ক্ৰম’জমৰ খেল : ডাউন চিণ্ড্ৰোম
সংঘমিত্ৰা কাশ্যপ
মানৱ শৰীৰৰ প্ৰতিটো কোষত এটা নিউক্লিয়াছ থাকে, য’ত আনুবংশিক সামগ্ৰী জিনত সংৰক্ষণ কৰা হয়।
জিনবোৰে আমাৰ সকলো উত্তৰাধিকাৰী বৈশিষ্ট্যবোৰ বহন কৰে আৰু ক্ৰম’জম নামৰ ৰডসদৃশ গাঁথনিৰ সৈতে গোট বহন কৰে।
সাধাৰণতে, প্ৰতিটো কোষৰ নিউক্লিয়াছত ২৩ যোৰ ক্ৰম’জম থাকে, যাৰ আধা প্ৰতিজন পিতৃ আৰু মাতৃৰ পৰা বংশ গতি ক্ৰমে আহে । কিন্তু কেতিয়াবা ২৩ যোৰ ক্ৰম’জমৰ বিপৰীতে অতিৰিক্ত আন এটা নতুন ক্ৰম’জমৰ সৃষ্টি হয়। ইয়াক ডাউন চিণ্ড্ৰোম বুলি কোৱা হয়।
ডাউন চিণ্ড্ৰোম এক আনুবংশিক বিকাৰ। এই লক্ষণটো অস্বাভাৱিক কোষ বিভাজনৰ ফলত হয় , যাৰ ফলত এজন ব্যক্তিৰ ক্ষেত্ৰত ক্ৰম’জম 21-ৰ অতিৰিক্ত সম্পূৰ্ণ বা আংশিক প্ৰতিলিপি হয়।
অতিৰিক্ত প্ৰতিলিপিটোৱে ডাউন চিণ্ড্ৰোমৰ শাৰীৰিক বৈশিষ্ট্য আৰু বিকাশৰ অস্বাভাৱিকতাক নেতৃত্ব প্ৰদান কৰে। যদি আমি সহজ ভাষাত ক’বলৈ যাওঁ তেনেহ’লে ব্যক্তি এজনৰ শৰীৰত অতিৰিক্ত ক্ৰম’জমৰ উপস্থিতিত ডাউন চিণ্ড্ৰোম বিকশিত কৰা হয়।
ডাউন চিণ্ড্ৰোমৰ যদি শাৰীৰিক বৈশিষ্ট্যৰ কথা কবলৈ যাওঁ তেনেহলে তলত উল্লেখ কৰা কেইটা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ:
১) এখন ভাঙি যোৱা মুখ, বিশেষকৈ নাকৰ ওচৰত
২) চুটি ডিঙি
৩) বাদামৰ আকৃতিৰ চকু
৪) সৰু কাণ
৫) মুখৰ পৰা প্ৰসাৰিত হোৱা এটা জিভা
৬) আইৰিছত সৰু বগা দাগ
৭ বয়সতকৈ সৰু হাত আৰু ভৰি
৮) শিশু আৰু প্ৰাপ্তবয়স্ক হিচাপে যথেষ্ঠ কম উচ্চতা
৯) দুৰ্বল পেশী আৰু লগতে ঢিলা গাঁঠি
ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা লোকসকলৰ সাধাৰণতে কিছু পৰিমাণৰ বিকাশগত অক্ষমতা থাকে, কিন্তু ই প্ৰায়ে মধ্যমীয়া হয়। যেনে:
আৱেগিক আচৰণ
দুৰ্বল বিচাৰ
চমু মনোযোগৰ ম্যাদ
শিকাৰ ক্ষমতা খুব কম
চিকিৎসীয় জটিলতাবোৰো প্ৰায়ে ডাউন চিণ্ড্ৰোমৰ সৈতে থাকে। ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব পাৰে:
জন্মগত হৃদযন্ত্ৰৰ বিকাৰ
শ্ৰৱণ শক্তি হ্ৰাস
দুৰ্বল দৃষ্টি
লিউকেমিয়া
দীৰ্ঘম্যাদী কোষ্ঠকাঠিন্য
স্লিপ এপনিয়া (টোপনিৰ সময়ত উশাহ-নিশাহত বাধা)
ডিমেনচিয়া (চিন্তা আৰু স্মৃতিশক্তিৰ সমস্যা)
হাইপোথাইৰয়ডিজম
মেদবহুলতা
দাঁতৰ পলম বৃদ্ধি
ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা লোকসকলৰ সহজতে সংক্ৰমণ হোৱাৰ সম্ভাৱনাও অধিক। তেওঁলোকে শ্বাসতন্ত্ৰৰ সংক্ৰমণ, মূত্ৰনলীৰ সংক্ৰমণ, আৰু ছালৰ সংক্ৰমণৰ সৈতে কেতিয়াবা সন্মুখীন হ’বলগীয়া হ’ব পাৰে।।
ডাউন চিণ্ড্ৰোম মূলতে তিনি প্ৰকাৰৰ আছে।
মানুহে প্ৰায়ে ক্ৰম’জমবোৰ নোচোৱাকৈ প্ৰতিটো প্ৰকাৰৰ মাজৰ পাৰ্থক্য ক’ব নোৱাৰে, কিয়নো প্ৰতিটোৰেই শাৰীৰিক বৈশিষ্ট্য আৰু আচৰণ প্ৰায় একেই। ইয়াৰে প্ৰথম প্ৰকাৰ বিধ হৈছে ট্ৰাইচমি 21। ট্ৰাইচমি 21 ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা প্ৰায় ৯৫ শতাংশ লোকৰ ট্ৰাইচমি 21.2 এই প্ৰকাৰৰ ডাউন চিণ্ড্ৰোমৰ সৈতে প্ৰায় একেই হয়। ইয়াত এজন ব্যক্তিৰ শৰীৰৰ প্ৰতিটো কোষত সাধাৰণ দুটা প্ৰতিলিপিৰ সলনি ক্ৰম’জম 21-ৰ তিনিটা পৃথক প্ৰতিলিপি থাকে।
দ্বিতীয়টো হৈছে ট্ৰেন্সলোকেচন ডাউন চিণ্ড্ৰোম। এই প্ৰকাৰৰ ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা লোকৰ শতাংশ বহুত কম । ট্ৰেন্সলোকেচন ডাউন চিণ্ড্ৰোম হৈছে ডাউন চিণ্ড্ৰোমৰ প্ৰকাৰ যি পুনৰ সজ্জিত ক্ৰম’জম পদাৰ্থৰ ফলত হয়। এই ক্ষেত্ৰত, তিনিটা 21 ক্ৰম’জম থাকে, ঠিক যেনেদৰে ট্ৰাইচমি 21-ত আছে, কিন্তু ইয়াত 21 টা ক্ৰম’জমৰ এটা পৃথক হোৱাৰ পৰিৱৰ্তে আন এটা ক্ৰম’জমৰ ই সৈতে সংলগ্ন থকা দেখা যায় ।
তৃতীয় প্ৰকাৰ বিধ হৈছে মোজাইক ডাউন চিণ্ড্ৰোম। এই প্ৰকাৰে ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা প্ৰায় ২% লোকক প্ৰভাৱিত কৰে। ২ মোজাইক মানে মিশ্ৰণ। মোজাইক ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা শিশুৰ বাবে, তেওঁলোকৰ কিছুমান কোষত ক্ৰম’জম 21-ৰ ৩টা প্ৰতিলিপি থাকে, কিন্তু আন কোষবোৰত ক্ৰম’জম 21-ৰ সাধাৰণ দুটা প্ৰতিলিপি থাকে। মোজাইক ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা শিশুৰ ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা আন শিশুৰ দৰে একে বৈশিষ্ট্য থাকিব পাৰে। অৱশ্যে, সাধাৰণ সংখ্যক ক্ৰম’জম থকা কিছুমান কোষৰ উপস্থিতিৰ বাবে ইয়াৰ অৱস্থাটোৰ বিশেষত্ব কম হ’ব পাৰে।
ডাউন চিণ্ড্ৰোমে যিকোনো লোকক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে। ই এক আনুবংশিক স্থিতি। বেছিভাগ ডাউন চিণ্ড্ৰোমৰ ঘটনা বিক্ষিপ্তভাৱে হয়। গৰ্ভধাৰণৰ সময়ত মানুহে সাধাৰণতে ডাউন চিণ্ড্ৰোমৰ উত্তৰাধিকাৰী নহয়, পিছত যেতিয়া কণী আৰু শুক্ৰাণু মিলিত হয় তেতিয়া হে ইয়াৰ আৰম্ভণি হ’ব পাৰে।
ডাউন চিণ্ড্ৰোমৰ ওপৰত গৱেষণা এতিয়াও আছে আৰু প্ৰতিদিন নতুন তথ্যও বিচাৰি উলিওৱা হৈছে। কিন্তু অতিৰিক্ত সম্পূৰ্ণ বা আংশিক ক্ৰম’জমৰ কাৰণ এতিয়াও অজ্ঞাত। বৰ্তমানলৈকে উৰ্ধিত বয়সেই হৈছে একমাত্ৰ কাৰক।
অধ্যয়নৰ মতে জন্ম দিয়া পিতৃ-মাতৃৰ বয়স বৃদ্ধিৰ লগে লগে ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা সন্তান জন্ম দিয়াৰ আশংকা বৃদ্ধি হয়।
তাৰ বাহিৰেও এনে কোনো নিশ্চিত বৈজ্ঞানিক গৱেষণা নাই যিয়ে সূচায় যে গৰ্ভধাৰণৰ আগতে বা সময়ত পৰিৱেশগত কাৰক বা পিতৃ-মাতৃৰ কাৰ্যকলাপৰ ফলত ডাউন চিণ্ড্ৰোম হয়। ডাউন চিণ্ড্ৰোম সৃষ্টি কৰা 21 তম ক্ৰম’জমৰ অতিৰিক্ত আংশিক বা সম্পূৰ্ণ প্ৰতিলিপি যি কোনো অভিভাৱকৰ পৰা উদ্ভৱ হ’ব পাৰে।
ডাউন চিণ্ড্ৰোমৰ বাবে দুটা শ্ৰেণীৰ পৰীক্ষা আছে যি শিশু এজনৰ জন্ম হোৱাৰ আগতে কৰিব পৰা যায়। সেয়া হৈছে স্ক্ৰীণিং পৰীক্ষা আৰু ৰোগ নিৰ্ণয় পৰীক্ষা। ইয়াত প্ৰসৱপূৰ্ব পৰ্দাত ভ্ৰূণৰ ডাউন চিণ্ড্ৰোম হোৱাৰ সম্ভাৱনা অনুমান কৰা হয়।
এই পৰীক্ষাবোৰে আপোনাক নিশ্চিতভাৱে নকয় যে আপোনাৰ ভ্ৰূণৰ ডাউন চিণ্ড্ৰোম আছে নে নাই; কিন্তু সেইবোৰে এটা সম্ভাৱনা প্ৰদান কৰে। আনহাতে, ৰোগ নিৰ্ণয় পৰীক্ষাই প্ৰায় ১০০% শুদ্ধতাৰ সৈতে এক নিশ্চিত ৰোগ নিৰ্ণয় প্ৰদান কৰিব পাৰে।
গৰ্ভৱতী পিতৃ-মাতৃৰ বাবে এতিয়া প্ৰসৱপূৰ্ব স্ক্ৰীণিং পৰীক্ষাৰ এক বিস্তৃতভাবে উপলব্ধ। বেছিভাগ স্ক্ৰীণিং পৰীক্ষাত তেজ পৰীক্ষা আৰু আল্ট্ৰাচাউণ্ড অন্তৰ্ভুক্ত থাকে। তেজ পৰীক্ষাবোৰে (বা চিৰাম স্ক্ৰীণিং পৰীক্ষা) পিতৃ-মাতৃৰ তেজত বিভিন্ন পদাৰ্থৰ পৰিমাণ জোখে।
বয়সৰ সৈতে, এইবোৰ ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা সন্তান হোৱাৰ সম্ভাৱনা অনুমান কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই তেজ পৰীক্ষাবোৰ প্ৰায়ে “মাৰ্কাৰ” পৰীক্ষা কৰিবলৈ এক বিতং চোনোগ্ৰামৰ সৈতে একত্ৰিত কৰা হয়।
ডাউন চিণ্ড্ৰোমৰ প্ৰসৱপূৰ্ব ৰোগ নিৰ্ণয়ৰ বাবে উপলব্ধ ৰোগ নিৰ্ণয় আন প্ৰক্ৰিয়াবোৰ হৈছে কোৰিওনিক ভিলাছ চেম্পলিং (চিভিএছ) আৰু এম্নিঅচেণ্টেচিছ। এই প্ৰক্ৰিয়াবোৰ, যি স্বতঃস্ফূৰ্ত সমাপ্তি (গৰ্ভপাত) হোৱাৰ ১% লৈকে বিপদাশংকা বহন কৰে, ডাউন চিণ্ড্ৰোম নিৰ্ণয় কৰাত প্ৰায় ১০০% শুদ্ধ হয়। এম্নিঅচেণ্টেচিছ সাধাৰণতে গৰ্ভধাৰণৰ ১৫ ৰ পৰা ২০ সপ্তাহৰ ভিতৰত কৰা হয়।
ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা ৰোগীসকলৰ ব্যৱস্থাপনা বহুমুখী। ডাউন চিণ্ড্ৰোমৰ সন্দেহ থকা নৱজাতকৰ ৰোগ নিৰ্ণয় নিশ্চিত কৰিবলৈ কেৰিঅ’টাইপিং কৰা উচিত। পিতৃ-মাতৃ দুয়োৰে আনুবংশিক পৰীক্ষা আৰু পৰামৰ্শৰ বাবে পৰিয়ালটোক নিদানিক আনুবংশিক বিশেষজ্ঞৰ ওচৰলৈ প্ৰেৰণ কৰা প্ৰয়োজন বৰ্তমান যুগত খুবেই প্ৰয়োজন।
ডাউন চিণ্ড্ৰোমৰ ব্যৱস্থাপনা সম্পৰ্কে অভিভাৱকৰ শিক্ষা আৰু সজাগতা হৈছে এক মুখ্য দিশ । অভিভাৱকসকলে ইয়াৰ সৈতে সম্পৰ্কিত বিভিন্ন সাম্ভাব্য স্থিতিৰ বিষয়ে অৱগত হোৱা প্ৰয়োজন যাতে তেওঁলোকক সঠিকভাৱে নিৰ্ণয় আৰু চিকিৎসা কৰিব পৰা যায়। চিকিৎসা মূলতঃ উপযুক্ত আৰু সম্পূৰ্ণ আৰোগ্য সম্ভৱ নহয়।
এই ৰোগীসকলৰ শ্ৰৱণ শক্তি আৰু দৃষ্টিশক্তি মূল্যায়ন কৰা উচিত আৰু যিহেতু তেওঁলোকৰ ছানি হোৱাৰ সম্ভাৱনা অধিক, সেয়েহে সময়মতে অস্ত্ৰোপচাৰৰ প্ৰয়োজন।
সৰ্বোত্তম বৃদ্ধি আৰু ওজন বৃদ্ধিৰ বাবে এক সন্তুলিত আহাৰ, নিয়মীয়া ব্যায়াম, আৰু শাৰীৰিক চিকিৎসাৰ প্ৰয়োজন, অৱশ্যে চি.এ.-ৰ পিছত খোৱাৰ সমস্যা উন্নত হয়।
ই হয়টো এক বিকাৰ কিন্তু ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা ব্যক্তি সকলেও জীৱনত যে সুন্দৰ ভাৱে আগবাঢ়ি যাব পাৰে তাৰো ঘটনা আমাৰ সমাজত আছে।
তাৰে এজন হৈছে জেমি ব্ৰুৱে। তেওঁ এগৰাকী পুৰস্কাৰ প্ৰাপ্ত অভিনেত্ৰী, যি আমেৰিকান ভৌতিক কাহিনী শৃংখলাত তেওঁৰ পুনৰাবৃত্তিমূলক চৰিত্ৰৰ বাবে জনাজাত। ব্ৰুৱেৰে কেইবাটাও টিভি অনুষ্ঠান আৰু চলচ্চিত্ৰত কাম কৰিছে। ২০১৮ বৰ্ষত, তেওঁ ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা প্ৰথম ব্যক্তি হিচাপে এখন নাটকত অসামান্য বৈশিষ্ট্যযুক্ত অভিনেত্ৰীৰ বাবে ড্ৰামা ডেস্ক বঁটা লাভ কৰে।
২০১৫ চনত নিউয়ৰ্ক ফেশ্বন সপ্তাহত খোজ কঢ়া ডাউন চিণ্ড্ৰোম থকা ব্ৰুৱেৰ প্ৰথম ব্যক্তি আছিল। ভাৰত বৰ্ষৰ সুজিৎ দেশাই পেছাত এজন সংগীতজ্ঞ । সুজিতে ভায়োলিন, পিয়ানো, ট্ৰাম্পেট, বেছ ক্লেৰিনেট, অল্টো চেক্সোফোন আৰু ড্ৰামকে ধৰি সাতটা বাদ্যযন্ত্ৰ আয়ত্ত কৰিছে। তেওঁ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ আন্তৰ্জাতিক প্ৰতিবন্ধী দিৱসত প্ৰাপ্তি বঁটাকে ধৰি বহুতো বঁটা লাভ কৰিছে। তেওঁ ডাউন চিণ্ড্ৰোম ইণ্টাৰনেচনেলৰ পৰা ৱৰ্ল্ড ডাউন চিণ্ড্ৰোম দিৱস বঁটাও লাভ কৰিছে। দেশাই এতিয়ালৈকে ১৩ খন দেশত প্ৰদৰ্শন কৰিছে।
গতিকে এই ব্যক্তি সকলৰ ঘটনাই আমাৰ শিকাই যে যদি সময়ত আমি এই বিকাৰ ধৰা পেলাব পাৰোঁ আৰু এনে শিশুৰ ওপৰত উল্লেখ কৰাৰ ধৰণেৰে সময়, যত্ন আৰু মৰম দি আগবঢ়াই লৈ যাব পাৰোঁ তেনেহলে এই শিশু সকলেও জীৱনৰ নতুন দিশ পাব।
সংঘমিত্ৰা কাশ্যপ, মনোবিজ্ঞানী, তেজপুৰ
Images from different sources
Mahabahu.com is an Online Magazine with collection of premium Assamese and English articles and posts with cultural base and modern thinking. You can send your articles to editor@mahabahu.com / editor@mahabahoo.com (For Assamese article, Unicode font is necessary)