কেইটামান খবৰ
মোহন খাউণ্ড
ব্যক্তিগত তথ্য সুৰক্ষা (পিডিপি) বিধেয়ক, ২০১৯ খন প্ৰত্যাহাৰ
এক আচৰিত পৰিঘটনাৰ চিহ্ন হিচাপে চৰকাৰে যোৱা সপ্তাহত ব্যক্তিগত তথ্য সুৰক্ষা (পিডিপি) বিধেয়ক, ২০১৯ খন প্ৰত্যাহাৰ কৰে, যাৰ ফলত ভাৰতত পাঁচ বছৰতকৈ অধিক সময় ধৰি কাম কৰি থকা ৰাষ্ট্ৰীয় তথ্য সুৰক্ষা আইনখনৰ বাবে কৰা অভিযানো হঠাতে বন্ধ হৈ পৰে।
চৰকাৰৰ এই সিদ্ধান্তৰ কাৰণসমূহ অতি ৰহস্যময়। ইলেক্ট্ৰনিকছ আৰু তথ্য প্ৰযুক্তি মন্ত্ৰীয়ে জাৰি কৰা চুটি বিজ্ঞপ্তিটোৰ জৰিয়তে কেৱল কোৱা হৈছে যে যুটীয়া সংসদীয় সমিতিৰ (জেপিচি) প্ৰতিবেদন বিবেচনা কৰিলে — এই সমিতিয়ে ৮১টা সংশোধনীৰ প্ৰস্তাৱ দিছিল আৰু ১২টা পৰামৰ্শ দিছিল — গতিকে “এক বিস্তৃত আইনী কাঠামোৰ ওপৰত কাম কৰা হৈছে। এই পৰিস্থিতিত, “চৰকাৰে বিধেয়কখন প্ৰত্যাহাৰ কৰি “ব্যাপক আইনী কাঠামোৰ লগত খাপ খোৱা” এখন নতুন বিধেয়ক দাখিল কৰাৰ প্ৰস্তাৱ আগবঢ়ায়।
আমোদজনক কথাটো হ’ল, এনে “ব্যাপক আইনী কাঠামো”ৰ লগত কি কি বিষয় জড়িত হৈ আছে তাৰ কোনো বিশদ বিৱৰণ নাই। চৰকাৰে এক সতেজ গোপনীয়তা আইন বা এটা বিস্তৃত তথ্য সুৰক্ষা আইন (ব্যক্তিগত আৰু অব্যক্তিগত উভয়কে সামৰি) প্ৰণয়ন কৰিব পাৰে। ডিজিটেল স্থানত প্ৰতিযোগিতা আৰু উদ্ভাৱনৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি ইউৰোপীয় সংঘৰ ডিজিটেল সেৱা আইন অনুসৰি ই ডিজিটেল বজাৰ আইনো প্ৰণয়ন কৰিব পাৰে । দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে মন্ত্ৰালয়ৰ বিজ্ঞপ্তিটোৱে নাগৰিকক আগুৱাই যোৱাৰ পথৰ বিষয়ে কোনো স্পষ্ট নিৰ্দেশ নিদিয়ে৷
মন্ত্ৰালয়ে প্ৰত্যাহাৰ কৰাটো জেপিচিৰ প্ৰস্তাৱিত সংশোধনীৰ সৈতেও বিৰোধী, য’ত পিডিপি বিধেয়কখন বিস্তৃত আইনী কাঠামোৰ সপক্ষে প্ৰত্যাহাৰ কৰাৰ পৰামৰ্শ দিয়া হোৱা নাছিল। স্পষ্টতাৰ অভাৱটো আৰু অধিক ভয়াৱহ কৰি তুলিছে, যিহেতু নতুন বিধেয়কখন কেতিয়া সংসদত উত্থাপন কৰা হ’ব, বা কেতিয়া গৃহীত হ’ব সেই সম্পৰ্কে কোনো সময়সীমা নিৰ্দ্ধাৰণ কৰা হোৱা নাই।
পিডিপি বিধেয়কৰ খচৰা প্ৰস্তুতৰ ইতিহাসৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি এইটো বিশেষভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ- যেতিয়া ভাৰতৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে নিজৰ ঐতিহাসিক কে.এছ. ২০১৭ চনৰ পুট্টাস্বামীৰ ৰায়দানত আদালতৰ নজন ন্যায়াধীশ বিচাৰপীঠে চৰকাৰৰ কাৰ্যালয়ৰ স্মাৰকপত্ৰৰ উল্লেখ কৰি বি.এন. শ্ৰীকৃষ্ণ কমিটিয়ে তথ্য সুৰক্ষা বিধেয়কৰ খচৰাৰ পৰামৰ্শ আগবঢ়াব। কমিটীয়ে ২০১৮ চনত ব্যক্তিগত তথ্য সুৰক্ষা বিধেয়কৰ খচৰা প্ৰকাশ কৰিছিল, যিটো ভাৰতত তথ্য সুৰক্ষা আইনখনৰ প্ৰথম ৰাজহুৱা আৰ্টিকুলেচন আছিল।
পৰৱৰ্তী সময়ত যেতিয়া উচ্চতম ন্যায়ালয়ে আধাৰ আইনৰ সাংবিধানিকতাক সমৰ্থন কৰে, তেতিয়া সংখ্যাগৰিষ্ঠতাই জোৰ দি কয় যে তেওঁলোকৰ মতে “তথ্য সুৰক্ষাৰ বাবে এক উপযুক্ত আইনগত ব্যৱস্থাৰ প্ৰয়োজন আছে”। ই শ্ৰীকৃষ্ণ সমিতিৰ প্ৰতিবেদনৰ পৰামৰ্শৰ ভিত্তিত আইন প্ৰণয়নৰ জৰিয়তে “শক্তিশালী তথ্য সুৰক্ষা ব্যৱস্থা” উলিয়াই আনিবলৈ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ ওপৰত “আপ্লুত” কৰিছিল, প্ৰয়োজনীয় বুলি বিবেচিতভাৱে সংশোধন কৰি।
২০১৯ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত চৰকাৰে লোকসভাত পিডিপি বিধেয়ক, ২০১৯ক এক ব্যাপক ব্যক্তিগত তথ্য সুৰক্ষা ব্যৱস্থা হিচাপে উত্থাপন কৰে। বিধেয়কখনৰ গুৰুত্ব আৰু বিভিন্ন বিধানৰ সৈতে জড়িত বিতৰ্কসমূহ বিবেচনা কৰি বিধেয়কখন পৰামৰ্শৰ বাবে জেপিচিলৈ প্ৰেৰণ কৰা হয়। ২০২১ চনত জেপিচিয়ে ইয়াৰ পুনৰ শব্দযুক্ত তথ্য সুৰক্ষা বিধেয়ক ২০২১ৰ একাধিক সংশোধনীৰ পৰামৰ্শ দিছিল, যিয়ে ব্যক্তিগত গোপনীয়তাৰ ওপৰত ৰাষ্ট্ৰৰ ব্যতিক্ৰমবাদক বিশেষাধিকাৰ প্ৰদান কৰিছিল, একে সময়তে কৰ্পৰেট ব্যৱস্থাক কঠোৰভাৱে নিয়ন্ত্ৰণ কৰি ৰাখিছিল।
এতিয়া পাঁচ বছৰৰ কঠোৰ পৰিশ্ৰম আৰু ডাটা সুৰক্ষা আইন তিনিবাৰকৈ পুনৰাবৃত্তি কৰাৰ পিছত চৰকাৰে নাগৰিকৰ গোপনীয়তা সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে কৰা প্ৰচেষ্টা নষ্ট কৰিছে।
পিডিপি বিল, ২০১৯, লগতে প্ৰস্তাৱিত তথ্য সুৰক্ষা বিধেয়ক, ২০২১ত জেপিচিৰ পৰামৰ্শসমূহে গুৰুতৰ অভাৱত ভুগিছিল, যাৰ ফলত ন্যায়াধীশ শ্ৰীকৃষ্ণই ভাৰতক “অৰৱেলিয়ান ৰাষ্ট্ৰ”লৈ ৰূপান্তৰিত কৰাৰ সম্ভাৱনাৰ বাবে বিধেয়কখনক সমালোচনা কৰিছিল। প্ৰথমতে, বিধেয়কখনৰ বিস্তৃত ৰেহাইসমূহে ৰাষ্ট্ৰক আইনখনৰ সমগ্ৰ প্ৰয়োগক কেৱল এনেদৰে ৰেহাই দিবলৈ অনুমতি দিছিল যেন ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তা বা জনশৃংখলাৰ স্বাৰ্থত তেনে কৰাটো “উচিত”।
এই ৰেহাইসমূহ সংসদৰ সন্মুখত দাখিল কৰাৰ প্ৰয়োজন নাছিল আৰু চৰকাৰৰ সিদ্ধান্তৰ পৰ্যালোচনা বা তদাৰকীৰ কোনো ব্যৱস্থা নাছিল। দৰাচলতে সংসদ সদস্য জয়ৰাম ৰমেশে তেওঁৰ মতানৈক্য টোকাত আঙুলিয়াই দিছিল যে, “চৰকাৰী সংস্থাসমূহক এক সুকীয়া বিশেষ সুবিধাপ্ৰাপ্ত শ্ৰেণী হিচাপে গণ্য কৰা হয় যাৰ কাৰ্য্যকলাপ আৰু কাৰ্যকলাপ সদায় জনস্বাৰ্থত থাকে আৰু ব্যক্তিগত গোপনীয়তাৰ বিবেচনা গৌণ”।
দ্বিতীয়তে, পিডিপি বিল, ২০১৯ৰ লগতে জেপিচিৰ সংস্কৰণে বহু ক্ষমতাৰ সৈতে এটা শক্তিশালী নিয়ন্ত্ৰক (ডাটা সুৰক্ষা কৰ্তৃপক্ষ) স্থাপন কৰিছিল, কিন্তু স্বাধীনতা বা জবাবদিহিতা অতি কম।
তৃতীয়তে, বিধেয়কখনে এটা শক্তিশালী ডাটা স্থানীয়কৰণৰ আদেশ জাপি দিছিল, য’ত কোম্পানীসমূহে ভাৰতত সকলো স্পৰ্শকাতৰ ব্যক্তিগত তথ্য আৰু জটিল ব্যক্তিগত তথ্য (যিটো সংজ্ঞায়িত কৰা হোৱা নাছিল) সংৰক্ষণ কৰিব লাগিব। নাগৰিক সমাজ আৰু ব্যক্তিগত খণ্ডই প্ৰকাশ কৰা চোৰাংচোৱাগিৰি আৰু অনুসৰণৰ বৃদ্ধিৰ ব্যয়ক কেন্দ্ৰ কৰি উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰাৰ পিছতো চৰকাৰে সীমা অতিক্ৰম কৰি তথ্য হস্তান্তৰৰ সমৰ্থন কৰা নাছিল।
শেষত, জেপিচিয়ে ব্যক্তিগত তথ্য আৰু অব্যক্তিগত তথ্যৰ নিয়ন্ত্ৰণক একক আইনৰ ভিতৰত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ পৰামৰ্শ দিয়ে, যদিও ই ব্যক্তিগত তথ্যৰ সুৰক্ষা নিশ্চিত কৰাৰ বাবে পুট্টাস্বামীৰ আদেশক ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰে।
কিন্তু এই প্ৰকৃত উদ্বেগসমূহৰ মাজতো তথ্য সুৰক্ষা আইন জৰুৰীভাৱে প্ৰণয়ন কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয় আছিল আৰু হৈয়েই আছে। ভাৰতত বৰ্তমান ৭৫ কোটিৰো অধিক ইণ্টাৰনেট ব্যৱহাৰকাৰী আছে, ভৱিষ্যতে এই সংখ্যা বৃদ্ধি হ’ব বুলিহে আশা কৰা হৈছে। বিশেষকৈ ক’ভিড-১৯ মহামাৰীৰ পিছত স্বাস্থ্য, ৰেচন, বেংকিং, বীমাৰ সুবিধাৰ ডিজিটেলাইজেশ্যনত অধিক গুৰুত্ব দি ‘ডিজিটেল ইণ্ডিয়া’ৰ বাবেও চৰকাৰে এক প্ৰবল ঠেলা মাৰিছে। তথ্যৰ আন্তঃসংযোগৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব দিয়া হৈছে, সেয়া মুখ চিনাক্তকৰণৰ জৰিয়তে হওক, আধাৰৰ জৰিয়তে হওক, বা অপৰাধমূলক পদ্ধতি (চিনাক্তকৰণ) আইন, ২০২২ৰ জৰিয়তে হওক।
একে সময়তে ভাৰত বিশ্বৰ ভিতৰতে সৰ্বাধিক ডাটা ভংগ দেশৰ ভিতৰত আছে। জানিব পৰা গৈছে যে ২০০৪ চনৰ পৰা প্ৰতি ১০০ জন ভাৰতীয়ৰ ভিতৰত প্ৰায় ১৮ জন ভাৰতীয় ডাটা ভংগৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে, ৯৬২.৭ মিলিয়ন ডাটা পইণ্ট লিক হৈছে, মূলতঃ ব্যক্তিগত ডাটা পইণ্ট, যেনে নাম আৰু ফোন নম্বৰ। তথ্য সুৰক্ষা আইন প্ৰয়োগ নকৰাকৈ লাখ লাখ ভাৰতীয়ৰ তথ্য তেওঁলোকৰ সন্মতি অবিহনে শোষণ, বিক্ৰী, অপব্যৱহাৰৰ আশংকা অব্যাহত আছে।
ৰাজ্যিক ব্যৱস্থাৰ দৰে নহয়, কৰ্পৰেট ব্যৱস্থা বা অসৎ আচৰণ ভাৰতত লিখিত কাৰ্য্যবিধিৰ অধীনত নহয়। কাৰণ মৌলিক অধিকাৰসমূহ, সামগ্ৰিকভাৱে, ব্যক্তিগত অৰাষ্ট্ৰীয় সত্তাৰ বিৰুদ্ধে বলবৎ কৰিব নোৱাৰি। ইয়াৰ ফলত ব্যক্তিগত অভিনেতাৰ বিৰুদ্ধে ব্যক্তিসকলৰ হাতত সীমিত প্ৰতিকাৰৰ সৃষ্টি হয়। তেওঁলোকে হয় তথ্য প্ৰযুক্তি আইনৰ অপৰ্যাপ্ত আৰু অকাৰ্যকৰী বিধানৰ অধীনত ব্যৱস্থা বিচাৰিব পাৰে, নহয় আদালতৰ সন্মুখত দেৱানী/ফৌজদাৰী কাৰ্য্যবিধি দাখিল কৰিব পাৰে (যিটো নিজেই সময়সাপেক্ষ আৰু ব্যয়বহুল)।
ব্যক্তিগত তথ্য সুৰক্ষা আইন এখনে ব্যক্তিসকলক উপযুক্ত অভিযোগ প্ৰতিকাৰৰ বিকল্প প্ৰদান কৰি আৰু ব্যক্তিগত অভিনেতাসকলৰ মাজত পৰ্যাপ্ত প্ৰতিৰোধৰ সৃষ্টি কৰি এই অভাৱ দূৰ কৰিব। যিমানেই অপৰ্যাপ্ত আৰু ত্ৰুটিপূৰ্ণ নহওক কিয়, পিডিপি বিধেয়কখন আইনত পৰিণত কৰিলে প্ৰতিকাৰৰ কাঠামো প্ৰদানৰ আৰম্ভণি হ’লহেঁতেন। বৰঞ্চ আমি “ব্যাপক আইনী কাঠামো”ৰ অস্পষ্ট প্ৰতিশ্ৰুতিৰ সৈতে থাকি গ’ল, কোনো সময়সীমা দৃষ্টিগোচৰ হোৱা নাই।
তেন্তে চৰকাৰৰ কাৰ্য্যই নাগৰিকক ক’ত এৰি যায়? চৰকাৰে অতি সোনকালে এটা সতেজ তথ্য সুৰক্ষা আইন প্ৰৱৰ্তন কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়, যিটো সঠিক জনসাধাৰণৰ পৰামৰ্শৰ পিছত তৈয়াৰ কৰা হয়। এনে আইন এখনত নাগৰিক সমাজৰ লগতে ব্যক্তিগত খণ্ডই যি সমালোচনা উত্থাপন কৰিছে তাক বিবেচনা কৰা উচিত। সংসদত ইয়াৰ ওপৰত ব্যাপক আলোচনা আৰু বিতৰ্ক কৰা উচিত।
যদিও পিডিপি বিধেয়কখন আটাইতকৈ গোপনীয়তা সন্মানজনক আইন নহয়, তথাপিও ই ব্যক্তিৰ ব্যক্তিগত তথ্যক এক নিৰ্দিষ্ট বাঞ্ছনীয় স্তৰৰ সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে। এবাৰ প্ৰণয়ন হোৱাৰ পিছত ন্যায়িক পৰ্যালোচনাৰ (সম্ভাৱ্যভাৱে অসাংবিধানিক বিধানসমূহৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি) আৰু সংসদীয় সংশোধনী (আইনৰ কাম-কাজৰ ওপৰত মতামত অন্তৰ্ভুক্ত কৰি বিধায়কসকলে)ৰ বাবে সদায় সুযোগ থাকে। সেইবাবেই পিডিপি বিল, ২০১৯ বা জেপিচিৰ পৰামৰ্শক কেন্দ্ৰ কৰি হোৱা ন্যায্য সমালোচনাইও ইয়াৰ প্ৰত্যাহাৰৰ ন্যায্যতা প্ৰদান নকৰে।
(দিল্লীত ওকালতি কৰি অধিবক্তা বৃন্দা ভান্ডাৰীৰ লেখাৰ সহায় লৈ)
###
ড’নাল্ড ট্ৰাম্পৰ ফ্ল’ৰিডাৰ এষ্টেটত এফ বি আইয়ে অভিযান চলোৱাৰ পিছতে আন এক আঘাতৰ সন্মুখীন হয়, যেতিয়া মঙলবাৰে ফেডাৰেল ন্যায়াধীশে ৰায় দিয়ে যে হাউছ অৱ ৰিপ্ৰেজেণ্টেটিভছে তেওঁৰ কৰ ৰিটাৰ্ণৰ বাবে অনুৰোধ কৰিব পাৰে। ইফালে, আগশাৰীৰ ৰিপাব্লিকানসকলে ‘মাৰ-এ-লাগো’ত চলোৱা অভিযানক ধিক্কাৰ দিয়ে। সদনৰ আটাইতকৈ জ্যেষ্ঠ ৰিপাব্লিকান কেভিন মেককাৰ্থীয়ে মধ্যকালীন নিৰ্বাচনৰ পিছত তেওঁৰ দলে চেম্বাৰটোৰ নিয়ন্ত্ৰণ ল’লে ন্যায় বিভাগৰ তদন্ত কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে।
সোমবাৰে বিষয়টোৰ সৈতে পৰিচিত লোকসকলে জনোৱা মতে, ড’নাল্ড ট্ৰাম্পে হোৱাইট হাউছৰ পৰা ফ্ল’ৰিডাৰ বাসগৃহলৈ গোপনীয় ৰেকৰ্ড লৈ গৈছিল নেকি সেই সন্দৰ্ভত তদন্তৰ অংশ হিচাপে ফেডাৰেল ব্যুৰো অৱ ইনভেষ্টিগেশ্যনে (এফ বি আই)ৰ ‘মাৰ-এ-লাগো’ এষ্টেটত তালাচী চলাইছিল। এই পদক্ষেপে প্ৰাক্তন ৰাষ্ট্ৰপতিগৰাকীৰ ওপৰত আইন প্ৰয়োগকাৰী সংস্থাৰ তদন্তৰ এক নাটকীয় আৰু অভূতপূৰ্ব বৃদ্ধিৰ প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।
ট্ৰাম্প ডাঙৰীয়াই এক দীঘলীয়া বিবৃতিত অনুসন্ধানৰ বিষয়ে প্ৰকাশ কৰি দৃঢ়তাৰে কয় যে এজেণ্টসকলে তেওঁৰ ঘৰত এটা চেফ খুলিছে, আৰু তেওঁলোকৰ কামক “অঘোষিত অভিযান” বুলি অভিহিত কৰে যাক তেওঁ “অভিযুক্তৰ অসৎ আচৰণ”ৰ সৈতে তুলনা কৰে।
চলিত বৰ্ষৰ আৰম্ভণিতে মাৰ-এ-লাগোত হোৱাইট হাউছৰ ৰেকৰ্ডৰ বাকচত গোপনীয় নথি-পত্ৰসমূহ কেনেকৈ শেষ হৈছিল, মাহৰ পিছত মাহ ধৰি চলি থকা তদন্ত তীব্ৰতৰ কৰি তুলিছে। ২০২০ চনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি নিৰ্বাচনৰ ফলাফল বাতিল কৰাৰ প্ৰচেষ্টাৰ ওপৰত এক সুকীয়া গ্ৰেণ্ড জুৰীৰ তদন্তৰ মাজতে এই কথা সংঘটিত হৈছে, আৰু ট্ৰাম্পে আন এক দৌৰৰ বাবে ভেটি স্থাপন কৰাৰ সময়ত ট্ৰাম্পৰ বাবে সম্ভাৱ্য আইনী বিপদৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি কৰে।
এফ বি আই আৰু কংগ্ৰেছৰ তদন্তৰ ছাঁত চাৰি বছৰীয়া ৰাষ্ট্ৰপতিত্বৰ সময়ছোৱাৰ চিনাকি যুদ্ধ ৰেখাই সোমবাৰে নিশা পুনৰ দ্ৰুতগতিত গঢ় লৈ উঠে। ট্ৰাম্প আৰু তেওঁৰ মিত্ৰসকলে এই অনুসন্ধানক অপৰাধমূলক ন্যায় ব্যৱস্থাৰ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ হিচাপে আৰু ২০২৪ চনত তেওঁক আন এটা কাৰ্যকাল জয় কৰাৰ পৰা ৰক্ষা কৰাৰ বাবে ডেম’ক্ৰেটিক-চালিত প্ৰচেষ্টা হিচাপে ঢালিবলৈ বিচাৰিছিল — যদিও বাইডেনৰ হোৱাইট হাউছে কয় যে তেওঁলোকৰ ইয়াৰ বিষয়ে কোনো পূৰ্ব জ্ঞান নাই, আৰু বৰ্তমানৰ এফ বি আইৰ সঞ্চালক ক্রিষ্টোফাৰ ৰেইক ট্রাম্প ডাঙৰীয়াই নিযুক্তি দিছিল আৰু ৰিপাব্লিকান নেতৃত্বাধীন ন্যায় বিভাগৰ উচ্চ পদস্থ বিষয়া হিচাপে কাম কৰিছিল।
ট্ৰাম্পে এই সম্পৰ্কে লিখিছে, “আমাৰ জাতিৰ বাবে এয়া অন্ধকাৰ সময়, কিয়নো মোৰ ধুনীয়া ঘৰ ফ্ল’ৰিডাৰ পাম বিচৰ ‘মাৰ-এ-লাগো’ বৰ্তমান ঘেৰাওত আছে, অভিযান চলাই আছে আৰু এফ বি আইৰ এজেণ্টৰ এটা বৃহৎ দলে দখল কৰিছে। আমেৰিকাৰ কোনো ৰাষ্ট্ৰপতিৰ লগত এনেধৰণৰ একোৱেই আগতে কেতিয়াও হোৱা নাই।”
ট্ৰাম্পে নিজৰ বিবৃতিত কয় যে, ‘সংশ্লিষ্ট চৰকাৰী সংস্থাসমূহৰ সৈতে কাম কৰি সহযোগিতা কৰাৰ পিছত মোৰ ঘৰত এই অঘোষিত অভিযানটো প্ৰয়োজনীয় বা উপযুক্ত নাছিল।
ন্যায় বিভাগৰ মুখপাত্ৰ ডেনা আইভাৰছনে এই অনুসন্ধানৰ সন্দৰ্ভত কোনো মন্তব্য দিবলৈ অস্বীকাৰ কৰে, য’ত এটৰ্নী জেনেৰেল মেৰিক গাৰ্লেণ্ডে ব্যক্তিগতভাৱে ইয়াক অনুমোদন জনাইছে নে নাই সেই সন্দৰ্ভতও মন্তব্য দিবলৈ অস্বীকাৰ কৰে।
ট্ৰাম্পে অনুসন্ধানৰ ভিত্তিৰ বিষয়ে বিশদভাৱে উল্লেখ কৰা নাই যদিও নেচনেল আৰ্কাইভ এণ্ড ৰেকৰ্ডছ এডমিনিষ্ট্ৰেচনে মাৰ-এ-লাগোৰ পৰা হোৱাইট হাউছৰ ৰেকৰ্ডৰ ১৫টা বাকচ লাভ কৰা বুলি কোৱাৰ পিছত ন্যায় বিভাগে গোপনীয় তথ্যৰ সম্ভাৱ্য ভুল ব্যৱহাৰৰ তদন্ত কৰি আহিছে, গোপনীয় তথ্য থকা নথিপত্ৰসমূহকে ধৰি, এই বছৰৰ আৰম্ভণিতে। নেশ্যনেল আৰ্কাইভে কয় যে ট্ৰাম্পে কাৰ্যভাৰ এৰি যোৱাৰ লগে লগে সেই সামগ্ৰী গতাই দিব লাগিছিল, আৰু ই ন্যায় বিভাগক তদন্ত কৰিবলৈ কয়।
ট্ৰাম্প ডাঙৰীয়াই পূৰ্বে কৈছিল যে ৰাষ্ট্ৰপতি পদৰ অভিলেখ “এটা সাধাৰণ আৰু নিয়মীয়া প্ৰক্ৰিয়াত” ঘূৰাই দিয়া হৈছিল।
###
থিয়েটাৰৰ দৰে মূলতঃ এনালগ সৃষ্টিশীল উদ্যোগ কমেইহে আছে। ব্যক্তিগতভাৱে পৰিবেশনৰ ঘনিষ্ঠতা সদায় ইয়াৰ অন্যতম মূল আকৰ্ষণ হৈ আহিছে। কিন্তু শিল্প হিচাপে থিয়েটাৰ বৰ্তমানৰ ধাৰাসমূহৰ সৈতেও অবিচ্ছেদ্যভাৱে জড়িত, ই সম্বোধন কৰা বিষয়সমূহ আৰু ইয়াৰ শিল্পীসকলে ব্যৱহাৰ কৰা সঁজুলি দুয়োটাতে।
আনকি মহামাৰীৰ পূৰ্বেও থিয়েটাৰ চেটসমূহে ডিজিটেল প্ৰযুক্তিৰ সৈতে এনেদৰে তাঁৰ সংযোগ কৰি আছিল যিয়ে লাইভ প্ৰদৰ্শনক বৃদ্ধি কৰিছিল আৰু কল্পনা কৰিছিল। ২০১৫ চনত ‘নেশ্যনেল জিঅ’গ্ৰাফিক’ৰ এজন ফটোগ্ৰাফাৰে আমাজন বৰ্ষাৰণ্যৰ মাজমজিয়ালৈ কৰা যাত্ৰাৰ সঁচা কাহিনীৰ আধাৰত ‘দ্য এনকাউণ্টাৰ’ নামৰ ‘ব্ৰডৱে’ৰ এটা অনুষ্ঠানত অগ্ৰণী শব্দ ডিজাইন ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।
বাইন’ৰেল প্ৰযুক্তিয়ে হেডফোনৰ জৰিয়তে দৰ্শকলৈ পোনপটীয়াকৈ শব্দ প্ৰভাৱ প্ৰেৰণ কৰিছিল, যাৰ ফলত এক সমৃদ্ধ আৰু নিমজ্জিত ভৌতিক আৰু ডিজিটেল অভিজ্ঞতাৰ সৃষ্টি হৈছিল। প্ৰায় একে সময়তে ৰবাৰ্ট লেপেজৰ একক আত্মজীৱনীমূলক নাটক ৮৮৭ত পৰ্দা আৰু প্ৰজেকচন ব্যৱহাৰ কৰি অভিনেতাজনৰ শৈশৱৰ ঘৰৰ এটা ‘স্মৃতি প্ৰাসাদ’ সৃষ্টি কৰিছিল, ডিজিটেল যুগত স্মৃতিৰ বিষয়বস্তুৰ সন্ধান কৰিছিল। ইফালে জৰ্জ অৰৱেলৰ ১৯৮৪ চনৰ এটা প্ৰডাকচনত লাইভ প্ৰজেকচন ব্যৱহাৰ কৰি চোৱাচিতাৰ বিষয়বস্তুক জীৱন্ত কৰি তুলিছিল।
ইউৰোপীয় থিয়েটাৰ কনভেনচনৰ (ইটিচি) কাৰ্যবাহী সঞ্চালিকা হাইডি ৱাইলীয়ে ২০১৬ চনৰ আশে-পাশে ইউৰোপত ডিজিটেল উদ্ভাৱনৰ এক সক্ৰিয় সময়ছোৱাৰ কথা মনত পেলাইছে। “আমি সৃষ্টি প্ৰক্ৰিয়াত নতুন ধৰণৰ প্ৰযুক্তি পৰীক্ষা কৰি আছিলো, মঞ্চত অনুবাদৰ বাবে স্বয়ংক্ৰিয় বাক্য স্বীকৃতিৰ পৰা আৰম্ভ কৰি দৰ্শক সদস্যসকলে স্মাৰ্টফোন ব্যৱহাৰ কৰাৰ গতিশীল শব্দৰ কেপচনিং,” তেওঁ ব্যাখ্যা কৰে।
এই ডিজিটেল থ্ৰাষ্টৰ উদ্দেশ্য আছিল কেৱল নাটক কেনেকৈ এজন দৰ্শকলৈ প্ৰেৰণ কৰা হয়, সেইটো বৃদ্ধি কৰা নাছিল, বৰঞ্চ দৰ্শকৰ অংশগ্ৰহণ বৃদ্ধি কৰাও আছিল, যেনে উদাহৰণস্বৰূপে নাটকখন শেষ সলনি কৰিবলৈ মোবাইল ফোন ভিত্তিক ভোটদানৰ দৰে।
ডিজিটেল উদ্ভাৱনৰ এই উত্থানে থিয়েটাৰসমূহক সীমা অতিক্ৰম কৰি দৰ্শকৰ সংখ্যা বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিছিল; বেলজিয়াম-ৰোমানিয়াৰ সহযোগত ইডিঅ’মেটিক/ডাব ইটে পাঁচখন দেশৰ অভিনেতাসকলে মঞ্চস্থ কৰা এক অভিনয়ত স্পীচ-টু-টেক্সট চাবটাইটেলিং সৃষ্টি কৰিছিল।
ডিজিটেল উদ্ভাৱনে থিয়েটাৰক প্ৰযুক্তিৰ সৈতে জড়িত সামাজিক বিষয়সমূহৰ সৈতে অধিক তীক্ষ্ণভাৱে যুঁজিবলৈও সহায় কৰিছিল; ষ্টেজ ইউৰ চিটি, এটা মিশ্ৰিত বাস্তৱতা প্ৰডাকচনে পাঁচখন দেশৰ ইউৰোপীয় দৰ্শক সদস্যক হাইপাৰ-ৰেচনেল, কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা-নিয়ন্ত্ৰিত ডিষ্ট’পিয়ান ভৱিষ্যতত নিজৰ গৃহ চহৰখন অন্বেষণ কৰিবলৈ দিলে, যিয়ে প্ৰযুক্তিৰ মাৰ্চৰ সৈতে জীয়াই থকাৰ ক্ষমতা আৰু মানৱীয় মূল্যবোধক কেনেকৈ একাকাৰ কৰিব পাৰি সেই বিষয়ে আলোচনাৰ প্ৰেৰণা দিয়ে।
যেতিয়া মহামাৰীয়ে আঘাত হানিলে, তেতিয়া ইউৰোপৰ থিয়েটাৰসমূহে জীয়াই থাকিবলৈ ভাৰ্চুৱেল অভিনয়লৈ অধিক মৌলিক পৰিৱৰ্তন গ্ৰহণ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল। ২০২০ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা জুনলৈকে ২৬খন দেশৰ ইটিচিৰ সদস্য প্ৰেক্ষাগৃহত আনুমানিক ৫,০০০টা অভিনয় বাতিল কৰা হয়, যিটো ১০ লাখতকৈ অধিক দৰ্শক সদস্য আৰু ৬১ মিলিয়ন ইউৰো হেৰুওৱা আয়ৰ সমান। তথাপিও সময়ৰ লগে লগে এই খণ্ডটোৱে খাপ খুৱাই লৈ আচৰিত ধৰণৰ স্থিতিস্থাপকতা বিচাৰি পালে।
থিয়েটাৰ কোম্পানীসমূহে কন্টেন্ট সৃষ্টি কৰি ৰাজহ আহৰণ কৰি যাবলৈ ষ্ট্ৰীমিং প্লেটফৰ্ম ব্যৱহাৰ কৰিছিল। প্ৰডাকচন কোম্পানী ৱাইজ চিলড্ৰেনৰ ৰোমান্টিকছ এননিমাছৰ এটা ডিজিটেল প্ৰডাকচনে সমগ্ৰ বিশ্বতে ১১,০০০ ষ্ট্ৰীমিং পাছ বিক্ৰী কৰিছিল, যিয়ে পাঁচ নিশাৰ ভিতৰত ব্রিষ্টলৰ ওল্ড ভিক থিয়েটাৰৰ সৰ্বোচ্চ ক্ষমতাক ৪০৭% অতিক্ৰম কৰিছিল।
ইকনমিষ্ট ইমপেক্টৰ এক সমীক্ষাত প্ৰকাশ পাইছে যে সমগ্ৰ ফ্ৰান্স, জাৰ্মানী আৰু ব্ৰিটেইনত প্ৰতি চাৰিজন লোকৰ ভিতৰত এজনে ক’ৰোনা মহামাৰীৰ সময়ত ভাৰ্চুৱেল থিয়েটাৰ প্ৰদৰ্শনত উপস্থিত থকাৰ কথা প্ৰকাশ কৰিছে। এই পৰিৱৰ্তনে অন্তৰ্ভুক্তিকতাকো শক্তিশালী কৰি তুলিছিল, ডিজিটেল থিয়েটাৰক অক্ষম দৰ্শকে ভালদৰে গ্ৰহণ কৰিছিল; বিশেষভাৱে সক্ষম লোকসকলৰ ওপৰত কৰা এটা সমীক্ষাত অংশগ্ৰহণ কৰা ৭৮% লোকে ভৱিষ্যতে অনলাইন ষ্ট্ৰীমিং বজাই ৰখা উচিত বুলি একমত প্ৰকাশ কৰিছে।
আজি এই বিষয়টোৱে এটা চৌহদত থিয় দিছে। বহু থিয়েটাৰে লাইভ প্ৰদৰ্শনৰ ওপৰত একচেটিয়া মনোনিৱেশলৈ ঘূৰি আহিছে; ব্ৰিটেইনৰ ২২৪ খন থিয়েটাৰৰ ভিতৰত ১২৬ খনে কৰ’না মহামাৰীৰ প্ৰথম ১৮ মাহৰ ভিতৰত অন্ততঃ এটা অনলাইন প্ৰডাকচন অনুষ্ঠিত কৰাৰ বিপৰীতে ২০২১ চনৰ শৰৎকালত মাত্ৰ ৬০ খনেই আছিল। কিন্তু দৰ্শকে এতিয়াও ঘূৰি আহিবলৈ দ্বিধাবোধ কৰিছে, কিছুমান থিয়েটাৰ প্ৰিমিয়াৰ বিক্ৰী হোৱাত ব্যৰ্থ হৈছে। “এইটো এনেকুৱা এটা কথা যিটো কৰ’নাৰ আগতে কেতিয়াও হোৱা নাছিল,” শ্ৰীমতী ৱাইলিয়ে এ কয়।
কৰ’না মহামাৰীয়ে সৃষ্টিশীল উদ্যোগসমূহৰ বাবে ডিজিটেল প্ৰযুক্তিৰ মূল্যৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিলেও ই খণ্ডটোক আৰ্থিকভাৱে লৰচৰ কৰি ৰাখিছে। “আমি ট্ৰেঞ্জিচনত আছো। লাইভ প্ৰদৰ্শন আৰু ডিজিটেল দুয়োটাকে ৰাখিবলৈ আমাৰ হাতত বাজেট বা সম্পদ নাই,” শ্ৰীমতী ৱাইলিয়ে কয়। ডিজিটেলক থিয়েটাৰ লিখা, পৰিকল্পনা আৰু প্ৰদানৰ মৌলিক অংশ হিচাপে গঢ়ি তুলিবলৈ এই খণ্ডটোত নতুন দক্ষতা আৰু দৃষ্টিভংগীৰ প্ৰৱেশৰো প্ৰয়োজন। “ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰত বৃত্তি আৰু শিল্পকলাৰ সংজ্ঞা বহুদিনৰ পৰা হৈ আহিছে আৰু এই সকলোবোৰ নতুন প্ৰযুক্তিয়ে থিয়েটাৰে কেনেকৈ খাপ খুৱাব পাৰে আৰু পৰিৱৰ্তন কৰিব পাৰে সেই বিষয়ে বুজাবুজিৰ সৈতে নতুন মানুহৰ প্ৰয়োজনীয়তা সৃষ্টি কৰে।”
আধুনিক যুগত থিয়েটাৰে নিজকে পুনৰ গঠন কৰি থকাৰ সময়তে উদ্যোগটোৱে একেদৰেই বহনক্ষমতা আৰু ডিজাইনৰ ক্ষেত্ৰত সেউজ দৃষ্টিভংগীৰ ক্ষেত্ৰত খোজ পেলোৱাৰ ক্ষেত্ৰত উল্লেখযোগ্য হৈ পৰিছে, নিৰ্গমন হ্ৰাস কৰাৰ দায়িত্বৰ চেম্পিয়নশ্বিপ কৰি আহিছে আৰু পুনৰুদ্ধাৰ, আপচাইক্লিং, পুনৰ উদ্দেশ্য আৰু শক্তি সচেতনতা ব্যৱহাৰ কৰিছে। ইউৰোপৰ ৩০খন দেশৰ প্ৰধান থিয়েটাৰে ইটিচিৰ সমন্বয়ত এক পৰিকল্পনাৰ অংশ হিচাপে ২০৩০ চনৰ ভিতৰত কাৰ্বন নিৰ্গমন শূন্যলৈ হ্ৰাস কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিছে।
লণ্ডনৰ আৰ্কোলা থিয়েটাৰ, যিয়ে ২০০৭ চনত বিশ্বৰ প্ৰথমটো কাৰ্বন নিৰপেক্ষ থিয়েটাৰ হোৱাৰ এক অভিলাষী লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰিছিল – চাৰি মাইলৰ ভিতৰত উৎপাদিত বিয়েৰ বিক্ৰী কৰা আৰু ৮৯% কম বিদ্যুৎ ব্যৱহাৰ কৰা এল ই ডি লাইট স্থাপন কৰা আদিৰ দ্বাৰা।
ইফালে, লণ্ডনৰ নেচনেল থিয়েটাৰে শেহতীয়াকৈ নিৰ্মিত এখন নাটক ‘ট্ৰাবল ইন মাইণ্ড’ত ৯০% পুনৰ ব্যৱহৃত বা পুনঃব্যৱহৃত সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰিছিল থিয়েটাৰ গ্ৰীণ বুক পদক্ষেপত উল্লেখ কৰা ধাৰণাসমূহৰ অংশ হিচাপে, যিটো ব্ৰিটেইনৰ থিয়েটাৰসমূহক সাধাৰণ মানদণ্ড আৰু উত্তম বিকাশত সহায় কৰিবলৈ এটা বিনামূলীয়া সম্পদ অধিক বহনক্ষম খণ্ডৰ বাবে পদ্ধতিসমূহ।
জলবায়ু পৰিৱৰ্তনো, এটা প্ৰবন্ধত উল্লেখ কৰা অনুসৰি, নাটকখনৰ সামাজিক ন্যায় আৰু বৈষম্যৰ বিষয়বস্তুৰ সৈতে ওতঃপ্ৰোতভাৱে জড়িত হৈ আছে। শ্ৰীমতী ৱাইলীয়ে দৃঢ়তাৰে কয়, “এই ধাৰণাসমূহক আগুৱাই নিয়াৰ দায়িত্ব আমাৰ আছে, আৰু আমি সকলোৱে কেনেকৈ আমাৰ অভ্যাস সলনি কৰিব লাগিব আৰু খাপ খুৱাব লাগিব তাৰ ক্ষেত্ৰত সমাজৰ বাবে এটা লাইটহাউচ হ’ব লাগিব।”
###
সাগৰীয় যাত্ৰা কেনেকৈ অধিক বহনক্ষম হৈ পৰিছে – সেই সম্পৰ্কে জানিবলৈ হ’লে ক’ব লাগিব যে বৈদ্যুতিকৰণ, ভৱিষ্যতৰ ডিজাইন আৰু শক্তিৰ কাৰ্যক্ষমতাই সাগৰীয় ভ্ৰমণক বহনক্ষম যাত্ৰালৈ ৰূপান্তৰিত কৰিছে।
দেখি ভাব হয় ,সেইবোৰ যেন ভৱিষ্যতৰ কিবা এটা ! পানীৰ পৃষ্ঠৰ ঠিক ওপৰেৰে চলি যোৱা এখন বৈদ্যুতিক জাহাজ, বতাহৰ দ্বাৰা চালিত যাত্ৰীবাহী ফেৰী আৰু হাইড্ৰজেন ইন্ধন কোষেৰে চলি থকা এখন বিলাসী ক্ৰুজ জাহাজ! তথাপিও যাত্ৰীবাহী ফেৰী, জাহাজ কোম্পানী আৰু বুদ্ধিমান অভিযন্তাসকলে ইতিমধ্যে কম নিৰ্গমনকাৰী প্ৰযুক্তিৰ বিকাশ ঘটাইছে যিয়ে মানুহ আৰু সামগ্ৰী সাগৰৰ সিপাৰে সুন্দৰকৈ কঢ়িয়াই নিব পাৰে।
সামুদ্ৰিক পৰিবহনে—মালবাহী আৰু যাত্ৰীবাহী জাহাজকে ধৰি—বিশ্বৰ সেউজ গৃহ গেছৰ নিৰ্গমনৰ প্ৰায় ৩% উৎপাদন কৰে। ইয়াৰ শাসকীয় সংস্থা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সামুদ্ৰিক সংস্থাই নিৰ্ধাৰণ কৰা নিয়ম অনুসৰি ২০৫০ চনৰ ভিতৰত (২০০৮ চনৰ স্তৰৰ তুলনাত) এই খণ্ডটোৱে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় জাহাজ পৰিবহণৰ নিৰ্গমন কমেও ৫০% হ্ৰাস কৰিব লাগিব।
যাত্ৰীবাহী ফেৰীসমূহ পৰিবহণৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰকাৰ, ২০১৯ চনত বিশ্বজুৰি ৪৩ লাখ যাত্ৰী কঢ়িয়াই আনে। যাত্ৰী ফেৰীৰ পৰা নিৰ্গমন হ্ৰাস কৰাৰ অন্যতম কাৰ্যক্ষম উপায় হ’ল বেটাৰী স্থাপন কৰা। ফেৰী উদ্যোগক প্ৰতিনিধিত্ব কৰা জাহাজ সংস্থা ইন্টাৰফেৰীৰ নিয়ন্ত্ৰণ বিষয়ৰ সঞ্চালক জোহান ৰুছে কয় যে, “আমি লক্ষ্য কৰা মূল কথাটো হ’ল বৈদ্যুতিকৰণ , জাহাজখনত নিজেই শক্তি আৰু হাইব্ৰিড প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰ কৰা।
নৰৱেত বিশ্বৰ কিছুমান বিদ্যুৎস্পৃষ্ট জাহাজ বহৰ আছে, আৰু সেইবোৰে ২০৩০ চনৰ ভিতৰত ঘৰুৱা জাহাজ আৰু মাছ ধৰাৰ পৰা নিৰ্গমন ৫০% হ্ৰাস কৰাৰ লক্ষ্য লৈছে । ১৪৫ মিটাৰ দৈৰ্ঘ্যৰ এই জাহাজখনে ৪ হাজাৰ কিলোৱাট ঘন্টা বেটাৰী ব্যৱস্থাৰে চলা আৰু ২০১৯ চনত নৰৱেৰ আটাইতকৈ ব্যস্ত ঘৰুৱা ফেৰী পথত ২০০ খন গাড়ী আৰু ৬০০ যাত্ৰী কঢ়িয়াই আনে, যিটো পথত ২০১৯ চনত ৩৭ লাখ যাত্ৰীয়ে ব্যৱহাৰ কৰিছিল ২০২২ চনত ইয়াৰ মুঠ CO2 নিৰ্গমন ৭৫% হ্ৰাস।
স্কেণ্ডলাইনে ডেনমাৰ্ক আৰু জাৰ্মানীৰ মাজত হাইব্ৰিড ফেৰী চলায় যিয়ে ডিজেল আৰু বেটাৰীৰ শক্তিৰ সংমিশ্ৰণ ঘটায়। ২০২০ চনত ই ১৩০০ জনীয়া হাইব্ৰিড ফেৰীত ৰ’টাৰ পাল স্থাপন কৰিছিল। কোম্পানীটোৱে জনোৱা মতে, এই পালে জাহাজখনৰ CO2 নিৰ্গমন প্ৰায় ৪% হ্ৰাস কৰিব পাৰে।
আৰ ডি চি একুৱালাইনছ—বিমান পৰিবহণ আৰু জাহাজ নিৰ্মাণ বিশেষজ্ঞৰ এটা দলে—এবিধ ক্ৰাফ্ট প্ৰস্তুত কৰি আছে যিয়ে সম্পূৰ্ণ বৈদ্যুতিক প্ৰপালচন আৰু ‘উইং ইন গ্ৰাউণ্ড ইফেক্ট’ ব্যৱহাৰ কৰি পানীৰ পৃষ্ঠৰ ঠিক ওপৰেৰে উৰি যাব (য’ত পানীৰ পৃষ্ঠৰ ওপৰত বায়ুৰ বিক্ৰিয়াই বাহনখনক সমৰ্থন কৰে)।
কোম্পানীটোৱে কয় যে এই উদ্ভাৱনে জাহাজতকৈ দ্ৰুত ট্ৰেনজিট টাইম প্ৰদান কৰিব আৰু বিমানতকৈ কমেও ২০% কম শক্তি ব্যৱহাৰ কৰিব। তিনি বছৰৰ ভিতৰত ক্ৰয়ৰ বাবে সাজু হ’বলগীয়া তিনি আসনৰ এখন ক্ৰাফ্ট, আৰু অৱশেষত কোম্পানীটোৱে এনে ক্ৰাফ্ট ডিজাইন কৰাৰ লক্ষ্য লৈছে যিয়ে গাড়ী আৰু ৩০০ যাত্ৰী কঢ়িয়াব পাৰে।
আৰ ডি চি একুৱালাইনে গ্রীষ্মমণ্ডলীয় আৰু উপগ্রীষ্মমণ্ডলীয় অঞ্চলৰ উন্নয়নশীল দেশসমূহক এই ৱাটাৰ-ফ্লাইয়াৰসমূহক শক্তি প্ৰদান কৰিবলৈ সৌৰ পেনেল যোগান ধৰাৰ পৰিকল্পনাও কৰিছে৷ ইয়াৰ অৰ্থ হ’ব উপকূলীয় সম্প্ৰদায়সমূহে তৎক্ষণাত সেউজ শক্তি যোগানৰ টেপ কৰিব পাৰিব, ইয়াক যোগান ধৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় আন্তঃগাঁথনিৰে বন্দৰ নিৰ্মাণ কৰিব নালাগে।
আৰ ডি চি একুৱালাইনৰ সহ-প্ৰতিষ্ঠাপক গুইলাম কাটালাই কয় যে, “আমাৰ ধাৰণা হৈছে এটা সৌৰ ফাৰ্ম প্লাছ বেটাৰীৰ সৈতে অহা, গতিকে আমি তেওঁলোকক তেওঁলোকৰ শক্তিৰ উৎসৰ সৈতে সম্পূৰ্ণ স্বাধীন হোৱাৰ সুযোগ দিওঁ। মানৱতাৰ বাবে ই প্ৰযুক্তি”
দীৰ্ঘ দূৰত্বৰ জাহাজ..
যদিও যাত্ৰীবাহী ফেৰীৰ বাবে বিদ্যুৎ শক্তি এটা বিকল্প যিয়ে কেৱল বন্দৰৰ মাজত কম দূৰত্বলৈহে যাত্ৰা কৰে য’ত তেওঁলোকে নিজৰ বেটাৰী পুনৰ চাৰ্জ কৰিব পাৰে, দীৰ্ঘ দূৰত্বৰ ক্ৰুজ জাহাজসমূহক অধিক বিকল্পৰ প্ৰয়োজন। ছিলভাৰ নোভা নামৰ এখন বিলাসী জাহাজে ২০২৩ চনত তিনিটা উৎসৰ দ্বাৰা চালিত যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিব। হাইড্ৰজেন চালিত ইন্ধন কোষ ব্যৱস্থা, বেটাৰী প্ৰযুক্তি আৰু ডুৱেল ইন্ধনযুক্ত ইঞ্জিন।
জাহাজখনে মূল ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব তৰলীকৃত প্ৰাকৃতিক গেছ (এল এন জি)। বন্দৰত স্থানীয় নিৰ্গমনমুক্ত প্ৰথমখন বিলাসী ক্ৰুজ জাহাজ হ’ব বুলি ইয়াৰ অপাৰেটৰ ছিলভাৰচি ক্ৰুজে কয়। কাৰণ ইয়াক অনশ্ব’ৰ শক্তি যোগানত প্লাগ কৰা হ’ব আৰু ইয়াৰ মূল অনব’ৰ্ড জেনেৰেটৰসমূহ ব্যৱহাৰ কৰা নহ’ব। ২০২১ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত ছিলভাৰচি ক্ৰুজৰ সভানেত্ৰী তথা মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়া ৰবাৰ্ট মাৰ্টিন’লিয়ে কৈছিল, “তেওঁ এগৰাকী গেম-চেঞ্জাৰ।
কেৱল বৈদ্যুতিক আৰু হাইব্ৰিড শক্তিৰ উৎসই পানীত আঘাত কৰা পৰিৱৰ্তন নহয়। কোম্পানীসমূহেও বিদ্যুৎ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস কৰাৰ নতুন উপায় বিচাৰিছে। স্কেণ্ডলাইনে ইয়াৰ কিছুমান বহৰত নতুন পানীৰ তলৰ থ্ৰাষ্টাৰ (এবিধ ডুব যোৱা প্ৰপেলাৰ) স্থাপন কৰিছে, আৰু ছিলভাৰচি ক্ৰুজে নতুন জাহাজত নতুন হাইড্ৰ’ডাইনেমিকভাৱে অনুকূলিত হাল আৰু প্ৰপালচন ডিজাইন ব্যৱহাৰ কৰিব।
ইন্ধনৰ ব্যৱহাৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে উদ্ভাৱনসমূহে ব্যক্তিগতভাৱে অতি সৰু সৰু উন্নতি সাধন কৰাৰ প্ৰৱণতা থাকে, কিন্তু একেলগে যোগ কৰিলে ইয়াৰ ফলত যথেষ্ট ৰাহি হ’ব পাৰে, ইন্টাৰফেৰীৰ মিষ্টাৰ ৰুছে ব্যাখ্যা কৰে।
কিন্তু যাত্ৰীবাহী ফেৰীৰ বাবে বৈদ্যুতিকৰণ হৈছে নতুন, বহনক্ষম জাহাজ পৰিবহণৰ ভৱিষ্যতৰ আটাইতকৈ নিশ্চিত পথ। শ্ৰী ৰুছে জোৰ দিয়াৰ দৰে, “আমি এই বৈদ্যুতিকৰণৰ সমস্যা সমাধান কৰাটো প্ৰয়োজন।”
###
যুদ্ধৰ সময়ত ইউক্ৰেইনৰ নাগৰিক সমাজক কেনেকৈ যুৱতীসকলে আন্দোলিত কৰি আছে সেয়া এক চমকপ্ৰদ অধ্যায় আৰু তাৰেই মাত্ৰ দুটা উদাহৰণ এতিয়া ডাঙি ধৰা হ’ব।
২৭ বছৰীয়া ‘ক্ৰিয়েটিভ এক্সিকিউটিভ’ য়াৰিনা ভিশ্বেনস্কাই তুৰস্কত ছুটীত থকাৰ সময়তে ২৪ ফেব্ৰুৱাৰীত ৰাছিয়াই ইউক্ৰেইনত পূৰ্ণাংগ আক্ৰমণ আৰম্ভ কৰাৰ খবৰ পাই সাৰ পাই উঠিছিল।
যুদ্ধ দীঘলীয়া হৈ যোৱাৰ লগে লগে তেওঁ ৰাছিয়াৰ সৈন্যৰ দ্বাৰা যৌন হিংসাৰ সন্মুখীন হোৱা সেই ইউক্ৰেইনৰ মহিলা, পুৰুষ আৰু শিশুসকলক সহায় কৰিবলৈ আৰু ইউক্ৰেইনৰ যুদ্ধত অৰিহণা যোগাবলৈ এটা অলাভজনক সংস্থা গঢ়ি তুলিছিল। মাত্ৰ কেইসপ্তাহমানৰ ভিতৰতে ভিশ্বেনস্কাই ১৭ জনীয়া এটা দলক একত্ৰিত কৰিছিল আৰু অলাভজনক খণ্ডত অভিজ্ঞতা কম হোৱাৰ পিছতো ৫৫,০০০ ডলাৰতকৈ অধিক ধন সংগ্ৰহ কৰিছিল।
ভিশ্বেনস্কাৰ কাহিনীটো অনন্য নহয়। যুদ্ধ আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত লাখ লাখ ইউক্ৰেইনবাসী ৰাতিটোৰ ভিতৰতে স্বেচ্ছাসেৱক হৈ পৰিল। মানুহক স্থানান্তৰিত কৰাত সহায় কৰাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি সেনাৰ স্বেচ্ছাসেৱকৰ বাবে সঁজুলিৰ বাবে ধন যোগান ধৰালৈকে, ৰাছিয়াৰ আগ্ৰাসনৰ বিৰুদ্ধে ইউক্ৰেইনৰ যুঁজত নাগৰিক পদক্ষেপসমূহ এক অপৰিহাৰ্য অংশ হৈ আহিছে। আৰু এনে বহু প্ৰচেষ্টাৰ নেতৃত্বত আছে যুৱতীসকল।
বেচৰকাৰী সংস্থা ইণ্টাৰনিউজ-ইউক্ৰেইন আৰু ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মহিলা ইউক্ৰেইনৰ সৈতে অংশীদাৰিত্বৰে কিয়েভ ইণ্ডিপেণ্ডেণ্টেও তিনিটা অলাভজনক সংস্থা আৰু তেওঁলোকৰ যুৱতী নেত্ৰীৰ কাহিনী কৈছে।
ইউক্ৰেইনত ৰাছিয়াৰ সেনাই সংঘটিত কৰা বুলি অভিযোগ উত্থাপন কৰা যুদ্ধাপৰাধৰ ভিতৰত সংঘাতজনিত যৌন হিংসাৰ একাধিক অভিযোগ আছে। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মানৱ অধিকাৰ উচ্চায়ুক্তৰ কাৰ্যালয়ে সংঘাত সম্পৰ্কীয় যৌন অপৰাধৰ ১২৪টা কথিত কাৰ্য্যৰ প্ৰতিবেদন লাভ কৰিছে যদিও সক্ৰিয় শত্ৰুতা থকা অঞ্চল আৰু অস্থায়ীভাৱে দখল কৰা ভূখণ্ডৰ পৰা তথ্য সংগ্ৰহ কৰিব নোৱাৰাৰ বাবে প্ৰকৃত গোচৰৰ সংখ্যা বহু বেছি হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে।
কিছুমান বিশেষজ্ঞৰ মতে ৰাছিয়াৰ সৈন্যই ইচ্ছাকৃতভাৱে যৌন হিংসাক যুদ্ধৰ অস্ত্ৰ আৰু কৌশল হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰে, যিটো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আইনমতে নিষিদ্ধ। এই অপৰাধসমূহে বেছিভাগেই কণমানি ছোৱালী আৰু মহিলাক লক্ষ্য কৰি লয় যদিও পুৰুষ আৰু কণমানি ল’ৰাকো যৌন হিংসাৰ বলি হোৱাৰ খবৰ আহিছে। ব্যক্তিগত আৰু ৰাজহুৱা উভয় স্থানতে সংঘাতজনিত যৌন হিংসাৰ সন্মুখীন হোৱা যুৱতীসকল মানসিকভাবে অধিক দুৰ্বল।
২০২০ চনত ইউক্ৰেইনৰ যুদ্ধ প্ৰভাৱিত অঞ্চলসমূহত চলোৱা ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মহিলাসকলৰ এক অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে যোগাযোগ ৰেখাৰ ওচৰত থকা, সক্ৰিয় সামৰিক কাৰ্য্য, বৃদ্ধি পোৱা সামৰিক উপস্থিতি আৰু ৰাজহুৱা স্থানত যুৱতীসকলৰ ওপৰত যৌন নিৰ্যাতন আৰু অন্যান্য ধৰণৰ যৌন হিংসাৰ উচ্চ আশংকাৰ মাজত এক সম্পৰ্ক আছে স্থানসমূহৰ। সংঘাতগ্ৰস্ত অঞ্চলৰ যুৱতীসকলে নিজৰ পৰিয়াল আৰু সম্প্ৰদায়ৰ সুৰক্ষা হেৰুৱাব পাৰে, যাৰ ফলত তেওঁলোক অধিক বিপদত পৰে।
ফাউণ্ডেচন ‘Sylni’ (ইউক্ৰেইনৰ ভাষাত ইয়াৰ অৰ্থ “শক্তিশালী”) সংঘাত-সম্পৰ্কীয় যৌন হিংসাৰ দ্বাৰা ভোগা ইউক্ৰেইন লোকসকলক সহায় কৰিবলৈ খোজ দিয়া সংস্থাসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। প্ৰতিষ্ঠাপক ২৭ বছৰীয়া ভিশ্বেনস্কাই কয় যে মাৰ্চ মাহৰ শেষৰ ফালে আৰু এপ্ৰিলৰ আৰম্ভণিতে মুক্ত ইউক্ৰেইনৰ ভূখণ্ডৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা হিংসাৰ কাহিনীয়ে তেওঁক এই পদক্ষেপ আৰম্ভ কৰিবলৈ প্ৰেৰণা দিছিল।
তেওঁলোকৰ সংগঠনটো উল্লেখযোগ্যভাৱে দ্ৰুতগতিত গঢ়ি তুলিছিল। মূল দলটোত এতিয়া ১৭ জন লোক আছে (সকলো মহিলা, যদিও তেওঁলোকে পুৰুষৰ পৰাও সহায় আকৰ্ষণ কৰিছে)। যৌন হিংসাৰ পৰা ৰক্ষা পোৱা লোকসকলক ফাউণ্ডেশ্যনে তিনি ধৰণৰ সহায় আগবঢ়ায় – চিকিৎসা, মানসিক, আৰু আইনী সহায়। অনুদানৰ পৰা পোৱা ধনেৰে দাতব্য সংস্থাটোৱে নিজাববীয়াকৈ কিছু সহায়ো আগবঢ়াবলৈ সক্ষম হৈছে, লগতে অইন যথাযথ কাম কৰিবলৈ ইচ্ছুক অধিবক্তা আৰু চিকিৎসা প্ৰতিষ্ঠান বিচাৰিছে। তেওঁলোকৰ কামৰ বাবে এটা ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বান হৈছে তেওঁলোকৰ সহায়ৰ প্ৰয়োজন হোৱা লোকসকলৰ ওচৰলৈ যোৱা।
ভিশ্বেনস্কাই কয় যে যৌন হিংসাৰ পৰা ৰক্ষা পোৱা লোকসকলক কলংকিত কৰাৰ বাবে মহিলাসকলে প্ৰায়ে ৰাজহুৱা নিন্দা আৰু ভুক্তভোগী হিচাপে লেবেল লগোৱাৰ ভয়ত সহায় বিচৰা নাই। কিছুমান জীৱিত লোকেও ইউক্ৰেইনৰ বৰ্তমানৰ সংগ্ৰামৰ তুলনাত তেওঁলোকৰ ব্যক্তিগত সমস্যাবোৰ অতি তুচ্ছ বুলি ভাবে।
সেইবাবেই সংস্থাটোৱে যৌন হিংসাৰ বিষয়ে সজাগতা বিয়পোৱাৰ বাবেও কাম কৰি আছে – ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ বিজ্ঞাপন প্ৰকাশ কৰি আৰু ৰাজহুৱা শৌচাগাৰত প্ৰচাৰপত্ৰ বিতৰণ কৰি। শৌচাগাৰ হৈছে আটাইতকৈ ব্যক্তিগত আৰু নিৰাপদ ঠাই, য’ত যৌন হিংসাৰ বিষয়ে এখন প্ৰচাৰপত্ৰ পঢ়িলে অবাঞ্চিত দৃষ্টি আকৰ্ষণ নহ’ব, ভিশ্বেনস্কাই ব্যাখ্যা কৰে।
সকলো দল স্বেচ্ছাসেৱক – ভিশ্বেনস্কাই নিজেই স্বেচ্ছাসেৱক হোৱাৰ লগতে এটা সৃষ্টিশীল সংস্থাৰ মুৰব্বী হিচাপেও পূৰ্ণকালীনভাৱে কাম কৰে। ভিশ্বেনস্কাই বিশ্বাস কৰে যে এই যুদ্ধই মহিলাসকলক, বিশেষকৈ যুৱতীসকলক তেওঁলোকৰ সম্প্ৰদায় আৰু সমগ্ৰ দেশতে নেতা হ’বলৈ সক্ষম কৰিছে। তেওঁ মনত পেলাইছে যে কেইবছৰমানৰ আগতে তেওঁৰ কম বয়স আৰু লিংগৰ বাবে তেওঁক সন্দেহৰ দৃষ্টি নিক্ষেপ কৰা হৈছিল, কিন্তু তেওঁ কয় যে ৰাছিয়াৰ পূৰ্ণাংগ আক্ৰমণ আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত তেওঁ এই সমস্যাসমূহৰ সন্মুখীন হোৱা নাই, কিয়নো দেশখনৰ অস্তিত্বৰ বাবে মহিলাৰ অংশগ্ৰহণ সকলোৰে বাবে অপৰিহাৰ্য হৈ পৰিছে -সামাজিক জীৱনৰ ক্ষেত্ৰসমূহত।
ভিশ্বেনস্কাই বিশ্বাস কৰে যে যুদ্ধ শেষ হোৱাৰ পিছতো এই ধাৰা অব্যাহত থাকিব – ই এক অবিস্মৰণীয় অভিজ্ঞতা, যিটোৱে সমাজে মহিলাৰ নেতৃত্বক পুনৰ উলাই কৰাটো অসম্ভৱ কৰি তুলিব, তেওঁ কয়।
যৌন হিংসাৰ বলি হোৱা ইউক্ৰেইনৰ লোকসকলক সহায় কৰিবলৈ সংস্থাটোক সহায় কৰিবলৈ আপুনি তেওঁলোকৰ কাৰ্যকলাপৰ বিষয়ে প্ৰচাৰ কৰিব পাৰে, বিশেষকৈ যৌন হিংসাৰ দ্বাৰা সম্ভাৱ্যভাৱে প্ৰভাৱিত হোৱা লোকসকলৰ ওচৰলৈ যোৱাত সহায় কৰি, বা আৰ্থিক অৱদান আগবঢ়াই।
•••••
ধৰ্ষণৰ প্ৰতিবাদ – #stopwarrapeUKR প্ৰকল্প
২৪ ফেব্ৰুৱাৰীত ৰাছিয়াৰ সীমান্তৰ পৰা মাত্ৰ ৪০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত অৱস্থিত নিজৰ চহৰ খাৰকিভত ক্ষেপণাস্ত্ৰৰ আক্ৰমণৰ ফলত সাৰ পাই উঠিছিল ২২ বছৰীয়া অক্সানা হানাটেংকো।
তাৰ পিছৰ পৰা চহৰখনত প্ৰচণ্ড বোমাবৰ্ষণৰ ফলত হানাটেংকোৱে মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তাৰ পৰা বঞ্চিত হৈ দিনে-নিশাই বোমা আশ্ৰয় শিবিৰত কটাবলগীয়া হৈছে। পিছলৈ হনাটেংকোৱে পলায়নৰ সিদ্ধান্ত লয় আৰু অৱশেষত জাৰ্মানীত বসতি স্থাপন কৰে।
অতি সোনকালেই আমেৰিকাৰ কৰ্মী জুন কেথ্ৰিন মিনিক্সৰ সৈতে হানাটেংকোৱে #stopwarrapeUKR প্ৰতিষ্ঠা কৰে, যিটো ইউক্ৰেইনৰ মহিলাৰ ওপৰত সংঘাতজনিত যৌন হিংসাৰ প্ৰতিবাদৰ বাবে এক পদক্ষেপ।
ইয়াৰ মূল লক্ষ্য হৈছে বিশ্বজুৰি বিক্ষোভৰ জৰিয়তে আক্ৰমণৰ সময়ত ইউক্ৰেইনৰ মহিলা আৰু ছোৱালীক ধৰ্ষণ কৰাৰ বাবে ৰাছিয়াৰ সৈন্যৰ ওপৰত গণ অভিযোগ উত্থাপন হোৱাৰ সমস্যাটোৰ প্ৰতি দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰা। এপ্ৰিল মাহৰ মাজভাগত লিথুৱেনিয়া, লাটভিয়া আৰু ইষ্ট’নিয়াৰ মহিলাসকলে আয়োজন কৰা প্ৰতিবাদৰ পৰা তেওঁ অনুপ্ৰাণিত হৈছিল।
এই পদক্ষেপটো এটা পূৰ্ণাংগ সংগঠনতকৈ অধিক অনানুষ্ঠানিক আন্দোলন বুলি হানাটেংকোৱে কয়। তেওঁলোকে বিক্ষোভ অনুষ্ঠিত কৰাৰ লগে লগে আন মহিলাসকলকো কাম কৰিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে। হানাটেংকোৱে লক্ষ্য কৰিছে যে মে’ মাহৰ শেষৰ ফালে মাত্ৰ এটা সপ্তাহৰ শেষৰ ফালে তেওঁলোকে সমগ্ৰ বিশ্বৰ ৩০টাতকৈও অধিক স্থানত আমেৰিকা আৰু কানাডাৰ পৰা পানামা আৰু অষ্ট্ৰেলিয়ালৈকে ৰেলীৰ আয়োজন কৰিছিল।
ৰাছিয়াৰ দূতাবাস, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থাসমূহৰ মুখ্য কাৰ্যালয়, আৰু অন্যান্য স্থানৰ বাহিৰত প্ৰতিবাদকাৰীসকলে সমবেত হয়। যৌন হিংসাৰ পৰা ৰক্ষা পোৱা লোকসকলৰ হ’ব পৰা ঘাঁবোৰ কল্পনা কৰিবলৈ তেওঁলোকে মেকআপৰ লগতে বিভিন্ন সৃষ্টিশীল উপায় ব্যৱহাৰ কৰে।
হানাটেংকোৱে কয়, “যুদ্ধৰ অত্যাচাৰে ইউক্ৰেইনৰ মহিলাসকলক জনমতৰ যুদ্ধক্ষেত্ৰত যুঁজিবলৈ শক্তি আৰু সাহস প্ৰদান কৰিছিল। সেয়েহে সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়াত আৰু ইউক্ৰেইনৰ সমৰ্থনত মহিলাৰ ভূমিকা বহু বেছি গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰণ সংঘাতজনিত হিংসাৰ বলি হোৱা সৰহসংখ্যক মহিলা আৰু ছোৱালী।”
#stopwarrapeUKR প্ৰকল্পৰ মিছনক আগুৱাই নিয়াত সহায় কৰিবলৈ, আপুনি ইউক্ৰেইনৰ যৌন হিংসাৰ বলি হোৱা লোকসকলক মানসিক আৰু চিকিৎসা সহায় আগবঢ়োৱা প্ৰচেষ্টা, যেনে -নোভা ইউক্ৰেইন সংস্থালৈ দান দিব পাৰে, বা আপুনি আন্দোলনত যোগদান কৰিব পাৰে আৰু আপোনাৰ চহৰত এক সমাৱেশৰ আয়োজন কৰিব পাৰে।
###
ইউৰোপীয় সংঘৰ পঞ্চমটো নিষেধাজ্ঞাৰ পেকেজৰ অংশ হিচাপে এপ্ৰিল মাহত চুক্তিবদ্ধ হোৱা ৰাছিয়াৰ কয়লা আমদানি নিষিদ্ধকৰণ বুধবাৰৰ পৰা কাৰ্যকৰী হ’ব। ব্ৰাছেলছৰ এটা থিংক টেংক ব্ৰুগেলে জনোৱা মতে, যোৱা বছৰ ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ আমদানি কৰা তাপীয় কয়লা (বিদ্যুৎ উৎপাদনৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা)ৰ প্ৰায় ৭০% আৰু আমদানি কৰা সকলো কয়লাৰ ৪৫% ৰাছিয়াই যোগান ধৰিছিল।
তথাপিও গেছ বা তেলতকৈ কয়লাৰ গুৰুত্ব ক্ৰেমলিনৰ বাবে কম। যোৱা বছৰ ইউৰোপীয় ইউনিয়নে ৰাছিয়াৰ ইন্ধনৰ বাবে ব্যয় কৰা ৯৪.৩ বিলিয়ন ইউৰো (৯৬.৫ বিলিয়ন ডলাৰ)ৰ ভিতৰত মাত্ৰ ৫.৩ বিলিয়ন ইউৰো (৫.৪ বিলিয়ন ডলাৰ) কয়লাৰ বাবে ব্যয় কৰিছিল। ইউক্ৰেইন চৰকাৰে বিচাৰিব যে ইউৰোপীয় ইউনিয়নে অন্যান্য ইন্ধনৰ উৎসসমূহত বাধা আৰোপ কৰি বহু বেছি দ্ৰুতগতিত আগবাঢ়ি যাওক।
কিন্তু অহা বছৰহে তেলৰ ওপৰত পৰিকল্পিত নিষেধাজ্ঞা সম্পূৰ্ণৰূপে বলবৎ হ’ব। আৰু ইউৰোপীয় ইউনিয়নে এতিয়ালৈকে ৰাছিয়াৰ প্ৰাকৃতিক গেছৰ ওপৰত কোনো ধৰণৰ বাধা আৰোপ কৰা নাই, ইয়াৰ বাহিৰে ইয়াৰ সদস্যসকলক গেছ কম ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ কোৱাৰ বাহিৰে। বৰঞ্চ ৰাছিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ভ্লাদিমিৰ পুটিনে গেছ ৰপ্তানি কৰ্তন কৰি ইউৰোপক ব্লেকমেইল কৰি নিষেধাজ্ঞা শিথিল কৰাৰ চেষ্টা কৰিছে।
###
কমনৱেলথ গেমছ ২০২২ৰ পিছত ব্ৰিটেইনত নিৰুদ্দেশ হ’ল ২ জন পাকিস্তানী বক্সাৰ! কমনৱেলথ গেমছ সমাপ্ত হোৱাৰ পাছত বাৰ্মিংহামত দুজন পাকিস্তানী বক্সাৰ সন্ধানহীন হৈছে বুলি পাকিস্তান বক্সিং ফেডাৰেচনে প্ৰকাশ কৰিছে। পিবিএফৰ সম্পাদক নাছিৰ টাঙৰ মতে, দলটো ইছলামবাদলৈ যোৱাৰ দুঘণ্টামান আগতেই চুলেমান বালোচ আৰু নাজিৰুল্লাহ নিৰুদ্দেশ হৈছিল। পাকিস্তান অলিম্পিক এছ’চিয়েশ্যনে নিৰুদ্দেশ হোৱা বক্সাৰসকলৰ বিষয়টোৰ তদন্তৰ বাবে এখন চাৰিজনীয়া কমিটী গঠন কৰিছে।
###
‘২০২০ চনত নীতিশ কুমাৰে বিহাৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হ’ব বিচৰা নাছিল, বিজেপিয়ে জোৰ কৰি মুখ্যমন্ত্ৰীৰ আসনত বহুৱাইছিল’ – জেডি(ইউ) প্ৰধানৰ বক্তব্য।
জনতা দলৰ (ইউনাইটেড)ৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সভাপতি লালন সিং ওৰফে আৰ আৰ সিঙে বুধবাৰে দাবী কৰে যে ২০২০ চনত নীতিশ কুমাৰে বিহাৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হ’বলৈ বিচৰা নাছিল।অৱশ্যে বিজেপিয়ে কুমাৰক এই পদটো গ্ৰহণ কৰিবলৈ বাধ্য কৰাইছিল বুলি সদৰী কৰে সিঙে। জেডি(ইউ) এখন ডুব যোৱা জাহাজ বুলি কোৱা আৰু শনিবাৰে দলৰ পৰা পদত্যাগ কৰা প্ৰাক্তন কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী আৰচিপি সিঙে বিজেপিৰ এজেণ্ট হিচাপে জেডি(ইউ)লৈ আহিছিল, সিঙে লগতে কয়।
###
নাছাই চিনাক্ত কৰা মংগল গ্ৰহত দেখা পালে ‘নুডলছ’ৰ দৰে সামগ্ৰী! যোৱা মাহত পাৰ্চেভাৰেন্স ৰভাৰে দেখা পোৱা নুডলছৰ দৰে বস্তুটো চিনাক্ত কৰিছে নাছাই। নাছাৰ মতে, এই সামগ্ৰীটো হৈছে এণ্ট্ৰি, ডেচেণ্ট এণ্ড লেণ্ডিং (ইডিএল) গিয়াৰৰ পৰা টেংগলড ডাক্ৰন জালৰ এটা টুকুৰা, যিয়ে ৰভাৰখনক মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত অৱতৰণ কৰাইছিল, নাছাৰ মতে। নাছাই কয় যে এই বিশেষ জালৰ টুকুৰাটো উল্লেখযোগ্যভাৱে উন্মোচন/শ্ৰেডিং কৰা যেন লাগে, ইয়াৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে…ইয়াক শক্তিশালী নিৰাপত্তাৰ অধীনত ৰখা হৈছিল।
###
ক্ৰিমিয়াত ধ্বংস হৈছে ৰাছিয়াৰ ৯ খনকৈ যুদ্ধ বিমান- ইউক্ৰেইনৰ দাবী। ইউক্ৰেইনৰ বায়ুসেনাই মঙলবাৰে ক্ৰিমিয়াত সংঘটিত কৰা একাধিক বিস্ফোৰণত ৰাছিয়াৰ ৯খন যুদ্ধ বিমান ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে বুলি কোৱা হৈছে। ৰাছিয়াই ক্ৰিমিয়াত কোনো ধৰণৰ আক্ৰমণ হোৱা নাই বুলি অস্বীকাৰ কৰিছে আৰু নিজৰ বিমানৰ কোনো ধৰণৰ ক্ষতি হোৱাৰ খবৰ আৱৰ্জনা বুলি ঘোষণা কৰিছে। চলিত যুদ্ধত ৰাছিয়াই ক্ৰিমিয়াত থকা বিমান ঘাটিটো ব্যৱহাৰ কৰি দক্ষিণ ইউক্ৰেইনত আক্ৰমণ চলাইছে।
###
যুদ্ধৰ মাজতে ইউক্ৰেইন আৰু ৰাছিয়াৰ পৰা ইজৰাইললৈ প্ৰব্ৰজন বৃদ্ধি পাইছে! ফেব্ৰুৱাৰী মাহত যুদ্ধ আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত ৰাছিয়া আৰু ইউক্ৰেইনৰ পৰা ইজৰাইললৈ প্ৰব্ৰজন বৃদ্ধি পাইছে বুলি বুধবাৰে চৰকাৰী তথ্যই প্ৰকাশ কৰিছে। আক্ৰমণ আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত ইজৰাইললৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছে ৩১ হাজাৰৰো অধিক লোক। ২০১৯ চনৰ একে সময়ছোৱাৰ তুলনাত এইটো ৩১৮% বেছি যেতিয়া দুয়োখন দেশৰ পৰা মুঠ ৯,৭৭৪ জন নতুন অনুপ্ৰৱেশকাৰী আহিছিল।
###
চৌদি আৰৱৰ হৈ চোৰাংচোৱাগিৰি কৰাৰ অপৰাধত দোষী সাব্যস্ত হ’ল টুইটাৰৰ প্ৰাক্তন কৰ্মচাৰী। মধ্যপ্ৰাচ্য অঞ্চলৰ টুইটাৰৰ প্ৰাক্তন মিডিয়া পাৰ্টনাৰশ্বিপ মেনেজাৰ আহমদ আবুআম্মোক আমেৰিকাত ছৌদি আৰৱৰ এজেণ্ট হিচাপে পঞ্জীয়ন নকৰাৰ বাবে দোষী সাব্যস্ত হৈছে। জুৰীয়ে তেওঁক তাঁৰ জালিয়াতি কৰাৰ ষড়যন্ত্ৰ আৰু ধন সৰবৰাহকে ধৰি ছটা গোচৰত দোষী সাব্যস্ত কৰে। এই গোচৰত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ছৌদি আৰৱৰ বিৰুদ্ধে আমেৰিকাত চোৰাংচোৱাগিৰিৰ অভিযোগ উত্থাপন হৈছে।
###
প্ৰচেছৰ চিপ সম্পৰ্কীয় আমেৰিকাৰ নতুন আইনখনৰ ‘দৃঢ় বিৰোধিতা’ চীনৰ! যোৱা বুধবাৰে চীনে কয় যে শেহতীয়াকৈ স্বাক্ষৰিত আমেৰিকাৰ আইনখনৰ “দৃঢ় বিৰোধিতা” কৰা হৈছে, যিয়ে প্ৰচেছৰ চিপৰ ঘৰুৱা উৎপাদকসকলক এছিয়াৰ যোগানকাৰীৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতা হ্ৰাস কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিছে। এই সপ্তাহত আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি জো বাইডেনে আমেৰিকাৰ চিপ ফেক্টৰীত বিনিয়োগকাৰীক ৫২ বিলিয়ন ডলাৰ অনুদানৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দি সেই বিলত চহীও কৰিছে। চীনে কয় যে ইয়াৰ ফলত “আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্যত ব্যাঘাত জন্মিব আৰু বিশ্বব্যাপী অৰ্ধপৰিবাহী যোগান শৃংখল বিকৃত হ’ব”।
###
কেইবাখনো ৰাজ্যৰ বাবে জাৰি কৰা হৈছে প্ৰচণ্ডৰ পৰা অতি প্ৰচণ্ড বৰষুণৰ সতৰ্কবাণী।
আই এম ডিৰ শেহতীয়া বুলেটিন অনুসৰি, ১৪ আগষ্টলৈকে মধ্যপ্ৰদেশ আৰু ছত্তীশগড়ৰ ওপৰত বিচ্ছিন্নভাৱে প্ৰচণ্ড বৰষুণ আৰু ধুমুহাৰ সৈতে বৰষুণ হোৱাৰ সম্ভাৱনা অতি বেছি। অহা কেইদিনমানৰ ভিতৰত অসম, মেঘালয়, নাগালেণ্ড, মিজোৰাম আৰু ত্ৰিপুৰাতো বৰষুণ হ’ব।
###
ৰাষ্ট্ৰপতিৰ ক্ষমতা হ্ৰাস কৰাৰ বাবে বিধেয়ক উত্থাপন কৰিলে শ্ৰীলংকাৰ মন্ত্ৰীয়ে। শ্ৰীলংকাৰ ন্যায় মন্ত্ৰী ৱিজেয়াদাস ৰাজাপাক্ষে বুধবাৰে সংসদত ৰাষ্ট্ৰপতিৰ ক্ষমতা হ্ৰাস কৰিব পৰা এখন সাংবিধানিক সংশোধনী বিধেয়ক দাখিল কৰে। বিতৰ্কৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া এই বিধেয়কখন আইনত পৰিণত হ’বলৈ হ’লে শ্ৰীলংকাৰ সংসদৰ দুই তৃতীয়াংশই অনুমোদন কৰিব লাগিব। ৰাষ্ট্ৰপতিৰ ক্ষমতা হ্ৰাস কৰাটো প্ৰতিবাদকাৰীৰ এটা মূল দাবী আছিল।
###
‘চীনৰ ভূ-কৌশলগত উচ্চাকাংক্ষা টাইৱানৰ বাহিৰলৈ গৈছে’- টাইৱানৰ মন্ত্ৰী। টাইৱানৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰী জোচেফ ৱুৱে মঙলবাৰে কয় যে চীনৰ “ভূ-কৌশলগত উচ্চাকাংক্ষা” টাইৱানৰ বাহিৰলৈও প্ৰসাৰিত হৈছে। তেওঁ লগতে কয় যে সকলো স্বাধীনতাপ্ৰেমী দেশেই একেলগে কাম কৰি “স্বৈৰাচাৰীতাবাদৰ সম্প্ৰসাৰণ”ৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাব লাগে। শেহতীয়াকৈ আমেৰিকাৰ সদন অধ্যক্ষ নেন্সি পেলোছিয়ে স্বশাসিত দ্বীপটো ভ্ৰমণ কৰাৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাই চীনে টাইৱানৰ চাৰিওফালে সামৰিক অনুশীলন আৰম্ভ কৰাৰ পিছতে এই মন্তব্য প্ৰকাশ কৰিছে।
###
বাদুলি ক’ৰোনা ভাইৰাছে প্ৰতি বছৰে ৬৬ হাজাৰ লোকক সংক্ৰমিত কৰে, মহামাৰীৰ আশংকা সৃষ্টি কৰে, অধ্যয়নত প্ৰকাশ। এক অধ্যয়ন অনুসৰি দক্ষিণ-পূব এছিয়াত প্ৰতি বছৰে হাজাৰ হাজাৰ লোকক বাদুলি ক’ৰোনা ভাইৰাছে সংক্ৰমিত কৰি মহামাৰীৰ আশংকা সৃষ্টি কৰিছে। “আমাৰ অনুমান যে…দক্ষিণ-পূব এছিয়াত প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ৬৬,০০০ লোক SARSr-CoVs ৰ দ্বাৰা সংক্ৰমিত হয়, ইয়াৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে অঞ্চলটোত bat-to-human SARSr-CoV স্পিলঅভাৰ সাধাৰণ…[ই] চোৱাচিতা কাৰ্যসূচী আৰু ক্লিনিকেল অধ্যয়নৰ দ্বাৰা ধৰা পৰা নাই।” in…majority of cases,” অধ্যয়নটোত কোৱা হৈছে।
###
মোদী চৰকাৰে ‘বন্ধু’ক ৰেহাই দি ১০ লাখ কোটি টকাৰ বেংক ঋণ মচি পেলালে। যোৱা সপ্তাহৰ শনিবাৰে কংগ্ৰেছৰ জ্যেষ্ঠ নেতা মল্লিকাৰ্জুন খাৰ্গেয়ে বিজেপি চৰকাৰক তীব্ৰ প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰি কয় যে “ছুট-বুট চৰকাৰে” কাঁহীত সজাই-পৰাই “বন্ধু”ক বেংক ঋণ ৰেহাই উপহাৰ দি দি মুঠ ১০ লাখ কোটি টকাৰ ঋণ মচি পেলাইছে।
খৰ্গে টুইটাৰত কয়, “২০১৭-১৮ৰ পৰা এই ছুট-বুট চৰকাৰে ১০ লাখ কোটিৰ ঋণ বাতিল কৰিছে, যাৰ ফলত ৰাজহুৱা খণ্ডৰ বেংকসমূহে ৭ লাখ কোটিতকৈ অধিক লোকচানৰ সন্মুখীন হৈছে।”
“মোদী জীৰ বিপৰীত ৰবিনহুড চৰকাৰী নীতি: কৰ বেছিকৈ আদায় কৰি মধ্যবিত্ত শ্ৰেণীক লুটপাত কৰক -বন্ধুসকলক প্লেটত উপহাৰ হিচাপে ঋণ ৰেহাই দিয়ক,” তেওঁ লগতে কয়।
ৰাজ্যসভাৰ বিৰোধী নেতাগৰাকীয়ে সদনত তেওঁ সোধা প্ৰশ্নৰ লিখিত উত্তৰো শ্বেয়াৰ কৰে যে যোৱা পাঁচ বছৰৰ ভিতৰত বেংকৰ ঋণৰ কিমানখিনি ৰেহাই দিয়া হৈছিল।
বিত্ত ৰাজ্যিক মন্ত্রী ভাগৱত কাৰাদে দিয়া অনাস্থাৰ প্রশ্নৰ উত্তৰ অনুসৰি, “২০১৭- ২০১৭ বৰ্ষৰ ভিতৰত অনুসূচিত বাণিজ্যিক বেংকে (এছ চি বি) সমূহে ৰাইট অফ কৰা নন পাৰফৰমিং এচেটছ (এন পি এ)ৰ সবিশেষৰ ওপৰত ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক (আৰ বি আই) অনুসৰি। ১৮ বৰ্ষত আছিল ১.৬১ লাখ কোটি টকা, ২০১৮-১৯ বৰ্ষত ২.৩৬ লাখ কোটি টকা, ২০১৯-২০ বৰ্ষৰ সময়ছোৱাত ২.৩৪ লাখ কোটি টকা, ২০২০-২১ বৰ্ষৰ ভিতৰত ১.৫৭ লাখ কোটি টকা।”
###
ম্যানমাৰত সংঘটিত হৈছে মানৱতাৰ বিৰুদ্ধে অপৰাধঃ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ তদন্তৰ প্ৰতিবেদন।
ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ এক তদন্ত অনুসৰি ম্যানমাৰত মানৱতাৰ বিৰুদ্ধে অপৰাধ পদ্ধতিগতভাৱে সংঘটিত হৈয়েই আছে, চলি থকা সংঘাতে মহিলা আৰু শিশুসকলৰ ওপৰত গুৰুতৰ প্ৰভাৱ পেলাইছে। ম্যানমাৰত শিশুসকলক অত্যাচাৰ কৰা হৈছে, সৈন্যবাহিনীত ভৰ্তি কৰা হৈছে আৰু স্বেচ্ছাচাৰীভাৱে আটক কৰা হৈছে বুলিও কোৱা হৈছে। যোৱা বছৰৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত সামৰিক বাহিনীয়ে এখন অসামৰিক চৰকাৰ অপসাৰণ কৰাৰ পিছতে ম্যানমাৰ সংকটত ডুব গৈছিল।
ব্যৱস্থাটোৰ মুৰব্বী নিকোলাছ কৌমজিয়ানে কয় যে, “মহিলা আৰু শিশুৰ বিৰুদ্ধে হোৱা অপৰাধসমূহ আটাইতকৈ গুৰুতৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অপৰাধসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম, কিন্তু ইয়াৰ ঐতিহাসিকভাৱেও কম ৰিপ’ৰ্ট কৰা হৈছে আৰু ইয়াৰ তদন্তও কম।”
প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে তিনি বছৰ পূৰ্বে কাম আৰম্ভ কৰাৰ পিছৰে পৰা আইআইএমএম-এ প্ৰায় ২০০টা সূত্ৰৰ পৰা ৩০ লাখতকৈ অধিক তথ্য সংগ্ৰহ কৰিছে।
ইয়াৰ ভিতৰত আছে সাক্ষাৎকাৰৰ বিবৃতি, নথিপত্ৰ, ভিডিঅ’, ফটোগ্ৰাফ, ভূ-স্থানীয় চিত্ৰ আৰু ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ সামগ্ৰী।
প্ৰতিবেদনত প্ৰকাশ পাইছে যে ম্যানমাৰত শিশুসকলক নিৰ্যাতন, সৈন্যবাহিনীত ভৰ্তি কৰা আৰু স্বেচ্ছাচাৰীভাৱে আটক কৰা হৈছে, য’ত পিতৃ-মাতৃৰ প্ৰক্সি হিচাপেও আছে।
“আমাৰ দলটোৱে লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰি আউটৰিচ আৰু তদন্ত নিশ্চিত কৰিবলৈ বিশেষজ্ঞতা নিয়োজিত কৰিছে যাতে এই অপৰাধসমূহৰ ওপৰত অৱশেষত গোচৰ চলাব পৰা যায়,” কৌমজিয়ান ডাঙৰীয়াই কয়।
প্ৰকাশ হোৱা মতে, “২০২১ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত সামৰিক বাহিনীয়ে অধিগ্ৰহণ কৰাৰ পিছৰে পৰা ম্যানমাৰত এনে পৰিসৰত আৰু এনেদৰে অপৰাধ সংঘটিত হৈছে বুলি যথেষ্ট ইংগিত পোৱা গৈছে যিয়ে সাধাৰণ জনসংখ্যাৰ বিৰুদ্ধে ব্যাপক আৰু পদ্ধতিগত আক্ৰমণৰ ৰূপ ধাৰণ কৰিছে” আৰু সম্ভাৱ্য অপৰাধৰ প্ৰকৃতি সম্প্ৰসাৰণো হৈছে।
ইয়াৰ ভিতৰত ২০২২ চনৰ ২৫ জুলাইত ম্যানমাৰৰ সেনাই চাৰিজন লোকক ফাঁচী দিয়াৰ কথাও অন্তৰ্ভুক্ত, যিটো প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুত কৰাৰ পিছত সম্পন্ন কৰা হৈছিল।
“এই অপৰাধৰ অপৰাধীসকলে জানিব লাগিব যে তেওঁলোকে শাস্তিহীনভাৱে কাম কৰি যাব নোৱাৰে। আমি প্ৰমাণ সংগ্ৰহ কৰি সংৰক্ষণ কৰি আছো যাতে এদিন তেওঁলোকক জবাবদিহি কৰা হয়’ – কৌমজিয়ান ডাঙৰীয়াই কয়।
এই শেহতীয়া বিশ্লেষণটো প্ৰকাশ কৰা হৈছিল মাত্ৰ দুসপ্তাহ পূৰ্বে ক্লিয়াৰেন্স অভিযানৰ পাঁচ বছৰীয়া স্মৃতিচাৰণ, যাৰ ফলত প্ৰায় ১০ লাখ ৰোহিংগীয়া লোকক স্থানচ্যুত হৈছিল।
ম্যানমাৰৰ ৰাখাইন ৰাজ্যত ৰোহিংগীয়াসকলে দশক দশক ধৰি পদ্ধতিগত বৈষম্য, ৰাষ্ট্ৰহীনতা আৰু লক্ষ্য কৰি লোৱা হিংসাৰ সন্মুখীন হৈছে। ২০১৭ চনত হিংসাত্মক আক্ৰমণৰ ফলত ৪ লাখতকৈ অধিক শিশুসহ প্ৰায় ৭ লাখ ৪৫ হাজাৰ ৰোহিংগীয়া বাংলাদেশলৈ পলায়ন কৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল।
সেই সময়ত বিতাড়িত বা বলপূৰ্বকভাৱে স্থানচ্যুত হোৱা ৰোহিংগীয়াসকলৰ অধিকাংশই এতিয়াও শৰণাৰ্থী বা আভ্যন্তৰীণভাৱে স্থানচ্যুত লোকৰ শিবিৰত আছে।
“ৰোহিংগীয়াসকলে ম্যানমাৰলৈ নিৰাপদ আৰু মৰ্যাদাপূৰ্ণভাৱে ঘূৰি অহাৰ ইচ্ছা ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰকাশ কৰিলেও, সেই অপৰাধৰ বাবে আটাইতকৈ দায়ী ব্যক্তিসকলৰ বিৰুদ্ধে গোচৰ চলোৱাকে ধৰি তেওঁলোকৰ ওপৰত সংঘটিত হোৱা অত্যাচাৰৰ বাবে জবাবদিহিতা নাথাকিলে এইটো সাধন কৰাটো অতি কঠিন হ’ব,” শ্ৰী. কৌমজিয়ানে বুজাই দিছে।
“ৰোহিংগীয়াসকলৰ অব্যাহত থকা দুৰ্দশা আৰু ম্যানমাৰত অব্যাহত থকা হিংসাই ন্যায় আৰু জবাবদিহিতাক সহজ কৰি তোলা আৰু অধিক অত্যাচাৰ ৰোধ কৰাত সহায়ক হোৱাকৈ ব্যৱস্থাটোৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকাক চিত্ৰিত কৰিছে।”
ইফালে, ইয়াৰ তথ্যৰ উৎসৰ সন্মতি সাপেক্ষে আইআইএমএম-এ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ন্যায়ালয়ত (আইচিজে) আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অপৰাধ আদালতত (আইচিচি) বৰ্তমান চলি থকা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ন্যায়ৰ কাৰ্য্যবিধিৰ সমৰ্থনত প্ৰাসংগিক প্ৰমাণ ভাগ-বতৰা কৰি আছে।
২০১১ চনৰ পৰা ম্যানমাৰত সংঘটিত হোৱা আটাইতকৈ গুৰুতৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অপৰাধ আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আইনৰ অন্যান্য উলংঘাৰ প্ৰমাণ সংগ্ৰহ আৰু বিশ্লেষণৰ বাবে ২০১৮ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মানৱ অধিকাৰ পৰিষদে এই ব্যৱস্থাটো সৃষ্টি কৰিছিল।
ইয়াৰ লক্ষ্য হৈছে প্ৰমাণ সংৰক্ষণ আৰু সংগঠিত কৰি ন্যায় আৰু জবাবদিহিতাৰ সুবিধা প্ৰদান কৰা আৰু ৰাষ্ট্ৰীয়, আঞ্চলিক আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আদালতত দায়ীসকলৰ ভৱিষ্যতৰ বিচাৰত ব্যৱহাৰৰ বাবে গোচৰৰ ফাইল প্ৰস্তুত কৰা।
11-08-2022
Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking. You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com ( For Assamese article, Unicode font is necessary)