সেন্দুৰ সম্পৰ্কে যৎকিঞ্চিৎ

-দীপাংকৰ শইকীয়া |

• পুৰণি দিনত সেন্দূৰ কেনেদৰে প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল?

Indian Spirituality: Why is the West fond of it?

January 30, 2023

পুৰণি দিনত হালধি আৰু এলান্ধু বা চূণৰ পানীৰ লগতে অন্য কিছুমান জৈৱ উপাদান যেনে ঘিঁ‌উ, ৰঙা চন্দনৰ গুৰি, কেশৰ ইত্যাদি বস্তু মিহলাই সেন্দূৰ প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল। এই উপাদানবোৰ সঠিক পৰিমাণত ব্যৱহাৰ কৰিলে ছালৰ বাবে উপকাৰী।

•বৰ্তমান সময়ত বজাৰত উপলব্ধ সেন্দূৰ কেনেদৰে প্ৰস্তুত কৰা হয়?

বৰ্তমান ‘Vermilion’ নামৰ এবিধ কমলা ৰঙা ৰঙৰ কণিকাৰ পৰা ব্যৱসায়িকভাৱে সেন্দূৰ প্ৰস্তুত কৰা হয়। এই ‘Vermilion’ হৈছে ‘Cinnabar’ৰ গুড়িজাতীয় ৰূপ। (Cinnabar মাৰকিউৰি ছালফাইডৰ প্ৰাকৃতিক ভাবে পোৱা ‌মুখ্য ৰূপ)। কিছুসংখ্যক প্ৰস্তুত কৰ্তাই ৰঙা ৰংটো বঢ়াবলৈ ৰঙা সীহ (লীড টেট্ৰ’ক্সাইড)ও যোগ দিয়া দেখা যায়।

•মাৰকিউৰি ছালফাইড/পাৰাৰ এটি যৌগ?

১) সেন্দূৰত থকা মাৰকিউৰি ছালফাইড নামৰ যৌগটো বা বাৰ্তাটোত কোৱাৰ দৰে পাৰা ছালৰ মাজেৰে মানুহৰ শৰীৰত প্ৰৱেশ নকৰে আৰু সেন্দূৰ ব্যৱহাৰৰ কাৰণে দেহত পাৰাৰ পৰিমাণ বাঢ়ি যোৱাৰো কোনো তথ্যগত প্ৰমাণ নাই।

২) গতিকে সেন্দূৰত থকা পাৰাই দেহৰ পিটুইটেৰী গ্ৰন্থিক সক্ৰিয় কৰা কথাটো ভিত্তিহীন। সেইদৰে সেন্দূৰ লগালে দেহত যৌন হৰম’নৰ নিঃসৰণ বৃদ্ধি পোৱা কথাটোও ভুল।

৩) পুৰণি ভাৰতীয় শাস্ত্ৰত পাৰাক ঔষধ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰাৰ কথা উল্লেখ আছে যদিও ই দেহৰ অন্তঃস্ৰাৱী বা অন্য গ্ৰন্থিত কেনে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে সেই বিষয়ে কোনো উল্লেখ নাই । আধুনিক চিকিৎসা বিদ্যাৰ মতে পাৰাৰ বিষক্ৰিয়াই অন্ত্ৰ, বৃক্ক আৰু মগজুৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে। তদুপৰি পাৰাৰ বিষক্ৰিয়াই নিয়মীয়া অন্তঃস্ৰাৱী প্ৰক্ৰিয়াসমূহ বিঘ্নিত কৰি বিশেষকৈ ইনছুলিন, ইষ্ট্ৰ’জেন, টেষ্ট’ষ্টেৰন আৰু এড্ৰিনেলিন হৰম’নৰ মাত্ৰা কমাব পাৰে।

৪) তাৰ উপৰি, পিটুইটেৰী‌ গ্ৰন্থি আমাৰ কৰোটিৰ একেবাৰে পৃষ্ঠভাগত (মগজুৰ তলত), নাকৰ পিছফালে অৱস্থিত। বাৰ্তাটোত কোৱাৰ দৰে মূৰৰ সন্মুখভাগত নহয়। এই গ্ৰন্থিৰ কাম অকল যৌন গ্ৰন্থিক নিয়ন্ত্ৰণ কৰাই নহয়, শৰীৰৰ আন সকলো অন্তঃস্ৰাৱী গ্ৰন্থি‌কো ই নিয়ন্ত্ৰণ‌ কৰে।

•• ৰঙা সীহ সম্পৰ্কে?

১) সেন্দূৰত থকা সীহ ছালৰ মাজেৰে শৰীৰত নোসোমায়।

২) সেন্দূৰ দীৰ্ঘদিন ধৰি মুখেৰে শৰীৰত (অতি কম মাত্ৰাত হ’লেও) প্ৰৱেশ কৰিলে তেজত সীহৰ মাত্ৰা বাঢ়িব পাৰে আৰু ফলত পেটৰ বিষ, কোষ্ঠকাঠিন্য, মন্থৰ বিকাশ, স্মৃতিবিভ্ৰম আৰু আন স্নায়ৱিক লক্ষণে দেখা দিব পাৰে।

এই সকলোবোৰৰ উপৰিও, সেন্দূৰৰ ব্যৱহাৰৰ ‌ফলত কোনো কোনো লোকৰ ছালত এলাৰ্জি হ’ব পাৰে।

গতিকে আমি আপোনালোকক আহ্বান জনাইছোঁ‌ যে ক্ষতিকাৰক পদাৰ্থ থকা সেন্দূৰ পৰাপক্ষত পৰিহাৰ কৰক আৰু এনে ভুল তথ্যৰ পৰাও সাৱধানে থাকক।

(তথ্যসমূহ বিভিন্ন উৎসৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা হৈছে) #দায়লুপ্তি: “ব্যক্তিভেদে ভিন্ন মত আৰু সেন্দূৰ ব্যৱহাৰ কৰাৰ বিচাৰৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি আমি ইয়াৰ উৎপত্তি বা ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰাৰ সপক্ষে বা বিপক্ষে মত দিয়াৰ পৰা বিৰত আছোঁ‌।”