত ঈশ্বৰক চাবলৈ উৎসাহিত কৰে। জীৱ-জন্তু আৰু বাবাৰ মাজত এক ঐশ্বৰিক আন্তঃসংযোগে খেলা-ধূলা কৰে, যেতিয়া ভোকাতুৰ বাবাই শ্ৰীমতী তৰ্খাদক খৰখেদাকৈ খাদ্য আনিবলৈ দিয়ে। ভদ্ৰমহিলাগৰাকীয়ে ঘৰলৈ লৰালৰিকৈ গৈ ৰুটি কিছু প্ৰস্তুত কৰি উভতি আহোতে বাটত ভোকাতুৰ কুকুৰ এটাকো খুৱাই দিয়ে।
যেতিয়া শ্ৰীমতী তৰ্খাদে বাবাৰ বাবে খাদ্য লৈ উভতি আহে, তেতিয়া তেওঁ বাবাক ইতিমধ্যে তৃপ্ত হৈ থকা আৰু সন্তুষ্টিৰে তৃপ্ত হৈ থকা দেখা পায়। বাবাই তেওঁক কয়, “মা তুমি মোক আড়ম্বৰপূৰ্ণভাৱে খুৱাইছা, মোৰ ভোকাতুৰ প্ৰাণ তৃপ্ত হৈছে। “সেই সোৱাদপূৰ্ণ ৰুটিখন খাই আৰু আন্তৰিকতাৰে তৃপ্ত হৈ মই এতিয়াও উগাৰ মাৰি আছো”।

যিটো কুকুৰক তুমি ৰুটিৰ টুকুৰাটো দিছিলা, সিহত মোৰ লগত একাকাৰ। মই সিহঁতৰ ৰূপতে ঘূৰি ফুৰিছো। যি মোক সকলো জীৱৰ মাজত দেখে, তেওঁ মোৰ প্ৰিয়। গতিকে দ্বৈততা আৰু বৈষম্যবোধ পৰিত্যাগ কৰি আজিৰ দৰেই মোৰ সেৱা কৰিবা।”
কৰ্মৰ দয়াৰ উপৰিও বাবাই আত্মাৰ দয়া, জীৱ-জন্তুৰ প্ৰতি কৃপা আৰু সহানুভূতিৰ বাবে উৎসাহিত কৰিছিল। বাঘ আৰু তিনিজন দৰবীৰ কাহিনী মৰ্মস্পৰ্শী। বাঘ প্ৰদৰ্শন কৰি জীৱিকা উপাৰ্জন কৰা তিনিজন ব্যক্তিয়ে গাড়ীত লোহাৰ শিকলিৰে বান্ধি থোৱা অসুস্থ বাঘটো বাবাৰ ওচৰলৈ লৈ আহে নিৰাময়ৰ আশাত। বাঘটো বাবাৰ কাষ চাপি অহাৰ লগে লগে বাবাৰ চকুলৈ মনোযোগেৰে চাই বাঘৰ চকুত উজলি উঠে। দুয়ো নিস্তব্ধ।

বাঘটোৱে বাবাৰ ফালে মৰমেৰে চাই মূৰটো নমাই তাৰ ঠেঙৰ হাতোৰা লৰচৰ কৰি মাটিত তিনিবাৰ ঠেলা-ঠেলি কৰি নিশ্চল হৈ পৰে।পাওনাদাৰক নিজৰ সকলো পাৰ্থিৱ প্ৰাপ্য ধন পৰিশোধ কৰি সি মুক্ত হয় আৰু বাবাৰ ভৰিৰ ওচৰত নিজৰ অন্ত পেলায়। কোনো শব্দ কোৱা নহয় যদিও এই আখ্যানেৰে পাঠকক একেলগে বাবাৰ সেই ৰোমাঞ্চকৰ উপস্থিতিলৈ পৰিবহন কৰা হয়। বাঘৰ আত্মাৰ গভীৰতালৈ গভীৰভাৱে চাই থকাৰ সময়ত তেওঁৰ গভীৰ বুজাবুজি, যত্ন আৰু মমতাই যেন বিকিৰণ কৰে।
বাবাই ‘দাৰ্বিছ’সকলক সান্ত্বনা দিয়ে আৰু শিৱ মন্দিৰৰ কাষতে থকা বাঘটোৰ সমাধিস্থলটো ব্যক্তিগতভাৱে তদাৰক কৰে। মৃত্যু হোৱা বাঘক মৰ্যাদা দিয়াৰ দায়িত্ব বাবাই নিজৰ ওপৰত লয়। তেওঁ বাঘটোক এজন পুণ্য আত্মা বুলি বৰ্ণনা কৰিছে যিয়ে নিজৰ পাৰ্থিৱ প্ৰাপ্য শেষ হোৱাৰ পিছত নিজৰ শৰীৰটো ঢালি দিছে। বাবাৰ বাবে জীৱ-জন্তুবোৰো মানুহৰ দৰেই মৰ্যাদাৰ যোগ্য।

এবাৰ মুক্তৰাম আৰু হেমাদপন্তৰ মাজত সাপক হত্যা কৰিব লাগে নে পলাবলৈ দিব লাগে সেই সম্পৰ্কে উত্তেজিত আলোচনা হৈছিল। পিছদিনা বাবাৰ আগত প্ৰশ্নটো উত্থাপন হ’ল। বাবাই কৈছে “ভগৱান সকলো জীৱ আৰু জীৱতে বাস কৰে, সেয়া সাপ হওক বা বৃশ্চিকেই হওক। তেওঁ জগতৰ মহান তাঁৰ টানিব পৰা, আৰু সকলো জীৱ, সাপ, বৃশ্চিক আদিয়ে তেওঁৰ আজ্ঞা পালন কৰে। যদিহে তেওঁ ইচ্ছা নকৰে তেতিয়ালৈকে কোনেও আনৰ ক্ষতি কৰিব নোৱাৰে ৷
পৃথিৱীখন সকলো তেওঁৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল আৰু কোনোৱেই স্বাধীন নহয়। গতিকে আমি সকলো জীৱক কৰুণা কৰি ভালপোৱা উচিত, হত্যাকাণ্ড এৰি ধৈৰ্য্য ধৰিব লাগে। প্ৰভু সকলোৰে ৰক্ষক।”
বাবাৰ মতে কোনোবাই বুজিব লাগে যে ঈশ্বৰৰ ইচ্ছা ক্ষতিকাৰক বা সৌজন্য সকলো জীৱৰ যোগেদি কাৰ্য্যকৰী হয়। ঈশ্বৰৰ নিৰ্দেশনা অনুসৰণ কৰিবলৈ তেওঁলোকক পূৰ্বনিৰ্ধাৰিত আৰু সেয়েহে, জীৱ-জন্তুৰ হত্যা বা ক্ষতি কৰাটো এৰাই চলিব লাগে ৷
সকলো জগতলৈকে বিস্তৃত বাবাৰ পৰিপূৰ্ণ সৰ্বজ্ঞানক লৈ পাঠকে আচৰিত অনুভৱ কৰে। বাবাই এটা জেঠীয়ে খেলা-ধূলা কৰা দেখি ঔৰংগাবাদৰ পৰা অহা ভনীয়েক জেঠীটোক লগ পোৱাৰ সম্ভাৱনাৰে উত্তেজিত হোৱা বুলি মন্তব্য কৰে। ঠিক তেতিয়াই ঔৰংগাবাদৰ পৰা এজন দূত আহি বেগটো খালী কৰি দিয়াৰ পিছতেই বেগটোৰ মাজত সোমাই থকা আনটো ভগ্নী জেঠীৰ ওলাই আনন্দত মিলিত হ’বলৈ জপিয়াই ওলাই আহে।

সৰ্বজ্ঞানী বাবাই জীৱ-জন্তুক নীচ জীৱ হিচাপে নহয়, বৰঞ্চ আমাৰ দুৰ্ভগীয়া ভাই-ভনীসকলকো চিনি পায়- যিসকলে অতীতৰ জীৱনত কৰা অতিক্ৰমৰ বাবে জীৱ হিচাপে পুনৰ জন্ম লৈছে ৷ ‘XLVI’ অধ্যায়ত ছাগলী দুটাৰ সৈতে হোৱা মুখামুখিটো এটা উল্লেখযোগ্য উদাহৰণ। পাৰ হৈ যোৱা জাকটোৰ দুটা ছাগলীয়ে তেওঁৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰে।
বাবাই তেওঁলোকক অতীতৰ জীৱনৰ ভাতৃত্ববোধ পাহৰি মাৰাত্মক শত্ৰু হৈ পৰা ভাই হিচাপে চিনি পায় আৰু ইজনে সিজনক হত্যা কৰাৰ বিষয়েও অৱগত। লগ পোৱাৰ লগে লগে মমতাৰে আপ্লুত হোৱা বাবাই ছাগলী দুটাক আদৰ কৰে, খুৱায়, মৰমেৰে ব্যৱহাৰ কৰে। কোনো বিচাৰ নাই। কেৱল বুজাবুজি আৰু সহানুভূতি, কৰ্মৰ বাবদ পৰিশোধ কৰি থকা দুৰ্ভগীয়া প্ৰাণীবোৰৰ বাবে মৰম ঢালি দিয়াই হ’ল বাবাৰ কাম।
ছাগলী দুটাৰ কাহিনীয়ে আমাক শত্ৰুতা আৰু হত্যাৰ পৰা সতৰ্ক কৰি দিয়ে আৰু দুৰ্ভগীয়া জীৱৰ প্ৰতি বুজাবুজি আৰু প্ৰেম বিচাৰে। অতীতৰ কাণ্ডই বাবাক বেদনা দিছে আৰু প্ৰতিশোধে ছাগলী দুটাক সাৱটি ধৰাৰ লগে লগে তেওঁক আৰু গভীৰ যন্ত্ৰণা দিছে।

দুজন শত্ৰুৱে একেধৰণৰ কৰ্ম চক্ৰ সহ্য কৰিবলগীয়া হয়। ঘৃণা আৰু শত্ৰুতাই গ্ৰাস কৰা মানুহৰ ওপৰত যি ভাগ্য ঘটে, সেই ভাগ্য চেনবাছপ্পা আৰু বীৰভদ্ৰপ্পা নামৰ দুজন মানুহৰ কাহিনীত কোৱা হৈছে। পিছৰ জন্মত, বীৰভদ্ৰপ্পাই বৰ্তমান সাপ হিচাপে আৰু চেনবাছপ্পাই বেং হিচাপে জন্ম লাভ কৰিছে।
আগৰ জন্মত তেওঁলোকে হত্যা আৰু প্ৰতিশোধৰ ব্যৱসায় চলাইছিল। বেং হৈ জন্মা চেনবাছাপ্পাই সহায়ৰ বাবে কৰা আৰ্তনাদৰ শব্দ শুনি বাবাই নিজৰ প্ৰতিশ্ৰুতি অনুসৰি দয়াপৰৱশ হৈ তেওঁক বীৰভদ্ৰপ্পাৰ এইজন্মৰ ৰূপ- সাপৰ মেৰপেঁচৰ পৰা বচাবলৈ লৰালৰি কৰে। বাবাই নিজৰ ভক্তৰ ওপৰত সদায় চকু ৰাখে আৰু ভক্তক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি পালন কৰিবলৈ সময় আৰু স্থানৰ মাজেৰে ভ্ৰমণ কৰিব পাৰে ৷
বাবাই আমাক আশীৰ্বাদ কৰক যাতে আমি তেওঁক সকলো ৰূপত দেখা পাওঁ।
[টি.ৱাই. দাসৰ মূল ইংৰাজী লেখাৰ অসমীয়া ভাঙনি অৰবিন্দ ৰাভা]
[Images from different sources]
Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking. You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com ( For Assamese article, Unicode font is necessary)