৬ বছৰ সম্পূৰ্ণ হোৱা বিমুদ্ৰাকৰণ: সামান্য ব্যংগাত্মক ফোঁচফোঁচনি

৬ বছৰ সম্পূৰ্ণ হোৱা বিমুদ্ৰাকৰণ

কাকলি দাস

৬ বছৰীয়া হ’ল বিমুদ্ৰাকৰণ – আঃ, আমাৰ জীৱনৰ কি যে এক ঐতিহাসিক মুহূৰ্ত।

সেই চাঞ্চল্যকৰ শিহৰণকাৰী ঘোষণাৰ স্মৃতিয়ে এতিয়াও শৰীৰৰ নোম থিয় কৰাই দিয়ে।

কি যে এক সময় আছিল! টকাৰ বিনিময়ৰ আশাত মানুহে নিশাৰে পৰাই বেংকৰ সন্মুখত শাৰী পাতিছিল। বেছিভাগ মানুহেই হেনো ‘সুখী’ আছিল – কাৰণ সেইবোৰৰ পিছত দুৰ্নীতিমুক্ত ভাৰতৰ পৰিকল্পনা আছিল – গতিকে সৈন্যসকলে ঋণাত্মক উষ্ণতা সহ্য কৰি যদি থিয় হৈ থাকিব পাৰে, আমি কিয় নোৱাৰো?

তাকো, মাত্ৰ ৫০ দিনৰ হে কথা আছিল, নহয়নে?

ক’লা ধনৰ কথা নাজানো, কিন্তু বিমুদ্ৰাকৰণৰ সময়ত উলিয়াই দিয়া ২০০০ টকীয়া নোটবোৰো এতিয়া নোহোৱা হৈ গৈছে ! হয়, ২০০০ টকীয়া নোটখন এতিয়া আমাৰ জীৱনৰ পৰা ‘আচ্চে দিন’ (ভাল দিন)ৰ দৰে নোহোৱা হৈ গৈছে।

ঘোষণা কৰা সেই ৫০ টা দিন দ্ৰুতগতিত পাৰ হৈ গ’ল। সময় হয়তো যথেষ্ট নাছিল, কিন্তু মানুহবোৰ ঠিকেই আছিল – পৰিৱৰ্তনে সময় লয়, ‘নেহৰুৰ ভুল’ শুধৰণি কৰিবলৈ সময় লাগে। ৫০ বছৰ লওক, কিন্তু আমাক ‘আচ্চে দিন’ দিয়ক!

নোটবন্দী (বিমুদ্ৰাকৰণ)ক কেন্দ্ৰ কৰি এক অনন্য উত্তেজনা আছিল – সেয়া আছিল এতিয়ালৈকে হোৱা আটাইতকৈ ডাঙৰ মাষ্টাৰষ্ট্ৰ’ক। সকলোৱে নিজৰ হ্ৰস্বম্যাদী যন্ত্ৰণাক একাষৰীয়া কৰি বিমুদ্ৰাকৰণৰ দীৰ্ঘম্যাদী লাভৰ আশা দেখিছিল ( তাৰে মাজতেই বহুতেই ক’লা ধনবোৰ উদ্ধাৰ হ’লে নিজৰ নিজৰ বেংক একাউণ্টত ১৫ লাখকৈ টকা সোমাব বুলিও পৰম আশা কৰি শাৰী পাতিছিল)।

হেমা মালিনী, ঐশ্বৰ্য ৰায় বচ্চন, হৃতিক ৰোশন, অজয় দেৱগনৰ দৰে ‘মুধাফুটা অৰ্থনীতিবিদ’সকলে তেওঁলোকৰ সাক্ষাৎকাৰত বিমুদ্ৰাকৰণৰ সম্ভাৱ্য ‘লাভ’ৰ ওপৰত দীৰ্ঘম্যাদী দৃষ্টিভংগীৰ পৰামৰ্শ দিছিল। মানুহে দীৰ্ঘম্যাদী সুবিধাৰ কথা ভাবিছিল – আৰু এতিয়া আমি ‘অমৃত কাল’ত প্ৰৱেশ কৰিছো।

৬ বছৰ সম্পূৰ্ণ হোৱা বিমুদ্ৰাকৰণ: সামান্য ব্যংগাত্মক ফোঁচফোঁচনি

আৰু ২৫ বছৰৰ পাছত আমি বিশ্বৰ নেতা হ’ম, ‘বিশ্বগুৰু’ হ’ম – নোটবন্দীয়ে আমাক ধৈৰ্য্য ধৰিবলৈ শিকাইছিল, দীৰ্ঘম্যাদী দৃষ্টিভংগী ৰাখিবলৈ শিকাইছিল৷ এই ৫ বছৰীয়া পৰিকল্পনাবোৰ অতীত যুগৰ – নতুন ভাৰতত ২৫ বছৰীয়া পৰিকল্পনাই নতুন নিয়ম। গতিকে, ২৫ বছৰৰ পাছত হে প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰক!

বিমুদ্ৰাকৰণৰ দৰে পদক্ষেপ আছিল এক বিশেষ প্ৰকাৰৰ – উচ্চ মূল্যৰ মুদ্ৰাৰ প্ৰচলন হঠাতে বন্ধ হৈ গ’ল। আচলতে বিমুদ্ৰাকৰণৰ দৰে কিবা এটা ঘোষণা কৰিবলৈ আন কোনো ‘বিশ্ব নেতা’ই সাহসী নহয় – কেৱল ‘মহান নেতা’ইহে এনে ঘোষণা কৰিব পাৰে।

মূলসুঁতিৰ সংবাদ মাধ্যমে বিমুদ্ৰাকৰণক এক বৈপ্লৱিক পদক্ষেপ বুলি ঘোষণা কৰিছিল, উন্নত প্ৰযুক্তি বুলি কৈছিল- যিয়ে ক’লা ধনধাৰীক বাধা দিব, ২০০০ টকাৰ নোটখনে উপগ্ৰহলৈ প্ৰেৰণ কৰিব সংকেত! আচলতে চৰকাৰে কৰা মহান কামবোৰ আমি সোনকালে পাহৰি যাওঁ – ঠিক কোভিড-১৯ৰ সময়ত কৰাৰ দৰে, চৰকাৰে কিমান ভালদৰে পৰিস্থিতি চম্ভালিছিল।

একেদৰে আমি নোটবন্দীৰ সুবিধাও পাহৰি গৈছো। ই ক’লা ধন আঁতৰাই নগদবিহীন অৰ্থনীতিৰ প্ৰৱৰ্তন কৰিলে। বিমুদ্ৰাকৰণৰ ঠিক পিছতেই “Paytm karo” আন্দোলনৰ কথা ঘোষণা কৰা হ’ল। কি কৰিব পাৰে চৰকাৰে. যদি মানুহে নগদ ধনৰ ইমান প্ৰেমত পৰে- তেন্তে পৰক! নোটবন্দীৰ ৬ বছৰৰ পাছতো নগদ ধনৰ প্ৰচলন অতি বেছি হোৱাৰ পটভূমিত!

মোডী চৰকাৰলৈ চেষ্টাৰ বাবে ১০০ৰ ভিতৰত ১০০ নম্বৰ দিয়া হৈছে। –ভাৰতৰ অৰ্থনীতিয়ে আঘাত পালে – কিন্তু অন্ততঃ তেওঁলোকে কিবা এটা চেষ্টা কৰিলে, শিকিলে। নতুনকৈ প্ৰচলন কৰা ২০০০ টকীয়া নোটত ইমানবোৰ উন্নত নিৰাপত্তাৰ ব্যৱস্থা স্থাপন কৰি জাল কৰাত বাধাৰ সৃষ্টি কৰা হৈছিল।

পিচে, ক’লা ধনধাৰীসকলে এই ২০০০ টকীয়া নোটখন অতি ভাল পাবলৈ ধৰিলে, আৰু ইতিমধ্যে ২০০০ টকীয়া নোটৰ প্ৰচলন প্ৰায় নোহোৱা হোৱাৰ দৰেই। যেতিয়াই অভিযান হয় তেতিয়াই ক’লা ধনধাৰীৰ এই ২০০০ টকীয়া নোটবোৰ সদায় দেখা যায়।

বিমুদ্ৰাকৰণ ইমানেই সফল হ’ল যে ইয়াৰ বিষয়ে আৰু কোৱাৰ প্ৰয়োজন নাই – সেয়ে নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে শব্দভাণ্ডাৰৰ পৰা শব্দটো আঁতৰাই পেলালে। কিন্তু যিদৰে দীৰ্ঘদিনীয়া কোভিড-১৯ৰ লক্ষণে বহুতকে প্ৰভাৱিত কৰে – বিমুদ্ৰাকৰণৰ বাবেই অৰ্থনীতিত পৰা সুগভীৰ আঘাত, বহুতৰে বাবে নোটবন্দীৰ ঘা এতিয়াও সতেজ।

বিশেষকৈ বিমুদ্ৰাকৰণৰ আৰু জি এছ টিৰ ‘মাষ্টাৰষ্ট্ৰ’ক’ কেতিয়াও জয় কৰিব নোৱাৰা ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ীসকলৰ ক্ষেত্ৰত।

নোটবন্দীৰ বাবে কোনো ডাঙৰ ব্যৱসায়ীক শাৰী পাতি থকা দেখিছিল নেকি? আৰু তেওঁলোকে জি এছ টিও ভালদৰে চম্ভালিছিল। কেৱল জ্ঞানৰ অভাৱত ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ীসকলে ক্ষতিগ্ৰস্ত হ’ল।

আজি যদি হঠাৎ আপোনাৰ ২০০০ টকীয়া নোট পোৱাৰ সৌভাগ্য হৈছে, তেন্তে ভালদৰে নোটখনৰ যত্ন লওক। বিমুদ্ৰাকৰণৰ সেই সময়ৰ এক সোণোৱালী সোঁৱৰণী হ’ব। ঠিক যেনেকৈ ইন্দিৰা গান্ধীৰ সময়তো মানুহ সুখী আছিল যে চৰকাৰে. অন্ততঃ ‘নাছবন্দী’ৰ দ্বাৰাই হ’লেও জনসংখ্যা নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল (ভেচেক্টমী)।

কিন্তু, নোটবন্দীয়েই হওক বা নাছবন্দীয়েই হওক – অৱশেষত সাধাৰণ মানুহেই ক্ষতিগ্ৰস্ত হয়। ৰাজনীতিবিদসকল নিজৰ পথেৰে আগবাঢ়ি যায়, আৰু পৰৱৰ্তী নিৰ্বাচনৰ ভোট আহৰণৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে! এনেদৰেই পাৰ হৈ গৈ থাকে আমাৰ সময়!

(কাকলি দাসৰ মূল ইংৰাজী লেখাৰ অসমীয়া ভাঙনিঃ অৰবিন্দ ৰাভা)

[Images from different sources]

Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking. You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com ( For Assamese article, Unicode font is necessary)