ৰাষ্ট্ৰীয় সন্মানৰ অপব্যৱহাৰ

পৰেশ বৈশ্য

ভাৰত চৰকাৰে ১৯৫৪ চনৰ পৰাই ৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰতি অনবদ্য সেৱা আগবঢ়োৱা বিশিষ্ট ব্যক্তিক ভাৰত ৰত্ন, পদ্ম বিভূষণ, পদ্ম ভূষণ আৰু পদ্মশ্ৰী সন্মান প্ৰদান কৰি আহিছে।

এতিয়ালৈকে ৪৮ গৰাকীয়ে ভাৰত ৰত্ন, ৩৩১ গৰাকীয়ে পদ্ম বিভূষণ, ১২৮৭ গৰাকীয়ে পদ্ম ভূষণ আৰু ৩২২৫ গৰাকীয়ে পদ্মশ্ৰী সন্মান লাভ কৰিছে। এয়া নিশ্চয় যোগ্যজনৰ প্ৰতি এক উচিত সন্মান।

সমাজ সেৱা, সাহিত্য- সংস্কৃতি, শিক্ষা, অসামৰিক সেৱা, চিকিৎসা,খেল, কলা, বিজ্ঞান আদি বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত স্মৰণীয় অৱদান আগবঢ়োৱা সকলক এই সন্মান যচা হয়।

কেতিয়াবা এই সন্মানৰ বাবে বাছনি কৰা দুই এজনৰ ক্ষেত্ৰত ভিতৰি ভিতৰি নাগৰিকে বু-বা কৰে যদিও এই সন্মানৰ বাবে নিৰ্বাচিত সকলক মূকলিভাৱে সমালোচনা কৰা অৱশ্যে শুনা নাই। অৱশ্যে কেবাজনো ব্যক্তিয়ে সন্মান দিয়াৰ পাছতো প্ৰত্যাখ্যান কৰাৰ নজিৰ আছে। ইমানলৈ ঠিকেই আছে।

কিন্তু এতিয়া দেখা যায় যে পদ্মশ্ৰী বা তেনে সন্মানৰ অধিকাৰী হোৱা কিছুমান লোকৰ নামৰ আগত বা পিছত সেই সন্মানটোৰ উল্লেখ থাকে। সাধাৰণতে সভা-সমিতিৰ চিঠি আদিত প্ৰায়েই এই কথাটো প্ৰত্যক্ষ কৰা হয়। যেনে বিশিষ্ট অতিথি পদ্মশ্ৰী অমুক। তেনে সন্মান লাভৰ পাছত সেইটো বহুতৰ বাবে এটা উপাধি হৈ পৰে।

আচলতে তেনে সন্মানৰ অধিকাৰী হোৱা কোনেও নামৰ আগত বা পিছত সেই সন্মানটো উল্লেখ কৰিব নোৱাৰে। কিন্তু কেতিয়াবা ব্যক্তিজনে নিজে নকৰিলে আনে তেওঁৰ নামৰ আগত উল্লেখ কৰি দিয়ে।

“এতিয়া দেখা যায় যে পদ্মশ্ৰী বা তেনে সন্মানৰ অধিকাৰী হোৱা কিছুমান লোকৰ নামৰ আগত বা পিছত সেই সন্মানটোৰ উল্লেখ থাকে। সাধাৰণতে সভা-সমিতিৰ চিঠি আদিত প্ৰায়েই এই কথাটো প্ৰত্যক্ষ কৰা হয়। যেনে বিশিষ্ট অতিথি পদ্মশ্ৰী অমুক। তেনে সন্মান লাভৰ পাছত সেইটো বহুতৰ বাবে এটা উপাধি হৈ পৰে। আচলতে তেনে সন্মানৰ অধিকাৰী হোৱা কোনেও নামৰ আগত বা পিছত সেই সন্মানটো উল্লেখ কৰিব নোৱাৰে। কিন্তু কেতিয়াবা ব্যক্তিজনে নিজে নকৰিলে আনে তেওঁৰ নামৰ আগত উল্লেখ কৰি দিয়ে। সভা- সমিতিত তেনে ব্যক্তিক পৰিচয় কৰি দিওঁতে পদ্মশ্ৰী অমুক বা পদ্ম বিভূষণ অমুক বুলি কোৱা শুনি আহিছোঁ। তেনে সন্মান অধিকাৰী দুই এজনৰ ঘৰৰ দেৱালত পদ্মশ্ৰী অমুক বুলি নাম ফলক আঁৰি থোৱা কথাও শুনা যায়।”

সভা- সমিতিত তেনে ব্যক্তিক পৰিচয় কৰি দিওঁতে পদ্মশ্ৰী অমুক বা পদ্ম বিভূষণ অমুক বুলি কোৱা শুনি আহিছোঁ। তেনে সন্মান অধিকাৰী দুই এজনৰ ঘৰৰ দেৱালত পদ্মশ্ৰী অমুক বুলি নাম ফলক আঁৰি থোৱা কথাও শুনা যায়।।

এতিয়া আচল কথালৈ আহোঁ। আচলতে ভাৰত চৰকাৰৰ ভাৰত ৰত্ন বা পদ্মশ্ৰী আদিৰ ক্ষেত্ৰত সুস্পষ্ট নিয়ম আছে। সেই অনুসৰি তেনে সন্মান প্ৰাপকে কেতিয়াও নিজৰ নামৰ আগত তেনে সন্মান উপাধিৰ দৰে ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰে। তেনে সন্মান প্ৰাপকসকলক ভাৰত চৰকাৰে এই বিষয়ক নিৰ্দেশাৱলী লগে প্ৰেৰণ কৰে।

আনকি এনে সন্মানৰ অপব্যৱহাৰৰ হেতুকে কথাটো উচ্চতম ন্যায়ালয় মজিয়া পাইছিল। উচ্চতম ন্যায়ালয়েও তেনে সন্মান প্ৰাপকসকলক নিজৰ নামৰ আগত বা পিছত তেনে সন্মানবোৰ উপাধি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰিব বুলি কৈ হৈছে।

আনকি ভাৰত চৰকাৰে এই সন্মান কেইটা প্ৰতিষ্ঠা কৰোঁতেই প্ৰস্তুত কৰা নিৰ্দেশনাত এই কথাটো স্পষ্টকৈ উল্লেখ কৰি থৈছে। তেনে নিৰ্দেশনাৰ ধাৰা ১০ অনুসৰি এই সন্মানৰ অপব্যৱহাৰ কৰিলে তেনে সন্মান ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে ঘূৰাই ল’ব পাৰে বা তেনে সন্মান বাতিল কৰিব পাৰে।

ভাৰতীয় সংবিধানৰ Article 18(1) মতেও এয়া বেআইনী। ২০১৬ চনত লোকসভাত এই বিষয়টোৰ ওপৰত এগৰাকী সাংসদে কৰা এটি প্ৰশ্নৰ উত্তৰত গৃহ বিভাগৰ মন্ত্ৰীয়ে দিয়া উত্তৰত কথাটো পুনৰ স্পষ্ট হৈ পৰে।

লোকসভাৰ তৰাবিহীন প্ৰশ্ন নম্বৰ ২৫৩৬ ৰ উত্তৰত ৰাজ্যিক পৰ্যায়ৰ কেন্দ্ৰীয় গৃহমন্ত্ৰী গৰাকীয়ে সদনক এইদৰে জনাইছিল: ” The Hon’ble Supreme court of India, in its judgement dated December 15,1995 in Transferred case ( civil ) No. 9 of 1994 inter-alia directed that the national award such as Bharat Ratna, Padma Vibhushan, Padma Bhushan and Padma Shri should not be used as prefixes or suffixes and if this is done, the defaulter should forfeit the national award conferred on him or her by following the procedure laid down in regulation 10 of each of the four notifications creating these awards…….”

আমাৰ অসম চৰকাৰেও অসমত অসমৰত্ন,অসম বিভূষণ, অসম ভূষণ আৰু অসমশ্ৰী আদি সন্মান‌ প্ৰদান কৰিবলৈ লৈছে। এইবোৰ সন্মান ভাৰত চৰকাৰৰ ভাৰত ৰত্ন, পদ্ম বিভূষণ, পদ্ম ভূষণ আৰু পদ্মশ্ৰীৰ আৰ্হিতেই কৰা যেন লাগে।

এই সন্মান প্ৰতিষ্ঠাৰ সময়ত তেনে সন্মানবোৰ নামৰ আগত পিছত উপাধি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰিব নে নোৱাৰিব সেই বিষয়ে কিবা বিধি অসম চৰকাৰৰ আছে যদি অৱশ্যে জানিব পৰা নাই। আমি ভাবোঁ যদি অসম চৰকাৰে এই ক্ষেত্ৰত বিশেষ নীতি কৰা নাই, তেন্তে ভাৰত চৰকাৰৰ আৰ্হিত একে নীতি লোৱা উচিত।

08-08-2023

Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking. You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com (For Assamese article, Unicode font is necessary)